Geleneksel Van evlerinin mimari özellikleri
Architectural characteristics of traditional Van houses
- Tez No: 509766
- Danışmanlar: PROF. DR. NUR URFALIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Geleneksel Türk evlerinin genel özellikleri, tarihi süreç içerisinde süregelen bir kültür birikimiyle meydana gelmektedir. Anadolu'nun coğrafi ve iklimsel özellikleri de konut yapımında her dönemde etkili faktörler olmuştur. Yapım tekniği, uygulama yöntemleri, kullanılan malzeme ve cephe şekillenişinde yörenin coğrafi ve iklim özelliklerinin etkisi görülmektedir. Yörede hâkim olan inanç sistemi, ekonomik şartlar, yaşam tarzı gibi durumlarında etkili olması ve tüm bu faktörlerin bir araya gelmesi, Anadolu'nun farklı yerlerinde mimari çerçevede farklı sonuçlar doğmasına neden olmuştur. İçinde barındırdığı konut dokusu ve korunamayan yapıların genel özellikleri incelendiğinde, Anadolu konut mimarisinin karakteristik özelliklerini büyük ölçüde yansıtan Van kenti, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, tarihi, kültürü ve mimari mirasıyla önemli bir yerleşim yeridir. Farklı medeniyetler farklı mimari yapı tiplerini meydana getirirken, birbirleriyle olan etkileşimleri de Van kent dokusunun oluşmasında önemli bir etkiye sahiptir. Geleneksel Van evlerinin günümüzdeki durumu incelendiğinde evlerden sadece bir tanesinin (Yörükler evi) tescillendiği, 2011 depremi sonrası ayakta kalmayı başarabilmiş diğer evlerle ilgili herhangi bir çalışma yapılmadığı görülmüştür. Bu çalışmanın amacı ise geleneksel Van evlerini mimari özellikleri çerçevesinde ele almak ve geleneksel Türk evleri içindeki önemini ve özgün değerini ortaya çıkarmaktır. Bu kapsamda Van'ın Tuşba ve İpekyolu (eski Van Merkez ilçesi) ilçelerinde bulunan ayakta kalmayı başarabilmiş az sayıda geleneksel konut ve 2011 depremi sonrası ya da daha öncesinde yıkılmış olan toplamda 35 adet konut incelenmiştir. Çalışma yöntemi olarak, konu ile ilgili literatür taraması ve var olan yapılar için saha çalışması yapılarak fotoğraf ile belgeleme sağlanmış, evlerin planları çizilmiştir. Oluşturulacak tipolojiler için plan ve cephe çizimleri hazırlanmıştır. Yıkılmış olan evler için arşiv çalışması yapılmıştır. Sorumlu kamu kurumlarından yapıların tescil durumu hakkında bilgi alınmıştır. Çalışma beş ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde literatür özeti, tezin amacı ve hipotezi detaylı şekilde verilmiş, çalışmanın kapsamı ve yöntemi açıklanmıştır. İkinci bölümde çalışma alanı olan Van ilinin coğrafi konumu ve özellikleri, Van isminin kökeni, kentin tarihi ve demografik yapısı ele alınmıştır. Üçüncü bölümde geleneksel Türk evinin kökenleri, tarihsel süreçte mimarisini oluşturan/etkileyen faktörler ele alındıktan sonra, mimari özellikleri (ana mimari ögeleri, plan, cephe ve süsleme) açıklanmıştır. Dördüncü bölümde öncelikle çalışma alanı olan Van ilinin konut dokusu ve mimarisi hakkında bilgi verilmiştir. Geleneksel Van evleri kataloğu verildikten sonra evlerin mimari özellikleri (ana mimari ögeleri, plan, cephe ve süsleme) incelenmiştir. Beşinci bölümde ise kent kimliğini oluşturan değerlerden biri olan geleneksel Van evlerinin tarihsel süreçteki durumu, mimari özellikleri ve Anadolu'daki geleneksel Türk evleri içindeki özgün değeri, çalışma sonunda elde edilen bulgular neticesinde değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The general characteristics of the traditional Turkish houses have been shaped by a continuing accumulation of culture during the historical period. The geographical and climatic characteristics of Anatolia have always been influential factors in the construction of houses. The influence of geographical and climatic characteristics is seen in construction technique, application methods, materials used and façade formation. The belief system which is dominant in the region, economic conditions, lifestyle and so on, and all these factors together have caused different results in architectural frame in different parts of Anatolia. When we examine the general characteristics of the existing and demolished buildings, Van city, which reflects the characteristics of the Anatolian residential architecture to a great extent, has been home to many civilizations throughout history and is an important settlement with its historical, cultural and architectural heritage. While different civilizations bring different types of architectural structures to each other, their interactions also have an important influence on the formation of the urban texture of Van. When examining previous works on Van residential architecture and traditional Van houses, it had seen that the works are superficial and only one of the traditional Van houses (Yörükler house) is registered. It has been observed that no studies have been conducted on other houses that have managed to survive after the 2011 earthquake. The purpose of this study is to examine traditional Van houses within the framework of their architectural features and to reveal their importance and original value in traditional Turkish houses. In this context, a total of 35 houses: a small number of traditional Van houses, which have managed to survive in Van's Tuşba and İpekyolu districts and the houses destroyed before or after Van earthquake of 2011 houses have been investigated. As a method of the study, the related literature was searched, fieldwork was made for the existing structures and documentation was provided. Archive work has been done for demolished houses and information was obtained on the registration status from the responsible public institutions. The study consists of five main sections. In the introduction, the literature summary, thesis purpose and hypothesis are given in detail and the scope and method of the study are explained. In the second section, the geographical position and characteristics of Van, which is the study area, the origin of Van name, the history and demographical structure of the city are discussed. In the third section, the architectural features of traditional Turkish houses (main architectural components, plan, façade and ornamentation) are explained after considering the origins of the traditional Turkish house and the factors that make / influence its architecture in the historical process. In the fourth section, information about housing texture and architecture of Van are examined firstly. After the catalog of traditional Van houses was given, the architectural features of the houses (main architectural components, plan, façade and ornamentation) were examined. In the fifth section, the historical situation of the traditional Van houses, which is one of the values that make up the identity of the city, the architectural characteristics and its original value in the traditional Turkish houses in Anatolia were examined in the context of the findings obtained at the end of the study.
Benzer Tezler
- Van bölgesinde geleneksel mutfak ile modern mutfak tasarım kriterlerinin incelenmesi
Reviev of criteria for traditional kitchen and modern in Van region
NAZMİYE ÖZBİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Aydın ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE BİLGE IŞIK
- Hakkari merkezindeki yerel evlerin mimarisi üzerine bir araştırma
The research over architecture of local houses in the center of Hakkari
KADER MÜHÜRDAROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkVan Yüzüncü Yıl Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR SUBAŞI DİREK
- Van yöresi geleneksel köy mimarisi
Traditional village architect of Van region
BİLAL BURHAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
ArkeolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Kemaliye (Eğin) yerleşme dokusu ve evleri üzerine bir araştırma
Kemaliye (Eğin) a research study of settlement patterns and dwellings
BERRİN ALPER
Doktora
Türkçe
1990
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN SÖZEN
- Geleneksel Ahlat evleri
Traditional Ahlat houses
ÜLKÜ CAN KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMAL İBRAHİMZADE