Geri Dön

1916 Kırgız ayaklanması (Ürkün) merkezli tarih yazıcılığı: Sovyet ve Kırgız yaklaşım

1916 Kyrgyz Uprising (Ürkün) centered historiography: Soviet and Kyrgyz approach,

  1. Tez No: 510353
  2. Yazar: AVTANDIL TAALAIBEK UULU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ERKİN EKREM
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: 1916 milli mücadele hareketi, Kırgızistan, Rus İmparatorluğu, SSCB, Yedisu, Ürkün, 1916 national struggle, Kyrgyzstan, Russian Empire, USSR, Yedisu, Ürkün
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 145

Özet

20. yüzyıl, dünyanın birçok devleti ve milletinde olduğu gibi, Türkistan için de oldukça hareketli bir dönem olmuştur. Bu dönemin, Türkistan yönetimlerinin, gerek kendi aralarındaki anlaşılamazlık mücadelelerle, gerekse kendi çıkarlarını elde etmek veya toprak kazanma peşinde olan dünyanın büyük devletleriyle karşı karşıya kaldığı bir dönemdir. Bu çalışmada günümüz Kırgızistan topraklarındaki olaylarını konu alan kaynak ve araştırma eserlerin incelenmesini içermektedir. Bu çalışmanın amacı, konuyla ilgili kaynakları ve araştırma eserleri analiz ederek farklılıkları ve benzerlikleri ortaya koymaktır. Kaynaklar olarak adlandırılan ve iki alt başlık altında incelenen birinci bölümde arşiv belgelerinden oluşan eserlere ve 1916 milli mücadele olaylarını konu alan edebi eserlere yer verilmiştir. Tez çalışmasının ikinci bölümde ise iki alt başlıktan oluşmaktadır. Bu bölümün birinci alt başlığında, konuyla ilgili Rus yöneticilerin milli mücadele hareketi hakkında görüşleri ve soviyet döneminin ilk yıllarında (1917-1937) kaleme alınan araştırma eserleri incelenmiştir. Bu bölümün ikinci alt başlığında ise Kırgızistan'daki ilk ilmi araştırmalarında 1916 olayının incelenişi hakkındaki çalışmalar analiz edilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise üç alt başlıktan oluşmaktadır. Bu bölümün birinci alt başlığında ise Kırgızistan'daki 1916 milli mücadele hareketinin Türk araştırmacıların eserinde ele alınışı incelenmiştir. Bu bölümün ikinci ve üçüncü alt başlığı ise Batılı ve Türk Dünyası'nın araştırmacılarının eserinde ele alınışı konusuyla ilgili çalışmalar ele alınmıştır. Tez'in son bölümü olarak 1991 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Birliğinın yıkılmasından günümeze kadar 1916 milli mücadele hareketi hakkında kaleme alınan eserler ele alınmış, ayrıca milli mücadele hareketine katılan şahsların hatıratları derlemeler de bu bölümde ele alınmıştır. Araştırmanın sonuç bölümünde ise, gerek kaynaklar gerekse araştırma eserlerin genel değerlendirilmesi yapılmış, öneriler sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

The 20th century has been a very active period for Central Asia as well as for many other countries and nations of the world. In this period, the Central Asian governments were fighting with the great powers of the world, both for their struggle with unanalyzable efforts, and for the pursuit of their own interests or land. The movement has been subject to different explanations and interpretations in every period since 1916, is one of the leading critical issues of Kyrgyzstan history, where the historical importances, values, and periodical approaches of the subject review are re-examined and handled with an objective point of view. The purpose of this study is to reveal the differences and similarities by analyzing the related sources and research works. Firstly, related sources and examined under subheadings of literary works on the artifacts of the documents and the events of the 1916 national struggle were included. Then, the views of the Russian managers about the national struggle movement on the subject and the research works taken in the first years of the theater period (1917-1937) were examined. And the first scientific investigations in Kyrgyzstan were attempted to analyze the studies on the incident of 1916. And the first scientific investigations in Kyrgyzstan were attempted to analyze the studies on the incident of 1916. The third section consists of three subsection of this chapter, the study of the 1916 national struggle in Kyrgyzstan in the work of Turkish researchers was examined. The second and third sub-titles of this section were dealt with in the Western and Turkish Worlds. In the end, the demolition of the Soviet Socialist Republic in 1991 to the day of the 1916 national struggle, and also the memories of the persons participating in the national struggle were explained. And general evaluation of the research works and the suggestions are presented as conclusion.

Benzer Tezler

  1. Türkistan'da meydana gelen siyasi gelişmeler ve Türkistan milli ayaklanması Kırgız isyanı üzerine bir değerlendirme (16. yy. – 20. yy. arası)

    The political developments ocurred in Turkestan and the Turkestan's national revolt an evaluation on Kyrgyz uprising (From the 16th to the 20th century)

    BESRA NAZLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    TarihFırat Üniversitesi

    Genel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FÜSUN KARA

  2. Kırgızistanda ürkün olayı ve olayın Türkistandaki yankıları

    Rebellion in Kyrgyzstan and the wake of the rebellion in Turkistan

    EMRAH BAYRAKDAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    TarihKastamonu Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OLZHOBAİ KARATAEV

  3. Kırgızistan'da 1916 halk ayaklanması

    1916 uprising in Kyrgyzstan

    SYMBAT ESENKAN KYZY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    TarihAkdeniz Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ LEYLA DERVİŞ

  4. Aali Tokombayev'in Ezginin Sırrı ve Yaralı Yürek adlı hikâyelerinin Türkiye Türkçesine aktarılması ve bu hikâyelerde çocuk konusunun incelenmesi

    The theme of a child in The Mystery of Kyrgyz National Music, Broken Heart by Aaly Tokombaev

    MUSTAFA OCAKBEĞİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LAYLİ ÜKÜBAYEVA

    YRD. DOÇ. DR. GÖKSEL ÖZTÜRK

  5. Kırgızların Birinci ve İkinci Dünya savaşları arasında sosyo-kültürel durumları

    The Socio-cultural position of between world war I. and World war II. in Kırghızes

    TAMARA ÖLÇEKÇİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    TarihAnkara Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SAADETTİN GÖMEÇ