Geri Dön

Petrol ve gaz tesisi inşaatı projelerinde taraflar arasındaki ihtilaflar: Örnek olay (EPC sözleşme) incelemesi ve öneriler

Disputes between parties in the oil and gas plants construction projects: Case study (EPC contract) and implications

PDF İndir

  1. Tez No: 511278
  2. Yazar: İLKAY KADİR ATASEVER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN ATİLLA DİKBAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Proje ve Yapım Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 257

Özet

Yapım projeleri doğası gereği tekildir ve her bir yapım projesi kendine özgü karakteristik özellikler içerir. Bunun nedeni yapım projelerinin dahili ve harici çok sayıda değişken içermesidir. İnsan faktörü (kişisel özellikler), kültürel farklılıklar, gelişmişlik, küresel ve yerel ekonomi, coğrafik koşullar, zemin koşulları, tedarik zinciri, erişilebilirlik, süre ve olağanüstü koşullar bu değişkenlerden bazılarıdır. Tüm değişkenler sabit tutulup yalnızca insan faktörü, yani yapım projesi için çalışan personel değişse dahi bire bir aynı özelliklerde iki yapım projesinin aynı kalitede ve aynı sürede tamamlanması oldukça güçtür. Bunun nedeni insan faktörünün de sağlık, dikkat ve özen gibi değişkenlere bağlı olmasıdır. Ya da her zaman aynı sürede temin edilebilen bir malzemenin veya ürünün arz talep dengesizliği, ham madde kısıtı, küresel ekonomi vb. sebeplerle gecikecek olmasının proje süresini değiştirmesi ve onun yerine kullanılabilecek malzemenin projenin kalitesini değiştirecek olması diğer bir örnektir. Sonuç olarak herhangi bir yapım projesinin aynısını inşa etmek olanaksızdır. Elektrik santralleri, üretim tesisleri, kimyasal tesisler, nükleer santraller, petrol ve gaz tesisleri gibi yapım projeleri kendine has özelliklerin en sık görüldüğü, yoğun mühendislik ve bilgi birikimi gerektiren ve yatırım büyüklükleri nedeniyle çeşitli finans kuruluşlarının da dahil olduğu projelerdir. Bu etkenlerle ve sözleşme bedelinin ve proje süresinin önceden kesinleştirilebilmesine imkan vermesi nedeniyle de EPC sözleşmelerin kullanımı popülerlik kazanmıştır. EPC sözleşmelerde işveren veya mal sahibi arzuladığı kriterleri ve ihtiyaç programını yükleniciye bildirmekte ve yükleniciden bununla ilgili konsept tasarım, ön tasarım, detay tasarım, satın alma/tedarik, yapım ve çoğu zaman devreye alma işlerini yürütmesini beklemektedir. Proje tamamlandığında ise tesisi işletmeye hazır halde teslim almayı istemektedir. Yapım projesi en basit anlamda herhangi bir işverenin veya mal sahibinin ihtiyaç duyduğu bir ürünün, atadığı yüklenici tarafından gerçeğe dönüştürülmesi olarak tanımlanabilir. Bu nedenle işverenin veya mal sahibinin ihale sürecinde arzuladığı ürünü en iyi şekilde yükleniciye anlatması gerektiği açıktır. Çünkü yüklenici işverenden veya mal sahibinden talep edeceği fiyatı bu kriterlere göre belirlemektedir. Ancak günümüz koşullarında artan rekabet ortamı, süresi kısalan ihale süreçleri, iyi tanımlanamayan iş kapsamları, belirsizlikler, değişen standartlar, gelişen teknoloji ve bunların sonucunda işverenlerin veya mal sahiplerinin bütün riskleri yükleniciye devretmek istemesi gibi sebeplerden ötürü özellikle EPC sözleşmelerde proje süresince taraflar arasında sayısız ihtilaf yaşanmaktadır. Bu ihtilaflar proje süresince sarfedilen çabayı arttırarak verim kaybına, gecikmelere ve ek maliyetlere neden olmaktadır. Bu nedenle sağlıklı bir proje yönetimi için taraflar arasında ortaya çıkabilecek ihtilafların sözleşme imzalanmadan önce önüne geçmek veya bu muhtemel ihtilafları en aza indirmek günümüzde büyük önem arz etmektedir. Bu da ancak ihtilaflara yol açabilecek konuların sözleşme öncesinde belirlenmesi ve sorumlulukların, iş kapsamının ve proje sınırlarının mümkün olduğunca açık şekilde tanımlanmasıyla mümkün olmaktadır. Petrol ve gaz tesisi inşaatı projelerinde taraflar arasında ortaya çıkan anlaşmazlıkları tanımlamak için tez çalışmasında iki örnek olay/proje ele alınmıştır. İlk proje Güney Irak'ta gerçekleştirilmiş olan petrol arıtma tesisi, ikincisi ise yine Güney Irak'ta gerçekleştirilmiş olan doğal gaz dönüşüm tesisi projesidir. Petrol arıtma tesisi, ham petrolü su, gaz, tuz ve diğer yabancı maddelerden ayırmak ve işlemeye hazır hale getirmek için inşa edilir. Öte yandan basit çevrim enerji santrali ise gaz türbinlerinde doğal gaz yakılarak elektrik üretmek amacıyla inşa edilmektedir. Tez çalışmasının ilk bölümü giriş bölümünden oluşmaktadır. Bu bölümde konunun belirlenme süreci anlatılmış, çalışmanın amacı ve kapsamı ile birlikte nasıl bir yöntem kullanıldığı konusu ele alınmıştır. Tez çalışmasında, EPC sözleşmelerin kullanıldığı petrol ve gaz tesisi inşaatı projelerinde ihtilaflara yol açan konuları belirlemek, sözleşmelerde ihtilaflara yol açan eksiklikleri tanımlamak, bu eksikliklere çözüm önerisi getirmek ve petrol ve gaz tesisi inşaatı sektöründe tarafların sözleşme idarecilerinin ve proje yöneticilerinin ihale sürecinde ve sözleşme imzası öncesinde kullanabileceği bir kontrol listesi üretmek hedeflenmiştir. Tezin ikinci bölümünde ise literatür taraması yapılarak EPC sözleşmelere genel bir bakış yapılmış olup tarihçesine, FIDIC Gümüş Kitap, LOGIC, AIA, NEC, Orgalime, ICC, ENAA ve IchemE gibi standart sözleşme formlarına, organizasyon yapısına ve avantaj ve dezavantajlarına değinilmiştir. Buna ek olarak ortak girişim ve konsorsiyum yüklenici yapıları ile yaygın olarak kullanılan EPC sözleşme fiyatlandırma yöntemleri de bu bölümde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, yine literatür araştırmasından yararlanılarak ihtilafa dönüşen hak talebi konuları ve bunların nedenleri tanımlanmıştır. Hak taleplerinin yaygın olarak değişiklik, gecikme, süre uzaması, süre uzaması dolayısıyla oluşan maliyet, işi hızlandırma ve verim kaybı konularında olduğu görülmüştür. Bu bölümde ayrıca hak talebi durumunda yapılması gereken bildirim yükümlülüğüne ve hesap yöntemlerine değinilmiştir. Buna ek olarak ihtilafların taraflar arasında sözleşme prosedürlerine göre çözülemediği durumlarda izlenen yol ve taşındığı diğer merciler belirtilmiştir. Bu bölümde son olarak uyuşmazlık faktörleri sıralanmış ve uyuşmazlık yönetim süreçleri aktarılmıştır. Tez çalışmasının dördüncü bölümünde, petrol ve gaz tesisi projelerinin konsept tasarımdan teslime kadar olan süreçteki proje aşamaları, bu tip projelerin özellikleri ve diğer projelerden ayrılan yanları belirtilmiştir. Buna ek olarak bu tip projelerde hükümetlerle diğer paydaşlar ve taraflar arasındaki ilişkiler anlatılmıştır. Son olarak tez çalışmasında ele alınan örnek olaylarda/projelerde proje süresince ortaya çıkmış ihtilaflar; tarafların yazışmalarından, değişiklik ve hak talebi takip listelerinden ve toplantı tutanaklarından faydalanılarak detaylı olarak açıklanmıştır. Tez çalısmasının beşinci bölümü sonuç bölümüdür. Bu bölümde tez çalışmasının belirlenen amaçları doğrultusunda tez çalışmasına konu olan örnek olaylarda/projelerde ortaya çıkan ihtilaflar aşağıdaki kategorilere ayrılmıştır: • Sözleşme maddeleri ve iş kapsamı • Tasarım dökümanları ve teknik konular • Tarafların beklentileri • Risk dağılımı Bu başlıklar altındaki ihtilaf sayıları karşılaştırıldığında ihtilafların en çok tasarım dökümanları ve teknik konular kategorisinde ortaya çıktığı görülür. Bunu sırasıyla tarafların beklentileri, sözleşme maddeleri ve iş kapsamı ve risk dağılımı takip etmektedir. Tez çalışmasının beşinci bölümünde son olarak, sözleşme imzalanmadan önce sözleşmede yapılacak kontrollerle petrol ve gaz tesisi inşaatı sözleşmelerinde ortaya çıkan ihtilafların engellenebilmesi veya en aza indirilebilmesi için öneriler geliştirilmiştir. Ayrıca proje yöneticilerinin, koordinatörlerinin ve sözleşme idarecilerinin kullanabileceği bir sözleşme kontrol listesi hazırlanmış ve öneriler kısmına eklenmiştir.

Özet (Çeviri)

The construction projects are unique in nature and each construction project has its own unique characteristics. The reason for this is that there are many variables coming from inside and outside the construction projects. Some of these variables are human factors (personal characteristics), cultural differences, development, global and local economy, geographical conditions, ground conditions, supply chain, accessibility, duration and extraordinary conditions. Even if all variables are kept constant and only the human factor, i.e. the staff working for the construction project, is changeable, it is very difficult to complete two construction projects at the same quality and at the same time. The reason for this is that the human factor is also dependent on variables such as health, attention and care. Or the supply imbalance of a material or a product that is always available causes a change in the duration of the project if it is to be delayed for some reason, such as; raw material constraint, global economy, etc. Another example is that the material that can be used instead of original one will change the quality of the project. As a result, it is impossible to construct any two of structure completely identical. Construction projects, such as; power plants, production facilities, chemical plants, nuclear power plants, oil and gas facilities are projects in which various financial institutions are included due to these projects' investment sizes, which require special engineering skills and know-how. The use of EPC contracts has gained popularity because of these factors and because it allows fixed contract price and project duration in advance. In EPC contracts, the client or proprietor notifies contractor regarding criteria and requirement schedule and the contractor is expected to carry out the related concept design, preliminary design, detail design, procurement, construction and often commissioning works. When the project is delivered to client or owner, it wants to take over it to be ready to operate. In the simplest sense, a construction project can be defined as the transformation of any product from imagination to real by the contractor to which an employer or a property owner has assigned. It is clear that the employer or the property owner must provide the best explanation for the desired product to the contractor at the bidding stage. Because the contractor determines the price requested by the employer or the property owner based on these criteria. However, due to the increasing competition in today's market, short-term bidding periods, poorly defined work scopes, uncertainties, changing standards, new technologies and the consequences of employers or property owners wanting to transfer all risks to the contractor, especially in EPC contracts, numerous disputes are seen. These disagreements and conflicts cause increasing effort spent during the project, leading to loss of productivity, delays and additional costs. For this reason, it is of great importance nowadays to overcome or minimize the possible disagreements and conflicts that may arise between the parties to provide a healthy project management. This is possible only when the issues that may lead to disagreements and conflicts are identified before the contract and when the responsibilities, scope of work, project boundaries are clearly defined as much as possible. In order to define the disputes arisen between the parties, case study method has been used and two projects executed by international oil companies and contractors have been taken as a case in the thesis study. The first project is the oil treatment plant in Southern Iraq and the second one is the natural gas conversion plant project in Southern Iraq. The oil treatment plant is constructed to separate crude oil from the water, gas, salt and other foreign matter and to prepare it for processing. On the other hand a simple cycle power plant is built with the purpose of generating electricity by burning natural gas in gas turbines. The first part of the thesis study is the introduction section. In this section, the process of determining the subject is explained, the purpose of the study is defined, and the method used in thesis study are discussed. The aims of the thesis study are summarized below: • Examination and determination of the issues causing disagreement between the parties in EPC oil and gas plant construction contracts, • Identification of deficiencies causing disputes in EPC oil and gas plant construction contracts, • Propose solutions to the shortcomings of the contract that led to the dispute in EPC oil and gas plant construction contracts, • Establishing a checklist, so that disputes, which may arise during the project, can be foreseen and necessary measures can be taken by contract administrators and/or project managers of the parties before contract signing. In the second part of the thesis study, a general overview of the EPC contracts is made in the light of literature review and history, standard contract types of the EPC, such as; FIDIC Silver Book, LOGIC, NEC, Orgalime, AIA, ICC, ENAA, IChemE etc., organizational structure and advantages and disadvantages are mentioned. In addition, strategic business association types for contractors, such; as joint venture and consortium and widely used EPC pricing methods are discussed. In the third chapter, claims, which are one of the main causes of disputes, and their reasons have been defined by using literature review. It has been seen that the claims widely arise from change, delay, time extension, cost due to time extension, work acceleration and efficiency loss. Also in this section, the notification obligation of parties and the calculation methods for additional costs and time regarding claims are mentioned. In addition, the route followed by the parties in cases where disputes cannot be resolved according to the contract procedures between the parties and the commissions assigned by parties to resolve disputes are defined. Lastly, conflict factors and conflict management process are addressed. In the fourth part of the thesis study, the phases of the oil and gas plant projects from concept design to delivery, specialties of these projects and distinctions from the other projects are indicated. In addition, the relationship between governments and stakeholders and the other parties is described for these types of projects. Finally, the disputes that have arisen during the case studies / projects are explained in detail. As one of the participants who assigned for the case studies / projects, letters written by parties with regard to disputes, change and cost registers and meeting notes have been obtained and used for describing of disputes arisen between the parties. The fifth part of the thesis study is the conclusion section. In this section, the disputes arisen in the case studies / projects are divided into the following categories: • Contract clauses and scope of work • Design documents and technical issues • Expectation of parties • Risk sharing When comparing the numbers of disputes under these categories, it is seen that the disputes appeared mostly in the categories of design documents and technical issues. Expectation of parties, contract clauses and scope of work and risk sharing are the following categories respectively based on dispute numbers. Finally, in the fifth chapter of the thesis study, suggestions are developed to prevent or to reduce disputes in EPC oil and gas construction contracts as well. In addition, a guide is prepared for project managers, coordinators and contract managers, and added to the suggestion section. The findings indicate that the following issues should be examined thoroughly by the parties before signing the contract: • Employer or owner requirements and performance criteria, • International design norms and standards that will form the basis for technical requirements, • Performance obligation in case of employer instruction, • Value engineering, • Assigned suppliers, vendors and subcontractors, • Order of precedence of contract documents, • Geographical boundaries of project, • Scope of work, • Handover of the site and determined starting date of the project, • Definitions, • Change management procedure, • Claim management procedure, • Submittals and document management procedure, • Inspection procedure, • Schedule, • Contract law and dispute resolution procedure, • Specific conditions which are not common in the industry, • Unit price definitions, • Performance award for contractor (e.g. in case of early completion), • Risk sharing. In the light of thesis study, above issues need to be clarified as clearly as possible in the contract and, if necessary, changes should be made.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    67166

    Türkiye'nin yenilebilir enerji kaynaklarının dünü ve bu günü incelenerek elektrik enerjisine olan katkının araştırılması

    Başlık çevirisi yok

    HULUSİ ERSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiMarmara Üniversitesi

    Elektrik Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. VATAN TUĞAL

  2. Tez No

    293673

    Assessment of uncertainties in oil and gas reserves estimation by various evaluation methods

    Farklı yöntemlerle yapılan petrol ve gaz rezerv tahminlerindeki belirsizliklerin değerlendirilmesi

    MURAT FATİH TUĞAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ONUR

  3. Tez No

    828959

    Profile of priority substances and toxicity assessments of wastewater treatment plants in Istanbul

    İstanbul ili atıksu arıtma tesislerinde öncelikli maddelerin profili ve toksisite değerlendirilmesi

    RAHİME İCLAL BİRTEK

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İZZET ÖZTÜRK

  4. Tez No

    670745

    Bir desalinasyon tesisinde çevresel etkiler

    Environmental impacts of a desalination plant

    AYLİN HOCAOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA FATOŞ BABUNA

    ÖĞR. GÖR. NİLAY ELGİNÖZ KANAT

  5. Tez No

    892891

    Bölgesel iklim modeli ile İstanbul'da solar radyasyon simülasyonu ve pilot ölçekli güneş paneli çalışması

    Solar radiation simulation and pilot scale solar panel study in Istanbul with regional climate model

    YUSUF DURAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    EnerjiYıldız Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SADULLAH LEVENT KUZU

Geri Dön