Türkiye ve İran'ın Kuzey Irak'a (IKBY) yönelik politikalarının karşılaştırılması (2003-2017)
Comparison of policies of Turkey and Iran toward northern Iraq (KRG) (2003-2017)
- Tez No: 513153
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CENGİZ DİNÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: IKBY, Türkiye, İran, ABD, Bağımsızlık Referandumu, KRG, Turkey, Iran, USA, Independence Referendum
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Bu çalışmada, Irak Kürtlerinin 1.Dünya Savaşından sonraki siyasallaşma süreci, Türkiye ve İran'ın politikaları çerçevesinde analiz edilmeye çalışılmıştır. Özellikle Irak Kürtlerinin bulunduğu bölgede zengin yer altı kaynaklarının varlığı nedeniyle küresel güçlerin müdahale alanı olmuştur. Çalışmada ABD'nin 2003 yılında Irak'a müdahalesiyle oluşan yeni konjonktürel durum ele alınmıştır. Türkiye, Irak'ın kuzeyinde gelişen olaylara karşı sessiz kalmamış, kendi güvenliği için gerektiğinde sınır ötesine operasyon düzenlemekten çekinmemiştir. Bu yaklaşım, ABD'nin Irak'a müdahalesinden sonra IKBY'nin resmi federal statü kazandığı 2005 yılına kadar devam etmiştir. Ancak 2007 yılında Türkiye'de AK Parti'nin ikinci kez güçlü bir şekilde iktidara gelmesi ve başta ABD olmak üzere batılı güçlerin teşviki, Türkiye'nin IKBY'ye yönelik politikasındaki dönüşümü sağlamış, psikolojik engeller ve kırmızı çizgiler yerini siyasi, kültürel ve ekonomik işbirliğine bırakmıştır. İran ise bu döneme kadar Irak ile arasındaki sorunlarından dolayı Iraklı Kürtleri tehdit yerine güvenliği açısından bir fırsat kaynağı olarak değerlendirmiş ve çıkarları için yeri geldiğinde onları desteklemiş, yeri geldiğinde ise desteğini çekmiştir. Bu durum, 2003 yılında ABD'nin ve daha sonra Türkiye'nin bölge politikasına dahil olmasıyla değişmeye ve dönüşmeye başlamıştır. ABD'nin 2011 yılında Irak'tan çekilmesiyle Türkiye ve İran, bölgede siyasi, ekonomik ve kültürel güç mücadelesine girişmiş, neticesinde İran'ın mezhepçi ve Bağdat yanlısı tavrı IKBY'yi Türkiye ile her konuda işbirliği yapmaya itmiştir. Bu süreçte, Türkiye ve İran, IKBY üzerinde siyasi, ekonomik ve kültürel rekabete girmişlerdir. IŞİD'in ortaya çıkmasıyla IKBY, batılı güçlerden aldığı destekle bölgede varlığını güçlendirmiş ve 2017 yılında bağımsızlık referandumu düzenlemiştir. Bu durumu kendi bütünlüklerine bir tehdit olarak algılayan Türkiye ve İran aynı safta bir araya gelmiş ve IKBY'ye karşı yaptırım kararları almışlardır.
Özet (Çeviri)
In this study, politicization process of Iraqi Kurds after World War 1 is analysed through the lens of foreign policies of Turkey and Iran. Especially the existence of abundant underground resources in where Iraqi Kurds densely populated made their territories open to intervention of global powers. This work elaborates on the new conjuncture shaped after USA's 2003 invasion of Iraq. Turkey did take proactive role in the incidences occurred in the northern part of Iraq and it did not refrain from making cross border operations for its own territorial security. Turkey maintained the proactive approach it took from the very early stages of the USA's Iraq invasion till 2005 when KRG gained its official federal status. However Turkey's KRG related policies went into new phase as AKP came to power in 2007 for the second time together with the USA and its western allies support. Those factors led psychological impediments and red lines of Turkey's foreign policy to left its place to political, cultural and economic collaboration. Meanwhile Iran on the other hand regarded Iraqi Kurds as an opportunity instead of a security threat and it gave support to them as long as this support served to its own interests and withdrew it if the support contradicts with Iran's interests. This approach that Iran carried on lasted till 2003 at when USA and then after Turkey began to be involved in regional policies. In 2011, at the time of USA's military withdrawal from Iraq, Turkey and Iran entered into political, economic and cultural power struggle and consequently Iran's sectarian policies together with its pro-Baghdad stance brought KRG's complete cooperation with Turkey. In this process Turkey and Iran ended up having rivalry in political, economic and cultural contexts. After the emergence of ISIS, KRG strengthened its existence in the region with the support it has taken from its Western allies and in 2017 it held the independence referendum, consequently. And after that Iran and Turkey who regarded this referendum move as threat to their own integrity united under compromising line and imposed sanctions against KRG.
Benzer Tezler
- Türkiye-Irak Kürt bölgesel yönetimi ilişkileri (2005'ten günümüze kadar)
Turkey-Iraqi Kurdish regional goverment relations (From 2005 to present)
HAVAL MOHIALDEEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜREL YILMAZ ŞAHİN
- Türkiye'nin Orta Doğu'daki sınır komşuları ile ilişkileri (1970-1997)
Turkey's relations with its border neighbours in the Middle East
TÜREL YILMAZ
Doktora
Türkçe
1997
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REFET YİNANÇ
- Serological investigation of peste des petits ruminants in lambs in Iraq-Kirkuk region
Irak–Kerkük bölgesinde kuzularda küçük ruminant vebası (pestedes petits ruminants ppr)'ın seroprevalansı
SARWAT KHORSHED RAHEEM
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Sağlık YönetimiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSağlık Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN KOZAT
- The Kurdish policy of Turkey and Iran
Türkiye ve İran'ın Kürt politikası
ERHAN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Siyasal BilimlerFatih ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
DOÇ. DR. SELİM SAVAŞ GENÇ
- Bölgesel güç ekseninde Türkiye-İran ilişkileri: Karmaşık karşılıklı bağımlılık teorisi bağlamında Suriye iç savaşı, Katar diplomatik krizi ve Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi bağımsızlık referandumu sorunlarına dayalı bir analiz
Turkey-Iran relations in the regional power axis: Based on complex interdependence theory in the context of issues such as Syrian civil war, Qatar diplomatic crisis and regional government in Northern Iraq; An analysis
DUYGU BAHTİYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerAltınbaş ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FULYA EREKER