Kentsel dönüşüm alanlarında aktör ağ teorisİ bağlamında değerlendirme: Bağcılar ilçesi örneği
An evaluation of urban transformation areas in the context of actor network theory ( ant ): case study of Bagcilar district
- Tez No: 514885
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CANDAN ÇINAR ÇITAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Kentsel Dönüşüm, Aktör Ağ Teorisi (ANT), Sosyal Ağ Analizi (SNA), Kilit Aktörler, Bağcılar İlçesi, Urban Transformation, Actor Network Theory (ANT), Key Actors, Social Network Analysis (SNA), Bağcılar District
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Konut Üretimi ve Yapım Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Dünya'daki büyük kentlerin birçoğu dönüşüm süreci geçirmekte ve özellikle konut alanları iç ve dış etkenlerce dönüşüme ve değişime uğramaktadır. Bu değişimler kentin işlevlerinin, fiziki dokusunun ve sosyal yapısının değişimi olarak ortaya çıkmaktadır. 2000'li yıllardan itibaren İstanbul kentinin makroformunda ve toplumsal yapısında büyük değişiklikler meydana gelmiştir. Kentteki ticari faaliyetlerin gelişmesi, hızlı nüfus artışı, trafik yoğunluğunun hızla artması, gürültü ve hava kirliliği gibi olumsuz çevre koşulları demografik, sosyal ve kentsel dokuyu etkileyerek; kentin çevresindeki konut alanlarına yayılarak büyümesine sebep olmaktadır. Kentlerdeki niteliksiz yapılaşma ve yarattığı sorunların modern şehircilik esasları ve kent planlama ilkelerine bağlı olarak tasarlanmasını sağlamak üzere hızlı kentleşmenin bir sonucu olarak, kentin sorunlarını yeniden yapılandırmak için bir dizi kentsel dönüşüm projeleri gündeme gelmektedir. Bu çalışmada, İstanbul'da hızla artan konut projeleri bağlamında; gayrimenkul piyasasında görülen canlanma, artışlar, işlevsel değişmeler sonucunda kentsel dönüşüm sürecinde rol alan aktörler arası ilişkiler ve işbirlikleri incelenmektedir. Tezin amacı, 6306 sayılı Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında kanun ve riskli alan seçimi çalışmalarından bu yana; İstanbul ili Bağcılar ilçesinde seçilen kentsel dönüşüm projelerinde, planlama ve uygulama safhalarında rol oynayan aktörlerin Aktör Ağ Teorisi (Actor Network Theory) bağlamında analiz edilmesidir. Kentsel dönüşüm konut alanlarında fiziki mekânın yeniden üretilmesi sırasında, son derece karmaşık sosyal ve teknik ağlar içinde olduğu gözlemlenerek, bu yapıyı oluşturan gruplar arasında ilişkiler / ortaklıklar meydana gelmektedir. Bu çalışma kapsamında kentsel dönüşüm projelerinde yer alan tüm aktörlerin rolleri tanımlanarak ve projenin uygulama sürecindeki aktör ağını kurma araçları sunulmaktadır. Ağ haritalaması (Network mapping) sürecinde; aktörler arasındaki bilgi akışına odaklanmak, önemli ağ özelliklerini tanımlamak ve sistem müdahalesini kolaylaştırmak için Sosyal Ağ Analizi (Social Network Analysis) araçlarının kullanılması önerilmektedir. SNA, karşılıklı etkileşimlerin değişen dokusunu sosyal ağa dâhil olan aktörlerin oluşumu çerçevesinde anlamayı hedefleyerek; bu noktada ağ ve ilişki kavramları çerçevesinde ANT ile benzer ilgiye sahiptir. Buradan hareketle; Aktör Ağ Teorisi (ANT) bağlamında kuramsal bir çerçeve oluşturularak, Bağcılar ilçesinde rol oynayan kilit aktörler tarafından gerçekleştirilen üç farklı kentsel dönüşüm projesi değerlendirilmiştir. Tezin sonuç bölümünde; kentsel dönüşüm projelerinin uygulama safhaları ve zorluklarının, ağ kurma sürecinin kilit aktörleri bağlamında köklendiği sonucuna varılmaktadır. Bu çalışmada incelenen üç farklı vakadan elde edilen bulgulardan hareketle; ağ içerisinde rol alan aktörlerin ilişkileri sonucunda oluşan ağın analizi kurumsalcı yaklaşımlar yerine post-yapısalcı kapsamda Aktör Ağ Teorisi bağlamında değerlendirilerek öneriler ve kazanımlar sunmaktadır. Bu tezin, kentsel dönüşümde rol üstlenen aktörlerin ağ içerisinde izlenebilmesi açısından bundan sonra yapılan çalışmalara yardımcı olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Over the time, most of the cities have experienced changes of their function and social structure in the residential areas. These changes are sometimes the alteration of the functions or the social structure. Since 2000's years, Istanbul has experienced the major changes in the macro form of the city and the social structure. Development of business activities and population growth in the city center by influencing the surrounding housing districts, the rapid increase of the traffic density, and the environmental conditions like noise, air pollution have been affecting the, social, demographic and urban texture. As a result of the rate of urbanization; a series of 'urban transformation projects' has become a current topic to restructure the irregular formation and transportation problems in Istanbul. Urban regeneration projects have become a current topic to restructure the irregular formation and the problems resulted in these cities in according to the contemporary urban planning principles. This study investigated the process of transformation through a research projects operated in the Bağcılar District. This thesis analyses the development of urban design projects since the Urban Regeneration Law and risky areas through case studies conducted in the Bağcılar District of Istanbul. Housing design projects exist within the increasingly complex technical and social networks of the human-built environment. The analysis identifies the roles of both human and non-human actors in urban regeneration projects and this paper provides a means of mapping the actor-network of urban designs. The network mapping concentrates on the flow of design related to the knowledge between actors and proposes the usage of Social Network Analysis (SNA) tools to describe important network features and facilitate system intervention. In this study, a theoretical framework is formed in the context of Actor-Network Theory (ANT) and this process illustrated by three different case studies by key actors of Bağcılar District. The thesis concludes that the challenges of urban transformation projects are rooted in the context of the key actors of network mapping process. In this study, from the findings obtained from three different cases examined; proposals are evaluated in the context of Actor Network Theory in terms of post-structuralist rather than institutionalist approaches resulting from the network analysis of actors. In my opinion, this thesis will help the related academic works in the future in order to observe the urban transformation actors within the network.
Benzer Tezler
- Kırsal soylulaşma sürecinde aktörler, eylemler ve sonuçlar: Çanakkale Yeşilyurt kırsalı örneği
Actors, actions, and outcomes in the process of rural gentrification: The case of Yeşilyurt rural area in Çanakkale
MUHAMMED EMİRHAN KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİZEM AKSÜMER KAYNARCA
- Kentsel dönüşüm alanlarında yaşayan farklı hak sahiplerinin uzlaşma eğilimleri: Gaziosmanpaşa/Sarıgöl Mahallesi örneği
Negotiation tendencies of inhabitants in urban regeneration areas: Gaziosmanpasa/Sarigol Province
KÜBRA ÖZCİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK
- Türkiye'de kentsel dönüşüm uygulamaları için matematiksel bir model önerisi
A mathematical model suggestion for urban transformation in Turkey
HALİL İBRAHİM POLAT
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN
- The transformation of old industrial district of Ankara and political actors
Ankara'nın eski sanayi bölgesinin dönüşümü ve politik aktörler
MEHMET SANER
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ALİ CENGİZKAN