Geri Dön

Handan İpekçi sineması'nda kolektif bellek

Collective memory in Handan İpekçi cinema

  1. Tez No: 517152
  2. Yazar: SELİN SÜAR ORAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP ÇETİN ERUS
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sinema Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 425

Özet

Bu çalışma, Handan İpekçi filmlerinin kolektif bellek üzerinden okunmasını amaçlamaktadır. Kolektif bellek, zaman-mekanla sınırlı olarak her belleğin, belirli bir toplumsal grup tarafından taşınmakta olduğunu belirtmektedir. Topluluk içerisinde bulunan bireylerin, hatırlama ve unutma etrafında geçmiş algılarının ve hatıralarının kolektif bir çerçeve oluşturduğuna dayandırılan kolektif bellek kavramı, bireyin neyi hatırlayacağının onun dahil olduğu grup ve grubun dinamikleriyle doğrudan ilişkili olduğunu vurgulamaktadır. Buna göre kolektif bellek çalışmaları, hakim ideoloji tarafından ötekileştirilen kimlikleri, hatırlamaları ve travmayı ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Toplumun yeniden hatırlamasını sağlamak üzere disiplinlerarası bir çalışmayı da beraberinde getiren kolektif bellek, yüzleşmeyi de sağladığından dolayı bir mücadele alanı ve politik bir tavır niteliği taşımaktadır. Kolektif bellek çalışmaları, toplumların tarihinin inşasında önemli bir yer tutmakta ve yeniden üretim süreciyle sisteme eklemlenmektedir. Toplumların ekonomi-politiğine, yaşayışına ve kültürüne bağlı olan sinema, toplumdan aldıklarını dönüştürerek, yapılandırılmış bir belleği kitlelere geri sunmaktadır. Kolektif bellek çalışmalarında görülen yüzleşme, hesaplaşma, hatırlama, adalet, temsil, aidiyet, öteki ve kimlik kavramları, sinemanın görsel dili etrafında yeniden çizilmektedir. Ancak filmlerin neyi, nasıl anlattığı ve temsillerin ne kadarını, hangi bakış açısıyla aktardıkları sorunsalı, onların politik bir tavır sergileyerek, hakim sistemin dışında kalıp karşı-belleği kurmaları açısından ayırıcı noktayı içermektedir. Bu açıdan amaçlı örneklem olarak seçilen Handan İpekçi'nin Babam Askerde (1995), Büyük Adam Küçük Aşk (2001), Saklı Yüzler (2007) ve Çınar Ağacı (2011) isimli filmleri, filmlerin oluşturulmasına etki eden toplumsal, siyasal, ekonomik ve kültürel süreci de göz önünde bulundurmamız gerektiğinden eleştirel söylem analizi yöntemiyle ele alınmıştır. Araştırmamızın amacı, kolektif belleğe ait olan kimlik, yabancılaşma, travma, unutma, hatırlama, öteki, iletişimsizlik, kuşak çatışması, tanıklık, yüzleşme gibi kavramların Handan İpekçi'nin filmleri olan filmlerinde nasıl temsil edildiğini çözümlemektir. Sonuç olarak filmlerde yalnızca yapıldıkları dönem içerisinde hakim ideolojinin çarpıtmaya ve unutturmaya çalıştığı toplumsal olayların hesaplaşma niteliğinde sunulduğu değil, 'öteki'nin temsilinin de yönetmenin tüm filmografisinde yer aldığı görülmüştür. Bununla birlikte filmlerin yalnızca konu, estetik ve dil bakımından değil, üretim ve dağıtım koşulları açısından da farklı bir yere oturduğu tespit edilmiştir. Bu ise bir kadın olarak yönetmenin, patriarkal sistem içerisinde durduğu radikal noktayı tespit açısından da önemli referanslara işaret etmektedir.

Özet (Çeviri)

This study aims to analyze Handan İpekçi films through collective memory. Collective memory is intrinsically limited to time and space, where each memory is carried by a particular social group. The concept of collective memory, based on the collective framework of individuals and their past perceptions and remembrances around recall and forget, is directly related to the dynamics of the group and group to which the individual remembers. Accordingly, collective memory studies aim to reveal the identities, reminders and trauma that are alienated by the dominant ideology. The collective memory that brings with it an interdisciplinary work in order to make society remember again, is a struggle area and a political attitude, because it also provides confrontation. Collective memory plays an important role in the history of society and is articulated in the system through the process of reproduction. The cinema, which is linked to the economy-politics, life and culture of the societies, transforms what they receive from the society and presents a structured memory back to the masses. The concepts of confrontation, reckoning, truth seeking, justice, representation, belonging, other and identity noticed in collective memory studies are redrawn around the visual language of the cinema. However, the question of how and what movies tell and how much of the representations they convey, is still problematic, in that they have a distinctive point in terms of building a counter-memo out of the dominant system, exhibiting a political attitude. In this sense, Handan İpekçi's films have been taken into consideration in social, political, economic and cultural processes that affect the formation of films, if necessary by critical discourse analysis. Consequently, it is not only that the social events that the dominant ideology tried to distort and forget during the period they were made were presented in the film, but the representation of the 'other' was found in all the filmography of the director. However, it has been found that films are not only in terms of subject, aesthetics and language, but also in terms of production and distribution conditions. This, as a woman, also points to important references from the director in determining the radical spot she stands in the patriarchal system.

Benzer Tezler

  1. Handan İpekçi sineması'nda temsil

    Representation in Handan İpekçi's cinema

    MÜCAHİT ALKUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERPİL KIREL

  2. Türkiye'de politik sinemanın gelişimi ve 2000'li yıllar

    The development of political cinema in Turkey and 2000s

    ABDURRAHİM YALÇIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ KARADOĞAN

  3. 1990-2000 yılları arasında Türkiye'de kadın yönetmen olmak

    Being female director between the years 1990-2000

    PINAR FONTİNİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERPİL KIREL

  4. Kurucu ideolojinin kimlik politikaları bağlamında sinemada etnik karşılaşmalar

    Ethnic meetings in cinema in the context of identity policies of founder ideology

    BAHAR ŞİMŞEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Radyo-TelevizyonAnkara Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEMİRE RUKEN ÖZTÜRK

  5. Bartın yazmacılık sanatının Hatay yöresi ipekli dokumalarına uyarlanarak giysi tasarımında kullanılması

    Adaptation of Bartın's art of hand painted kerchief (yazma) to woven of silk of Hatay region and use of it in garment designs

    HATİCE YALÇIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Giyim EndüstrisiGazi Üniversitesi

    Giyim Yaygın Eğitimi Ana Sanat Dalı

    PROF. DR. HANDAN SEZER