Handan İpekçi sineması'nda kolektif bellek
Collective memory in Handan İpekçi cinema
- Tez No: 517152
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP ÇETİN ERUS
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 425
Özet
Bu çalışma, Handan İpekçi filmlerinin kolektif bellek üzerinden okunmasını amaçlamaktadır. Kolektif bellek, zaman-mekanla sınırlı olarak her belleğin, belirli bir toplumsal grup tarafından taşınmakta olduğunu belirtmektedir. Topluluk içerisinde bulunan bireylerin, hatırlama ve unutma etrafında geçmiş algılarının ve hatıralarının kolektif bir çerçeve oluşturduğuna dayandırılan kolektif bellek kavramı, bireyin neyi hatırlayacağının onun dahil olduğu grup ve grubun dinamikleriyle doğrudan ilişkili olduğunu vurgulamaktadır. Buna göre kolektif bellek çalışmaları, hakim ideoloji tarafından ötekileştirilen kimlikleri, hatırlamaları ve travmayı ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Toplumun yeniden hatırlamasını sağlamak üzere disiplinlerarası bir çalışmayı da beraberinde getiren kolektif bellek, yüzleşmeyi de sağladığından dolayı bir mücadele alanı ve politik bir tavır niteliği taşımaktadır. Kolektif bellek çalışmaları, toplumların tarihinin inşasında önemli bir yer tutmakta ve yeniden üretim süreciyle sisteme eklemlenmektedir. Toplumların ekonomi-politiğine, yaşayışına ve kültürüne bağlı olan sinema, toplumdan aldıklarını dönüştürerek, yapılandırılmış bir belleği kitlelere geri sunmaktadır. Kolektif bellek çalışmalarında görülen yüzleşme, hesaplaşma, hatırlama, adalet, temsil, aidiyet, öteki ve kimlik kavramları, sinemanın görsel dili etrafında yeniden çizilmektedir. Ancak filmlerin neyi, nasıl anlattığı ve temsillerin ne kadarını, hangi bakış açısıyla aktardıkları sorunsalı, onların politik bir tavır sergileyerek, hakim sistemin dışında kalıp karşı-belleği kurmaları açısından ayırıcı noktayı içermektedir. Bu açıdan amaçlı örneklem olarak seçilen Handan İpekçi'nin Babam Askerde (1995), Büyük Adam Küçük Aşk (2001), Saklı Yüzler (2007) ve Çınar Ağacı (2011) isimli filmleri, filmlerin oluşturulmasına etki eden toplumsal, siyasal, ekonomik ve kültürel süreci de göz önünde bulundurmamız gerektiğinden eleştirel söylem analizi yöntemiyle ele alınmıştır. Araştırmamızın amacı, kolektif belleğe ait olan kimlik, yabancılaşma, travma, unutma, hatırlama, öteki, iletişimsizlik, kuşak çatışması, tanıklık, yüzleşme gibi kavramların Handan İpekçi'nin filmleri olan filmlerinde nasıl temsil edildiğini çözümlemektir. Sonuç olarak filmlerde yalnızca yapıldıkları dönem içerisinde hakim ideolojinin çarpıtmaya ve unutturmaya çalıştığı toplumsal olayların hesaplaşma niteliğinde sunulduğu değil, 'öteki'nin temsilinin de yönetmenin tüm filmografisinde yer aldığı görülmüştür. Bununla birlikte filmlerin yalnızca konu, estetik ve dil bakımından değil, üretim ve dağıtım koşulları açısından da farklı bir yere oturduğu tespit edilmiştir. Bu ise bir kadın olarak yönetmenin, patriarkal sistem içerisinde durduğu radikal noktayı tespit açısından da önemli referanslara işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to analyze Handan İpekçi films through collective memory. Collective memory is intrinsically limited to time and space, where each memory is carried by a particular social group. The concept of collective memory, based on the collective framework of individuals and their past perceptions and remembrances around recall and forget, is directly related to the dynamics of the group and group to which the individual remembers. Accordingly, collective memory studies aim to reveal the identities, reminders and trauma that are alienated by the dominant ideology. The collective memory that brings with it an interdisciplinary work in order to make society remember again, is a struggle area and a political attitude, because it also provides confrontation. Collective memory plays an important role in the history of society and is articulated in the system through the process of reproduction. The cinema, which is linked to the economy-politics, life and culture of the societies, transforms what they receive from the society and presents a structured memory back to the masses. The concepts of confrontation, reckoning, truth seeking, justice, representation, belonging, other and identity noticed in collective memory studies are redrawn around the visual language of the cinema. However, the question of how and what movies tell and how much of the representations they convey, is still problematic, in that they have a distinctive point in terms of building a counter-memo out of the dominant system, exhibiting a political attitude. In this sense, Handan İpekçi's films have been taken into consideration in social, political, economic and cultural processes that affect the formation of films, if necessary by critical discourse analysis. Consequently, it is not only that the social events that the dominant ideology tried to distort and forget during the period they were made were presented in the film, but the representation of the 'other' was found in all the filmography of the director. However, it has been found that films are not only in terms of subject, aesthetics and language, but also in terms of production and distribution conditions. This, as a woman, also points to important references from the director in determining the radical spot she stands in the patriarchal system.
Benzer Tezler
- Handan İpekçi sineması'nda temsil
Representation in Handan İpekçi's cinema
MÜCAHİT ALKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL KIREL
- Türkiye'de politik sinemanın gelişimi ve 2000'li yıllar
The development of political cinema in Turkey and 2000s
ABDURRAHİM YALÇIN
Doktora
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ KARADOĞAN
- 1990-2000 yılları arasında Türkiye'de kadın yönetmen olmak
Being female director between the years 1990-2000
PINAR FONTİNİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL KIREL
- Kurucu ideolojinin kimlik politikaları bağlamında sinemada etnik karşılaşmalar
Ethnic meetings in cinema in the context of identity policies of founder ideology
BAHAR ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİRE RUKEN ÖZTÜRK
- Bartın yazmacılık sanatının Hatay yöresi ipekli dokumalarına uyarlanarak giysi tasarımında kullanılması
Adaptation of Bartın's art of hand painted kerchief (yazma) to woven of silk of Hatay region and use of it in garment designs
HATİCE YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiGiyim Yaygın Eğitimi Ana Sanat Dalı
PROF. DR. HANDAN SEZER