Ebû Hanîfe'nin deliller hiyerarşisinde sahâbî kavlinin konumu
The position of the companion's opinion (Qawl al-sahabi) in Abu Hanifa's hiyerarchy of evidences (Adilla)
- Tez No: 517383
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH KAHRAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Kaynaklarda aralarında Hanefî âlimlerin de bulunduğu pek çok muhaddis ve fakîh, sahâbî kavlini şer'î bir delil kabul edip onunla amel ettiklerine, kitap, sünnet ve icmâ'dan muahhar, kıyastan ise mukaddem kabul ettiklerine yönelik Ebû Hanîfe (ö. 150/767), Ebû Yûsuf (ö. 182/798) ve Muhammed eş-Şeybânî (ö. 189/805)'den müsned ve gayrı müsned otuzu aşkın rivâyette bulunmuştur. Öte yandan Ebû Hanîfe ve İmâmeyn kıyasla/akılla idrak edilsin ya da edilmesin fer'î meselelere verdikleri birçok hükme sahâbe kavillerini gerekçe olarak sunmuş ve sahâbe kavli karşısında kıyası terk etmişlerdir. Ancak bütün bunlara rağmen, pek çok Hanefî usûl âlimi imamların, akılla idrak edilemeyen hususlarda kendi nesilleri içinde hiçbir muhâlefet olmaksızın bir sahâbîden rivayet edilen sahâbî kavliyle amel ettiğini, akılla idrak edilebilen konularda ise sahâbî kavliyle amel ettiklerine yönelik onlardan hiçbir rivâyet gelmediğini, hatta onların akılla idrak edilebilen konularda sahâbî kavli hususundaki tatbikatlarının birleşmediğini ve sahâbî kavlini kıyasa takdim etmediklerini iddiâ etmiştir. Bunun yanı sıra Hanefî usûl bilginleri, kendi nesilleri içinde hiçbir muhâlefet olmaksızın bir sahâbîden nakledilen sahâbî kavlinin kıyasla/akılla idrak edilemeyen konularda hüccet olduğu hususunda ittifak etmişler, kıyasla/akılla idrak edilebilen konularda kıyastan mukaddem olup olmadığı konusunda ise iki gruba ayrılmışlardır. Ebû Saîd el-Berdâî (ö. 317/930)'nin öncülük ettiği ilk grup, gerek akılla/kıyasla idrak edilemeyen gerekse de edilebilen hususlarda sahâbî kavliyle amel etmenin vâcip olup, sahâbî kavli mevcutken kıyasa gitmenin câiz olmadığını savunurken, Ebû'l-Hasen el-Kerhî (ö. 340/952)'nin başını çektiği ikinci grup ise, yalnızca akılla/kıyasla idrak edilemeyen hususlarda sahâbî kavli ile amel etmenin câiz olduğunu ve sahâbi kavlinin kıyas karşısında herhangi bir üstünlüğünün bulunmadığını söylemiştir.
Özet (Çeviri)
Many narrators including important hanafi scholars related more than 30 riwayas from Abu Hanîfa (150/767), Abu Yûsuf (182/798) and Muhammad al-Shaybani ( 189/805) that they accepted the opinions of companions of prophet Muhammed as a religious evidence after the consensus of Islamic scholars, the Quran and sunnah and preferred over qiyas. Besides Abu Hanîfa Abu Yûsuf and Muhammad al-Shaybani showed the sayings of companions reason for their judgements to the secondary subjects and leaved the comparison against these sayings no matter comprehended with sense or not. But despite all of these, many Hanafi method scholars claimed that they are acting with the sayings of companions which is related from a companion in their own generations without any oppositions, but there is not any rumors coming from them towards their acting with the words of companions about the subjects which are cogniseable so sometimes they are acting with the words of companinons and the other times with the comparison, thus their implementations about the sayings of companinos in the cogniseable subjects are not fitting and they are not putting the sayings of companions forward the comparison. Besides Hanafi method scholars agreed that a saying of a companion which was related from another companion is hujjat in the uncogniseable subjects with the comparison/sense in their own generation without any oppositions, but they divided into two in the cogniseable subjects with comparison/sense if it is prior than the comparison or no. The first group which is being led Abu Saed al-Berdâî (317/930) asserted that it is obligatory to act with the sayings of companions both in the uncogniseable subjects with comparison/sense and in the cogniseable subjects. But the other group which is being led by Abu 'l-Hasan al-Karhî (340/952) stated that it is allowable to act with the sayings of companions only in uncogniseable subjects with comparison/sense and the sayings of companions have no superiority against comparison.
Benzer Tezler
- Ebu'l Leys es-Semerkandi ve Muhtelifu'r-Rivaye adlı eserinin analizi
A study on Abu al-Lays al-Samarqandi and his Mukhtelifu'r-Rivaye
AYŞE YILMAZGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ABDULLAH ÖZCAN
- Aile Hukuku özelinde Hanefi ve Evzâî mezheplerinin mukayesesi
Başlık çevirisi yok
MUHAMMED LATİF ALTUN
- Ebû Yûsuf'un Ebû Hanîfe ile ihtilaflarının sebepleri
The reasons of disputes between Abu Yusuf and Abu Hanifa
ALİ VEYSEL AKCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HUZEYFE ÇEKER
- Cessâs'ın Muhtasaru't-Tahâvi Şerhi ile Kudûrî'nin Muhtasaru'l-Kerhî Şerhi'nin mukayesesi (ibadetler bölümü)
Comparison Of Cessâs's Commentary On Muhtasaru't-Tahâvi and Qudûrî's Commentary On Muhtasaru'l-Karhi (worships section)
İSLAM AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TAYİP NACAR
- İmam Mâtürîdî'nin rızık anlayışı
Imam Mâturidî's understanding of rızık
SEMA PERK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÇELİK