Güneydoğu Anadolu Bölgesinde zeytin üretim alanlarının dağılışı (1991-2016)
Spatial distrudinstans of olive production areas in Southeastern Anatolia Region (1991-2016)
- Tez No: 520163
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞE ÇAĞLIYAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Türkiye zeytin üretimi ve zeytinyağı üretiminde 1950'li yıllardan itibaren bir azalma meydana gelmiş olsa da 1961-1962 döneminde Türkiye ilk zeytinyağı ihracatını yapmıştır. 1980'li yıllar ve sonrasında zeytinciliği koruma kanununa rağmen zeytinlikler sökülerek, kıyı turizmi uğruna feda edilerek başka tarımsal faaliyet alanları zeytinciliğin yerini almıştır. Ülkemizde 2000'li yıllardan bu yana Cumhuriyetin ilk yıllarındaki gibi özelliklede sofralık zeytin ve zeytinyağı üretiminde nitelik ve nicelik olarak ciddi gelişmeler görülmektedir. Çünkü sofralık zeytin ve zeytinyağı teknolojisi gelişmekte, bölgeleriyle özdeşleşen ve markalaşan zeytin çeşitleri, zeytin ve zeytinyağı pazarının gelişmesine destek vermektedir. Ülkemiz zeytincilik yapısı geleneksel zeytincilikten çıkıp modern zeytinciliğe yönelmektedir. Türkiye dünya sofralık zeytin ve zeytinyağı pazarında söz sahibi olabilmenin en önemli koşulu olan yüksek kaliteli üretimi hedeflediği için bazı sorunlar da yaşamaktadır. Zeytine gereken önem verilmeli ve iç piyasa talepleri ile birlikte ihracatta da önemli paya sahip olmalıdır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde zeytinin anavatanı olması ve yörede zeytinyağının bir kültür haline gelmesi nedeniyle zeytin yetiştiriciliği çok uzun yıllara dayanmaktadır. Bölgenin en önemli dezavantajı yaz döneminin çok kurak geçmesi ve su sıkıntısının yaşanmasıdır. Son otuz yılda bölgede uygulamada ön plana çıkan GAP projesi sayesinde barajlar inşa edilmiştir. Böylece bölgenin kuraklık yaşayan çorak alanlarına suyun ulaştırılması ve baraj göletlerinin kıyılarının zeytinciliğe çok uygun olması nedeniyle ağaç dikimi hızlanmıştır. Dünya'da zeytine ve zeytinyağına verilen değerin artması ile birlikte ağaç dikimi hızlanmıştır. Bölgede üretilen zeytinin %70'ni sofralık %30'nu ise yağlık oluşturmaktadır. Kilis, Gaziantep (Nizip), ve Şanlıurfa çevresinde yağlık zeytin üretimi yapılır iken Mardin(Derik), Adıyaman ve çevresinde Sofralık üretim gelişmiştir. Bölgede üretilen zeytinler hem klasik yöntem ile hem de fabrikalarda modern yöntem ile yağı çıkarılmaktadır. Çıkarılan bu zeytin çoğunlukla iç pazarda tüketilmektedir. Ayrıca zeytinin pirinasından sabun yapımı bölgede önemli bir potansiyel oluşturmaktadır. Zeytin yetiştiriciliğine gerekli desteğin verilmesi teknoloji ve fidan desteğinin yanında çiftçilerin bilinçlendirilmesi halinde Güneydoğu Anadolu bölgesinde zeytincilik önemli ölçüde gelişecektir. Bu çalışmada zeytinin dağılışı, iller arasında zeytin üretim farklılığı ve değişimini harita, grafik ve tablolar ile coğrafi bilgi sistematiği çerçevesinde katkılar ve öneriler dahilinde ışık tutmaya çalışıldı. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde geçmişten günümüze zeytin üretimi ile ilgili tespitler ortaya konuldu ve neler yapılması hakkında görüşler bildirildi.
Özet (Çeviri)
Although Turkey olive production and a decrease has occurred since the 1950 oil production in the 1961-1962 period, Turkey made its first oil exports. Despite the law of conservation of olives in the years of 1980 and after, the olive groves have been dismantled and fed for the sake of coastal tourism and other agricultural fields have taken the place of olive cultivation. Since 2000, our country has seen serious developments in the quality and quantity of table olive and olive oil production as it was in the first years of the Republic. Because table olive and olive oil technology is developing, it is supporting the development of branded olive varieties, olive and olive oil market which are identified with their regions. Our country's olive farming structure emerges from traditional olive farming and is directed towards modern olive farming. Turkey olive and olive oil in the world market for high quality production targets, the most important condition for living have a say in some issues. Olive should be given due importance and should have a significant share in exports together with domestic market demands. Turkey and the world the demand for olive is increasing every day. Southeastern Anatolia has an increasing potential for olives in recent years. The region, which has an important place in terms of olive production, constitutes our working area. Olives have an important place in exported agricultural products. Approximately 50% of the olive oil produced in Turkey and of table olives are exported 25%. Southeastern Anatolia Region of Turkey olive trees, the presence of 9.09%, while the production has 3.70%. It is among the important income sources of the people of the region. In this study, I will try to shed light on the distribution of olive, the difference and change of olive production among the illusions within the framework of maps, graphics and tables and geographic information system. In the Southeastern Anatolia Region, the findings related to the production of olive oil from the past will be put forward and opinions about what to do will be announced.
Benzer Tezler
- Zeytin üreticisi, işleyici tesisler ve tüketici tedarik zinciri anketi: Şanlıurfa örneği
Olive producer, processing facilities and consumer supply chain survey: The example of Şanlıurfa
TURGUT KÖZCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Gıda MühendisliğiHarran ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN VARDİN
- Bitkisel yağ sanayii işletmelerinin yapısı, işleyişi, kalite uygulamaları ve karşılaştıkları pazarlama sorunları: Tekirdağ örneği
The Structure and function, quality applications and marketing problems of the vegetable oil industry management: Tekirdağ example
EVREN ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
ZiraatTrakya ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖMER AZABAĞAOĞLU
- Önemli zeytin (Olea europaea L.) çeşitlerinin izoenzim polimorfizmleri ve genetik özellikleri
Isoenzyme polymorphisms and genetic characteristics of important olive (Olea europaea L.) cultivars and types
SEVDA DÜLGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ŞEKER
- Akhisar'da (Manisa) zeytin tarımını etkileyen fiziki coğrafya koşullarının analizi
An analysis of physical geography conditions that affect oliveagriculture i̇n Akhisar District of Manisa
OKTAY HANTEKİN
- Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yetiştirilen bazı yerel zeytin çeşitlerinin mikroçoğaltımı
Micropropagation of some local olive varieties growing in Southeast Anatolia Region
ZELİHA ÇİFTÇİ