Destan-ı Hadice (İnceleme-metin-sözlük)
Destan-i Hadice (Investigation-text-glossary)
- Tez No: 520162
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİH DEMİRBİLEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 432
Özet
İncelememize konu olan eser, Konya İl Halk Kütüphanesinde bulunan 42 Kon 2061 arşiv numarasında kayıtlı Destan-ı Hadice adlı yazmadır. Destan-ı Hadice, 46 varak ve 936 beyitten oluşan; Hazreti Muhammed'in çocukluğu, gençliği, Hazreti Hadice ile evliliği, peygamberlikle müjdelenmesi konularını işleyen dinî içerikli bir mesnevidir. Eserin müellifi ve yazılış tarihi belli değildir. Kütüphanelerimizde Hazreti Hadice üzerine yazılmış başka yazmalar da bulunmaktadır. Tezimizde bu yazmalar ve bunlar üzerine yapılmış çalışmalardan bahsettikten sonra bu yazmaları mevcut bilgilerin ışığında sınıflandırarak, eserimizin bu sınıflandırma içerisindeki yerini ortaya koyduk. Bu yazmaların aslında iki farklı eserin kopyaları olduğunu tespit ettik. Bu yazmalar içerisinde sadece Seda Garip tarafından incelenmiş olan yazmanın müellifi (Gulami) bilinmektedir. Diğerlerinin ise müellifi belli değildir. Kaynaklarda adı geçen yazmaların sayısı on ikidir. Bu yazmalardan birkaçı üzerine hazırlanmış yüksek lisans tezleri bulunmaktadır. Diğer yazmalar hakkındaki bilgilerimiz Abdülkadir Karahan, Fatih Köse ve Rahim Erarslan'ın verdiği bilgilerle sınırlıdır. Bu sınırlı bilgilerle bir sınıflandırma yaptığımızda bu yazmaların altısının Gulami'nin eserinin, diğerlerinin ise müellifi bilinmeyen diğer eserin kopyaları olduğu sonucuna vardık. Bizim metin neşrini yaptığımız eserin, Gulami'nin eserinin kopyalarından biri olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle biz önce metnimizi aslına uygun olarak transkribe ettik. Sonra da İstanbul ve Ankara nüshalarıyla karşılaştırarak farklılıkları dipnotlarda gösterdik. Mesnevi nazım şekli ve aruz ölçüsüyle yazılmış olan Destan-ı Hadice hem içerik hem de yapı bakımından mevlit türünün birçok özelliğine sahiptir. Tezimizin giriş bölümünde nazım türü, nazım şekli ve aruz ölçüsüyle ilgili detaylı bir değerlendirme yaptıktan sonra Destan-ı Hadice'nin dil özelliklerini örneklerle gösterdik. Yaptığımız inceleme sonucunda Destan-ı Hadice'de Eski Anadolu Türkçesi ile beraber Osmanlı Türkçesinin özelliklerinin de görüldüğünü tespit ettik. Bu durum Destan-ı Hadice'nin Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazılıp daha geç bir dönemde istinsah edilmesiyle alakalı olmalıdır. Tezimiz giriş, dil incelemesi, metnin yazı çevrimi, metnin Türkiye Türkçesine aktarımı, gramatikal dizin-sözlük ve metnin tıpkı basımı bölümlerinden oluşmaktadır.
Özet (Çeviri)
The work, which is the subject of our study, is the“Epic of Hadice”which is recorded with 42 Kon 2061 archive number in the Konya City Public Library. The“Epic of Hadice”consists of 46 pages and 936 couplets; this is a religious mesnevi written about Muhammed's childhood, his youthfulness, his marriage with Hadice, his prophethood. The manuscript book is unknown who wrote it and when it was written. In our libraries, there are other manuscripts written on Hazreti Hadice. In this work, after we give information about these manuscripts and the works about them, we classified them in the light of the existing data and we have determined the place of our manuscript in this classification. We have detected that these manuscripts were copies of two different books. From these manuscripts, only the manuscript's writer (Gulami) who is examined by Seda Garip is known. The authors of other manuscript books are unknown. Twelve manuscript books are mentioned in the sources. There are some graduate theses about some of these manuscripts. Our knowledge about other manuscripts is limited to the information given by Abdulkadir Karahan, Fatih Köse and Rahim Erarslan. When we made a classification with this limited data, we decided that six of in these copies were the Gulami's manuscripts's copies and the other copies were of the of the unknown author's manuscripts's copies. İt is understood that this text is prepared by us, it is one of the Gulami's book's copies. Therefore, we first transcribed our manuscript book in accordance with its original form. Then we compared our text with the version of Istanbul and Ankara and showed the differences between them in the footnotes. Destan-ı Hadice is written in mathnavi style and aruz measure and it has many features of the Mevlid genre in terms of both content and structure. In the introduction part of our work, first we made a detailed evaluation of Destan-ı Hadice's poetic form, genre and measure and then we have shown Destan-ı Hadice's language specifications by examples. As a result of our examination, we have found the features of Ottoman Turkish together with Old Anatolian Turkish are seen in Destan-ı Hadice. This situation should be related to the fact that Destan-ı Hadice was written during the Old Anatolian Turkish era and was copied in later period. Our study is contains the section of the introduction, the language review, the transcription of the text, the translation to the modern TurkeyTurkish, the gramatikal index-dictionary and the facsimile.
Benzer Tezler
- Yazarı bilinmeyen bir Hz. Hatice hikâyesi (Tenkitli metin – inceleme)
A story of Hz. Hatice an unknown writter (Critical text- examination)
FATİH KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESLİHAN İLKNUR KOÇ KESKİN
- Yapısalcı eleştiri odağında Osman Türkay'ın tiyatroları üzerine bir inceleme
A study on Osman Türkay's theater in the focus of stcuctural criticism
HATİCE SANDIKKAYA ÖRÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURTAÇ ERGÜN ATBAŞI
- Destan-i Ahmet Harami'nin dilinin söz dizimi
The syntax of the language of the Destan-i Ahmet Harami
HATİCE AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKİN GULUSOY
- Halk şiirinde deprem ve depremin toplumsal belleğe yansımaları
Earthquake in folk poetry and its reflections on social memory
HATİCE SARGIN
Doktora
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AHSEN TURAN
- Kore ve Türk kültüründe bilmeceler üzerine karşılaştırmalı çalışma
Comparative on riddles in Korean and Turkish culture
ZÜBEYDE CEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Doğu Dilleri ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE KÖROĞLU TÜRKÖZÜ