Geri Dön

Türkiye'de vergi aflarının kayıtdışı ekonomiye etkisi

The effect of tax amnesties on shadow economy in Turkey

  1. Tez No: 522529
  2. Yazar: SELCAN ÜNAL
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HATİCE DAYAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Maliye, Finance
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dumlupınar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 103

Özet

Sınırsız ihtiyaçların kıt kaynaklarla en yüksek fayda tatmin düzeyinde giderilmesini konu edinen ekonominin, egemen olan devletin yasalarına uygun biçimde gerçekleşecek ekonomik faaliyetlerden oluşması gerekir. Ekonomiyi düzenleyen yasalara ve yönetmeliklere aykırı olarak gerçekleştirilen, belgeye bağlanmamış, kanuni defterlere işlenmemiş ekonomik işlemlere kayıtdışı ekonomi denir. Kayıtdışı ekonomi içeriği ve yapısı gereği ölçülmesi zor bir ekonomik değişkendir. Ancak ekonomi politikalarına yön verecek etkiye sahip olduğundan kayıtdışı ekonominin büyüklüğünün ölçülebilmesi için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Bunlar arasında genel-geçer kabul görmüş ve çok sayıda ülke için kullanılan yöntem çoklu-gösterge-çoklu-neden(MIMIC) yöntemidir. Bu yöntem ile elde edilen sonuçlara bakıldığında Türkiye'de kayıtdışı ekonominin oranı 1980 de % 41.99 iken 1990 da % 37.77, 2000 yılında %31.96, 2015 yılında ise % 28.72'ye ulaşmıştır. Görüldüğü gibi ülkemizde kayıtdışı ekonomi oranı yıllar itibari ile düşüş göstermektedir fakat OECD'nin 34 ülkesi arasında en yüksek kayıtdışı ekonomi oranlarına sahiptir. Bu durum kayıtdışı ekonominin ülkemizde gerçek bir sorun olduğunu apaçık göstermektedir. Ülkemizin diğer sorunu olarak görebileceğimiz ,1921-2017 yılları aralığında 32 kez uygulama alanı bulan vergi afları, uygulamadaki sıklığından dolayı bilim insanları tarafından eleştiri almakta, vergi ahlakı ve vergi bilincini olumsuz etkilediği iddia edilmektedir. Çalışmada ülkemizde çıkarılan vergi aflarının kayıtdışı ekonomiye etkisi araştırılmaktadır. Araştırma neticesinde ulaşılan sonuç; kayıtdışı ekonominin vergi affının uygulanmadığı yıllarda 0.34 oranında, vergi affının seyrek uygulandığı yıllarda 0,40 oranında, vergi aflarının sık uygulandığı yıllarda ise 0.59 oranında azaldığı şeklindedir. Bir diğer sonuç ise kişi başına düşen GSYH aynı dönemde 1000 birim artarsa kayıtdışının 1 puan azaldığıdır.

Özet (Çeviri)

The economy, which deals with the elimination of unlimited needs with scarce resources at the highest benefit level, must consist of economic activities that will take place in accordance with the laws of the sovereign state. The economy undocumented and unrecorded in legal books and contrary to laws and regulations is called 'Shadow Economy'. Due to the definition of the shadow economy, it is an economic variable difficult to measure. However, since it has the influence on direct economic policies, various methods have been developed to measure the magnitude of the shadow economy. Among them, the method generally accepted and used for many countries is the 'Multi-Indicator-Multiple-Causes' (MIMIC). Considering the results obtained by this method, it is seen that in Turkey while the proportion of the shadow economy in 1980 was 41.99%, in 1990 it was 37.77%; while it was 31.96% in 2000, it reached 28.72% in 2016. It can be concluded that the rate of the shadow economy in our country has been declining for years, but it has the highest shadow economy ratios among the 34 OECD countries. It shows that the shadow economy is a real problem in our country. As another problem of our country, 32 times applied tax amnesty between the years 1921-2017, is criticized by scientists for its appliance frequency and it is claimed that it adversely affects tax morality and tax consciousness. In the study, the effects of tax amnesties on shadow economy in our country are investigated. The result of the study is; shadow economy has decreased by 0.34 percent in the years when the tax amnesty has not been applied, by 0.40 percent in the years when the tax amnesty has been applied rarely, and by 0.59 percent in the years when tax amnesty have been applied frequently. Another result is that when the GDP per capita increased by 1000 units, in the same period, shadow economy decreased by 1 point.

Benzer Tezler

  1. The effects of tax amnesties on tax revenue and shadow economy in Turkey

    Türkiye'de başvurulan vergi aflarının vergi gelirleri ve kayıt dışı ekonomi üzerine etkileri

    HÜSEYİN KARA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    EkonomiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Ekonomi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. PINAR DERİN GÜRE

  2. Türkiye'de vergi affı uygulamalarının ekonomik büyüme ve kayıt dışı ekonomi üzerindeki etkileri

    The effects of tax amnesties on economic growth and shadow economy in Turkey

    FERAY UNCU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    MaliyeTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMRAH İSMAİL ÇEVİK

  3. Türkiye'de vergi afları üzerine bir ampirik inceleme

    An empricial investigation on tax amnesties in Türkiye

    SEFA ÇOBAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MaliyeSakarya Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA KENAN ERKAN

  4. Türkiye'de vergi affı uygulamaları ve 6111 sayılı Kanunun mali yönden değerlendirilmesi

    Tax relief practices in Turkey and evaluating of the law no : 6111 financially

    ERCAN YELMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    HukukErzincan Üniversitesi

    Mali Hukuk Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM ÖZBAY

  5. Kayıt dışı ile mücadelede vergi aflarının etkinliği

    The efficiency of tax amnesty to prevent non observed economy

    ADİLE ECEMİŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    EkonomiHacettepe Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZGÜR TEOMAN