Kültürel değişim bağlamında Zile ilçesinde Türk halk inanışları
Turkish folk beliefs in Zile district in terms of cultural changes
- Tez No: 523589
- Danışmanlar: PROF. DR. BEKİR ŞİŞMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Zile, Halk inanışları, Kültürel değişim, Kültür, Zile, Folk beliefs, Cultural changes, Culture
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Bu çalışmada Tokat ilinin Zile ilçesindeki halk inanışları ve halk inanışlarında kültürel değişim sonucu meydana gelen değişiklikler incelenmiştir. Bu çalışma Zile ilçe merkezi ile köylerinde yapılan derlemeleri kapsamaktadır. Ayrıca bu çalışma bu derlemeler sonucunda tespit edilen halk inanmalarından ve bu inanmalar doğrultusunda gerçekleştirilen ritüellerin kültürel değişim bağlamında değerlendirilmesinden oluşmaktadır. Zile, ilk çağlardan beri Anadolu'nun ticarî ve kültürel olarak önem arz eden şehirlerinden biri olmuştur. Yapılan araştırmalara göre 7000 yıllık geçmişi olduğu bilinen şehir, Hitit, Frig, Pers, Pontus, Roma, Bizans, Selçuklu ve son olarak Osmanlı'dan izler taşımaktadır. İlçe merkezinde ve köylerde bu dönemlere ait birçok tarihî eser görmek mümkündür. Zile Kalesi, Maşat Höyük ve kendine has mimarisiyle Zile evleri bunlardan bazılarıdır. Zile Panayırı da binlerce yıl öncesinden miras kalmış bir gelenek olarak yaşamaya devam etmektedir. Bu kültürel birikim halkın yaşayışına ve sosyal hayatın önemli bir olgusu olan halk inanışlarına da etki etmiştir. İşte bu kültür birikiminin önemli bir ögesi olan halk inanışları, yapılan çalışmayla tespit edilmiş ve kayıt altına alınmıştır. Bunun yanı sıra köyden kente göç, teknolojik gelişmeler vb. nedenlerden dolayı değişen kültürün Zile halk inanışlarına etkisi derinlemesine irdelenmiştir. Bu çalışmada halk inanışları, geçiş dönemi ile ilgili halk inanışları ve geçiş dönemi dışında kalan halk inanışları olmak üzere iki ana başlık altında incelenmiştir. Zile ilçesinde bulunan türbe ve ziyaret yerleri ile bunlar etrafında gelişen inanış ve uygulamalar da ayrı bir bölümde ele alınarak değerlendirilmiştir. Tespit edilen inanış ve uygulamalar, ana başlıkların altında bölümler halinde verilmiştir. Her bölümün sonunda tespit edilen inanış ve uygulamaların kültürel değişimden ne derece etkilendiği, bilinip bilinmediği, yaşayıp yaşamadığı değerlendirilmiştir. Böylece Zile ilçesinde halk inanışlarının ve uygulamalarının şimdiki durumu somut verilerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmalar neticesinde 641 halk inanışı tespit edilmiştir. Bu inanışların büyük bir bölümü eğitim ve sağlık olanaklarının, iş sahasının, yaşam alanının değişmesi; teknolojik gelişmelerin etkisi sonucu yaşanan kültürel değişim ile yalnızca belleklerde kalmıştır. Özellikle uygulamaya dönük halk inanışları bu durumdan daha çok etkilenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, folk beliefs in Zile district of Tokat Province and the changes that occurred as a result of cultural changes in the folk beliefs were examined. This study includes the compilations made in Zile district center and its villages. In addition, this study consists of the evaluation of the rituals carried out in accordance with the beliefs of the people as a result of these compilations in the context of cultural changes. Zile has been one of the commercial and cultural cities of Anatolia since the early ages. The city, known for its 7000 years history, bears traces of the Hittite, the Phrygian, the Persian, the Pontus, the Roman, the Byzantine, the Seljuk and finally the Ottoman. It is possible to see many historical art if acts from these periods in the city center and in the villages. Zile Castle, Maşat höyük and its unique architecture and Zile houses are some of them. The Zile fair also continues to live as a tradition inherited from thousands of years ago. This cultural accumulation has also influenced the People's life and the folk beliefs, which are an important phenomenon of social life. The effect of changing culture because of migration from village to town, technological developments, etc. on folk beliefs in Zile also have been studied in depth. In this study, the folk beliefs are examined under two main headings as the folk beliefs about the transition period and the folk beliefs outside the transition period. The shrine and the visiting places in Zile district and the beliefs and applications developed around them have been evaluated in a separate section. The beliefs and applications identified are given in sections below the main headings. The beliefs and applications identified have been evaluated to the extent that how they are influenced by cultural changes, whether they are known or not, and whether they are still alive. Thus, the situation of the folk beliefs and applications in Zile district now has been tried to reveal with tangible data. As a result of the research, 641 folk beliefs have been determined. Most of these beliefs have remained in memory only with the cultural changes experienced as a result of the changing of educational and health facilities, workplace, living area and the effects of technological developments. Applicable folk beliefs are especially more affected by this situation.
Benzer Tezler
- Âşık İkrârî'nin hayatı, sanatı ve şiirleri üzerine bir inceleme
An analysis on Aşik Ikrârî's life, art and poems
MUSTAFA SEÇİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER SARAÇ
- Zile panayırı üzerine halkbilimsel bir inceleme
A folkloric examination on zile fair
NURHAN GİRGEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NACİYE YILDIZ
- Tokat yöresi Alevî-Bektaşî inancında zâkirlik geleneği
The tradition of dhikr performers among Alevî-Bektashi belief in Tokat territory
DENİZ GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2013
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. EROL PARLAK
ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL
- Kültürel değişim bağlamında Alevi toplumunda Türk halk inançları (Küçükçekmece ilçesi örneği)
Cultural change in contex of Alevi society Turkish people faith (Explain Küçükçekmece district)
MEHMET ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Halk Bilimi (Folklor)Ondokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR ŞİŞMAN
- Devrek yöresinde sosyo-kültürel değişim bağlamında dini bayramlar ve ritüeller
The religious holidays and rituals in the context of sociocultural change in Devrek region
ASLI NUR KALINCILAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiDisiplinlerarası Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDEM DİRİMEŞE