Türkiye'de sağlık hizmetleri kullanımında cepten yapılan harcamaların finansal yükü ve farklı harcama grupları üzerindeki etkileri
The financial burden of out-of-pocket healthcare expenditures and their impacts on different expenditure groups in Turkey
- Tez No: 525258
- Danışmanlar: PROF. DR. REFİK FATİH SAYGILI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 300
Özet
Türkiye'de son dönemde sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve iyileştirilmesine yönelik düzenlemeler, sosyal ve ekonomik politika alanının önemli tartışma konusunu oluşturmaktadır. Bu bağlamda, en kapsamlı reform süreci ise 2003 yılında uygulamaya konulan“Sağlıkta Dönüşüm Programı”(SDP) ile gündeme gelmiş ve sağlık politikaları dinamik bir sürece girmiştir. SDP'yle sağlık hizmetlerine yönelik çeşitli iyileşme hedeflerinin yanında, genel sağlık sigortası kapsamının genişletilmesi ve yoksul kesimlerin sigorta kapsamına dahil edilerek onların mali yönden korunmaları hedeflenmiştir. Diğer taraftan, pasif özelleştirme anlamına gelen, özel sağlık kurumlarından sözleşmeler yoluyla hizmet alımlarının da özendirilmesi yaygınlaşmıştır. Ayrıca sağlık hizmetleri için ek gelir elde etmek, gereksiz talebi önlemek ve böylece harcamaları sınırlamak amacıyla kullanıcı katkıları, son yıllarda başka ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de sağlık hizmetlerinin sunumunda kullanılmaya başlanmıştır. Dolayısıyla, sağlık hizmetleri sunumunda iyileşmeler hedeflenirken, bu iyileşmelerden fayda sağlayan ekonomik gruplar arasında refahın nasıl dağıtıldığı sorusu sağlık finansmanı ve hakkaniyet açısından önemli hale gelmeye başlamıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, 2002-2016 TÜİK Hanehalkı Bütçe Anketi (HBA) mikro verilerini kullanarak, hanehalklarının cepten yaptıkları sağlık harcamalarının ekonomik etkilerini SDP dönemi kapsamında araştırmaktır. Cepten yapılan harcamaların ekonomik etkilerinin incelenmesinde, sağlık ekonomisi literatüründe kullanılan“katastrofik harcama”düzeylerine odaklanılmış ve geleneksel yaklaşımın yanında farklı sosyoekonomik gruplar için katastrofik oranlar belirlenmiştir. Böylece önceki çalışmalardan farklı olarak; farklı sosyoekonomik gruplar için daha detaylı analizler yapılmıştır. Çalışmada ayrıca cepten yapılan sağlık harcamalarının mali yükünde etkili olası risk faktörleri incelenmiş, bununla birlikte seçim yanlılığı sorununu da dikkate alan Heckman Seçim modeliyle analizler genişletilmiştir. Genel olarak analiz sonuçlarına göre, cepten yapılan sağlık harcamalarının katastrofik yükü ılımlı bir azalma göstermiş olsa da yoksul gruplarının riskleri hala yüksektir ve harcamaların mali yükündeki risk, hastane hizmetleri alan hanehalkları arasında artmaktadır.
Özet (Çeviri)
In Turkey, regulations about the improvement and the dissemination of health services have begun to constitute a major debate issue in the area of social and economic policy in recent years. In this context, the most comprehensive reform process for health has come to the fore with the“Health Transformation Program”(HTP) which put into practice in 2003 and health policies have entered a dynamic process. With HTP, it is aimed to expand the general health insurance coverage and to protect poor from the financial burden by including them in the insurance system. However, it has become widespread to encourage the purchase of services from private health institutions through contracts, so called passive privatization. Furthermore, in recent years as in other countries payments or contributions in Turkey began to be used in the provision of health services in order to obtain additional income for health services, to prevent unnecessary demand and thus to limit public health expenditures. While improvements in health care provisions are targeted, the question of how prosperity is distributed among different economic groups that benefit from these improvements has become an important issue in terms of health financing and equality. The purpose of this study with this respect is to investigate the financial effect of out- of -pocket health expenditures by households within SDP term by using TURKSTAT Household Budget Survey (HBS) 2002-2016 micro data. When analyzing the financial effect of out-of-pocket expenditures the study focused on the level of“catastrophic expenditure”that used in the health economics literature and catastrophic threshold values have been determined for different socioeconomic groups in addition to capacity to pay approach. Thus, unlike previous studies; more detailed analyses were done for different socioeconomic groups (between poor and rich). In this study, possible risk factors for the financial burden of out-of-pocket health expenditures examined by using Heckman selection model, which also takes into consideration the selection bias. In general, according to the results of the analysis, the catastrophic burden of out-of-pocket health expenditures decreased moderately, but the risks of the poor groups are still high and financial burden of expenditures is increasing among hospitals services utilizer.
Benzer Tezler
- Ulusal hanehalkı cepten sağlık harcamalarının finansmanda dikey hakkaniyet açısından değerlendirilmesi
Assessing vertical equity in national household out-of-pocket health payments
ECE ÖZ
Doktora
Türkçe
2008
Sağlık Kurumları YönetimiHacettepe ÜniversitesiSağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACER ÖZGEN
- Sağlık finansman sistemlerinin değerlendirilmesi: Türkiye ile OECD ülkeleri arasında karşılaştırma
Evaluation of health financing systems: Comparison between Türkiye and OECD countries
BURAK FURKAN ULUBEYOĞLU
- Türkiye'de sağlık reformu ve hanehalkı refahı üzerindeki etkileri
Health care reform and its effects on household welfare in Turkey
ALTUĞ MURAT KÖKTAŞ
- Sağlığın finansmanı ve Türkiye için sağlık finansman modeli önerisi
Financing health care and a model proposal for Turkey
GÜLBİYE YENİMAHALLELİ YAŞAR
Doktora
Türkçe
2007
Sağlık Kurumları YönetimiAnkara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİFE TÜRCAN ÖZŞUCA
- Sağlık hizmetlerinde maliyet paylaşımı konusunda bireylerin bilinç düzeyleri üzerine bir araştırma
Research on the level of individual consciousness about cost sharing in health services
KEVSER SEZER KORUCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sağlık Kurumları YönetimiSüleyman Demirel ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYGEN OKSAY