Geri Dön

Gudjonsson yönlendirilebilirlik ölçeğinin Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması

Gudjonsson suggestibility scale Turkish reliability and validity study

PDF İndir

  1. Tez No: 526351
  2. Yazar: EZGİ ILDIRIM ÖZCAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. NEYLAN ZİYALAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Adli Tıp, Psikoloji, Forensic Medicine, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Tanık ifadesi, tanık hafızası, yönlendirilebilirlik, Gudjonsson Yönlendirme Ölçeği, yalan anılar
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Adli Tıp Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 160

Özet

Görgü tanıklığı adli psikoloji alanında birçok araştırmanın yapıldığı tartışmalı bir konudur. Araştırma sonuçları tanık ifadelerinin kaynağı olan hafızanın güvenilir olmadığı ve bir çok faktörden etkilendiğini göstermiştir. Bu değişkenler arasında sorgu sırasında sorulan soruların türü, yönlendirici soruların varlığı, sorgu sırasındaki olumsuz geri bildirimler gibi faktörler bulunmaktadır. Kişilerin sorgu sırasında bu faktörlerden ne derece etkilendiğini ölçmek amaçlı Gudjonsson tarafından Gudjonsson Yönlendirilebilirlik Ölçeği geliştirilmiştir. Bu ölçek Gudjonsson ve Clark (1986) tarafından ortaya konulan sorgu yönlendirmesini ölçmek amaçlı standardize bir ölçektir. Bu çalışmanın amacı Gudjonsson Yönlendirilebilirlik Ölçeğini Türkçe'ye çevirerek, Türkçe formunun geçerlilik ve güvenirlilik çalışmasını yaparak, elde edilen sonuçlar doğrultusunda uygulama alanında kullanabilecek geçerliliği ve güvenirliliği olan bir ölçek kazandırmaktır. Ek olarak elde edilen sonuçların uluslararası literatürdeki sonuçlar ile uyumluluğu incelenecektir. Bu amaç doğrultusunda ölçekle ilişkin öykü ve sorular Türkçe'ye çevrilmiştir. Daha sonra 175 katılımcı ya uygulanmıştır. Katılımcıların yaşı 19 ile 36 arasında değişmekte olup, 104'ü kadın 68'i erkektir. Katılımcıların %86,3'ü lisans öğrencisidir. Katılımcılar önce GSS 2 ölçeğine ilişkin öyküyü dinlemişlerdir. Daha sonra anında geri çağırma da bulunmaları istenmiştir. Geri çağırmadan sonra katılımcılar yaklaşık 45 dakikalık ara içinde Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği, Boyun Eğici Davranış Ölçeği ve Bilişsel Hata Ölçeğini doldurmuşlardır. Aradan sonra kişiler tekrar gecikmeli geri çağırmada bulunmuştur. Geri çağırma sonrasında kişiler yönlendirici soruları cevaplandırmışlardır. Betimsel analiz sonuçları anında geri çağırmadaki doğru bilgi ortalamasının 14.99; anında geri çağırmadaki konfabülasyon ortalaması 3,23; gecikmeli geri çağırma için doğru bilgi ortalamasını 14,42; gecikmeli geri çağırmadaki konfabülasyon ortalaması 4,03; yield 1 puan türü için 5,25; yield 2 puan türü için 6,66; shift puan türü için ortalama 4,1 ve toplam yönlendirilebilirlik puanı ortalaması 9, 35 olarak hesaplanmıştır. Analiz sonuçları ölçeğin alt faktörlerinin cronbach alfa değerleri yield 1, yield 2, shift puan türleri için .713, .812, .600 olarak hesaplanmıştır. Faktör yapısı incelendiğinde orijinal ile uyumlu olarak yield 1 faktörünün tek boyutlu olduğu görülürken, shift faktörü tek boyut altında toplanmamış, bazı maddeler faktör yapısına uyum göstermemiştir. Yapı geçerliliği için belirlenen ölçekler ile GSS 2 puanları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Sonuçlar farklı dillerdeki GSS 2 formu sonuçları ile kıyaslanarak tartışılmıştır. Çalışma sonuçları kültür ve dil faktörünün tanık hafızası ve yönlendirmesinde etkili olabileceğini önermektedir. Tanık hafızasına ilişkin süreçlerin karmaşıklığı sebebiyle bir çok araya girici faktör araştırma sonuçlarını etkilemiş olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Gudjonsson Yönlendirilebilirlik Ölçeği konu ile ilgili uzmanlık bilgisi olan kişiler tarafından dikkatlice uygulanıp yorumlanabilmesine karşın hem GSS 2 hem de tanık hafızasına ilişkin daha fazla çalışma yapılması önemlidir.

Özet (Çeviri)

Witness testimony is a controversial field of forensic psychology. The results of the research conducted in these subject areas showed that memory, the source of witness statements, was not reliable and was influenced by many factors. These variables include factors such as the type of questions asked during the interrogation, the existence of misleading questions, and negative feedbacks during the interrogation. The Gudjonsson Suggestibility Scale was developed by Gudjonsson (1987) to scale the extent to which people were affected by these factors during the interrogation. This scale is a standard measure to measure the interrogation suggestibility proposed by Gudjonsson and Clark (1986). The aim of this study is to translate the Gudjonsson Suggestibility Scale into Turkish and to test the validity and reliability of the Turkish form. Indeed, offering valid and reliable measurement for suggestibility to used in justice system. In addition, the results obtained will be examined in accordance with the results in the international literature. For this reason, the scale and questions about the scale have been translated into Turkish. Sample consist of 175 paricipants. Participants' ages ranged from 19 to 36, whose 104 of them are female and 68 of them male. 86.3% of the participants are undergraduate students. Participants first listen GSS 2 story. Then they are required to have answer immediate recall question. After recall, the participants filled the Dissociative Experiences Scale, Submissive Act Scale, and Cognitive Failure Scale. There have been 45 minutes time interval between story and delayed recall. After that, participants answered delayed recall. After the recall, the respondents answered the leading questions. Descriptive analysis result showed that mean of immediate recall of the correct information is 14.99; mean of the immediate recall average of the confabulation is 3,23; the correct information mean for delayed recall 14, 42; the mean of the confabulation in the delayed recall 4,03; 5,25 for yield 1 score; 6,66 for yield 2 score; 4.1 for shift score and the mean score for the total suggestibility is 9, 35. The cronbach alpha values ​​of the subscales of the scale were calculated as yield 1, yield 2, shift score types .713, .812, .600 respectively. When the factor structure is examined, it is seen that yield 1 factor is unidimensional in accordance with the original, however, shift factor did not show unidimensional properties, that some questions did not fit factor structure. There was no significant relationship between GSS 2 scores and scales determined for construct validity. The results are discussed in comparison with GSS 2 form results in different languages. The study results suggest that culture and language factors may be effective in witness memory and suggestibility. It should be taken into account that many confounding factors may have affected the results of the research because of the complexity of the witness memory processes. Although the Gudjonsson Suggestibility Scale can be carefully applied and interpreted by persons with relevant expertise, it is important to conduct further studies on both the GSS 2 and the witness memory. Keyword: eyewitness testimony, eyewitness memory, suggestibility, Gudjonsson Suggestibility Scale, false memory

Benzer Tezler

  1. Tez No

    551079

    Hataya bağlı utanç ve suçluluk duygusu ile duygusal yeme arasındaki ilişki

    The relationship between offence-related feelings of shame and guilt and emotional eating

    BETÜL TETİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Beslenme ve DiyetetikÜsküdar Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ÜNÜBOL

Geri Dön