Mimarlıkta gözmerkezci bakışın eleştirisi: Fenomenolojik yaklaşım
Criticism of ocular-centrism in architecture: Phenomenological approach
- Tez No: 528140
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FETHİYE EMEL ARDAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Sorunları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Tarihsel süreçte mimarlık bilgisinde yaşanan çeşitli kırılma noktaları, bedenin mimarlıkla ilişkisini koparmaya başlamış ve 'göz'ün önderliğinde bir görsel mimarlık yolculuğunu başlatmıştır. Yolculuk, Antik Yunan'dan başlar, Rönesans ve Aydınlanma Dönemi ile devam eder. Ancak gözmerkezciliğin en keskin bilinçli söylemi manifestolar dönemi olan Modernizm ile yaşanır. Modern dönem öncesi beden ve mekan kavramındaki değişimler iki ayrı başlık altında sunulmuştur. Bedenin kendi temsili ve akıl ile yaşadığı düşünsel kopma, mekanın temsilinde yaşanan gelişmeler ve üç boyuta indirgenmiş olması durumu; modern dönem mimarlığının beden ve mekana olan bakış açısını etkileyerek modernizmin üst söylemlerinde gözmerkezci bir tutumla yer almıştır. Tezde, gözmerkezciliğin karşısına, gözü ya da herhangi bir organı diğerlerinden üstün tutmayan bütüncül yaklaşımıyla fenomenoloji felsefesi konulmuştur. Bir fenomen olarak ele alınan mekan kavramının fenomenolojide açımlanmış hali, beden ve dünya kavramlarıyla bütüncül bir mevcudiyet halidir. Bir varoluş biçimi olarak mekanın anlamı, beden-mekan-dünya üçgeninde ikili diyalektiklerle sorgulanmıştır. Bu sorgulamadan doğan yöntem ile irdelenen Kolumba Müzesi, fenomenoloji ile mimarlığın kesişme noktalarından biridir. Deneyimlenen mimarlık örneğinde, mimarın (Peter Zumthor) felsefi düşünceleri ile mekanı, fenomenolojinin bakış açısıyla karşılaştırmak ve mekana dair yeni bir bakış sunabilmek amaçlanmıştır. Anahtar kelimeler; gözmerkezcilik, fenomenoloji, mekan, beden, deneyim.
Özet (Çeviri)
In the historical process, various breaking points in the knowledge of architecture has started to break the relationship of the body with architecture and started a visual architecture journey under the leadership of the 'eye'. The journey begins with the Ancient Greece and continues with the Renaissance and the Enlightenment Age. But, the most rational conscious discourse of ocular-centering is experienced by the manifestos period of Modernism. Changes in the concept of body and space before the modern era are presented under two title. The body's break with own representation and the mind in intellectual way, the developments in the representation of space and the fact that is reduced to three dimensions, influencing the perspective of modern architecture's looking to the body and the space, has taken a part in modernism's dominant discourses by eye-centered attitute. In the thesis, philosophy of phenomenology has been put into consideration with the holistic approach that does not overlook the eye or any other organ. The state of explained space, which is taken over as a phenomenon, is an holistic existence with the concepts of body and world. The meaning of space as a way of existence, in the triangle of body-space-world, has been questioned with dual dialectics. Kolumba Museum that is questioned by the method which is risen from this questioning, is the one of the points of interactions with phenomenology and architecture. In the experienced architecture example, it is intended that, to compare architect's (Peter Zumthor) philosophic thoughts and the space by the perspective of phenomenology and to offer a new look about space. Key words; ocular-centering, phenomenology, space, body, experience.
Benzer Tezler
- Bir bakış mekanı olarak pencere: Edward Hopper'ın resimlerinde mekan temsilleri
The window as a space of view: Representations of space in Edward Hopper's paintings
HAZAL ŞİMAL KARATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Kültür ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKE TEKİN
- Mekân tasarımında dokunma duyusu ve tasarım ilkelerinin gözmerkezci yaklaşım kapsamında incelenmesi
Investigation of the sense of touch and design principles in space design within the scope of the eye-centered approach
ZÜLAL SERDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İç Mimari ve DekorasyonFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİH SALBACAK
- Beden etkileşimli deneyim mekanları
Body-interactive experience spaces
SAİME GÜMÜŞTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ERKÖK
- Mimari çizimin görünmeyen içeriği ve eylemselliği
The hidden and actional context of architecturaldrawing
ÇAĞIN TANRIVERDİ ÇETİN
Doktora
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAZİLET YURDANUR DÜLGEROĞLU
- Mekân tasarımında fenomenolojik yaklaşımlar üzerine bir tartışma
A discussion on phenomenological approach in space design
KÜBRA KAYADURAN AKKAVAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMRE DEMİREL