Kadınların liderliğe yönelik stereotip tehdidine verdikleri tepkilerin incelenmesi
The examination of women's response against to leadership stereotype threat
- Tez No: 528694
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKNUR ÖZALP TÜRETGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uygulamalı Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Literatürde yürütülen stereotip tehdidi çalışmaları, genel olarak performansa odaklanmış ve bu araştırmalarda tehdidin, bireylerin performansı üzerindeki negatif etkisine yönelik kanıtlara ulaşılmıştır. Buna karşın bireylerin stereotip tehdidine verdiği bilişsel, duygusal ve motivasyonel tepkilere yönelik kanıtlar ise daha kısıtlıdır. Liderlik alanı ise stereotip tehdidi çalışmaları için görece daha yeni bir araştırma alanıdır. Literatürle benzer olarak Türkiye'de de liderliğe yönelik stereotip tehdidinin etkilerini araştıran sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu sebeple bu tez çalışmasının amacı liderlik alanındaki stereotip tehdidinin, kadınlar üzerindeki bilişsel (örtük cinsiyet-liderlik inançları), duygusal (negatif duygu durumu, durumsal sosyal benlik saygısı) ve motivasyonel (liderlik isteği, takım üyeliği isteği, kariyer amacı) etkilerinin araştırılması; bu ilişkide başarı amaçları yönelimlerinin (performans-yaklaşma amacı, performans-kaçınma amacı) ve kadın benliği merkeziliğinin biçimlendirici rolünün belirlenmesidir. Araştırmanın örneklemini İstanbul'daki bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 161 kadın öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada stereotip tehdidi için bir müdahale uygulanmış, ek olarak 2x2 Başarı Amaçları Yönelimi, Kadın Benliği Merkeziliği, Liderlik-Takım Üyeliği İsteği, Kariyer Amaçları, Pozitif ve Negatif Duygu, Durumsal Benlik Saygısı Ölçekleri ile Cinsiyet-Liderlik Örtük Çağrışım Testi kullanılmıştır. İki aşamadan oluşan bu çalışmanın ilk bölümünde, sınıf ortamında katılımcılardan biçimlendirici değişkenlere yönelik ölçümler toplanmıştır. İkinci aşama ise laboratuvarda müdahalenin ardından bağımlı değişkenlere yönelik ölçümlerin alınmasıyla gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre stereotip tehdidine maruz kalan kadınların negatif duygu durumlarının, kontrol koşuluna kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Beklenenin aksine, tehdit koşulundaki kadınların takım üyeliği istekleri, kontrol koşulundaki kadınlara kıyasla marjinal düzeyde daha düşük bulunmuştur. Ayrıca stereotip tehdidi ile liderlik isteği arasındaki ilişkide performans-yaklaşma amacının anlamlı, performans-kaçınma amacının ise marjinal düzeyde anlamlı biçimlendirici etkisine ulaşılmıştır. Tehdit ile durumsal sosyal benlik saygısı arasındaki ilişkide ise kadın benliği merkeziliğinin biçimlendirici rolü bulunmuştur. Bütün bulgular literatür kapsamında tartışılmış ve gelecek araştırmalar için öneriler getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In general, stereotype threat literature focuses on the performance and these researches have provided evidence for stereotype threat has negative effect on individuals' performance. However, the evidence for the cognitive, emotional and motivational reactions of individuals to stereotype threat is more limited. Leadership domain is a relatively new study field for stereotype threat. Similar to the literature, there are also limited studies which investigate the effects of stereotype threat related leadership in Turkey. Therefore, the purpose of this thesis is exploring the cognitive (implicit gender-leadership beliefs), emotional (negative affect, social state self-esteem) and motivational (leadership aspiration, team membership aspiration, career goal) effects of stereotype threat in leadership domain on women and determining the moderator role of achievement goals (performance-approach goal, performance-avoidance goal) and women centrality in these effects. The sample of the study consists of 161 students from a state university in Istanbul. In this research, a manipulation was used for stereotype threat, additionally the scales of 2X2 Achievement Goal Orientations, Women Centrality, Leadership-Team Membership Aspiration, Career Goals, Positive and Negative Affects, Social State Self-Esteem, and Implicit Gender-Leadership Test were given. In the first part of two-step study, the measurements were taken for moderator variables from participants in the classroom environment. In the second stage, the measurements were taken for dependent variables after the intervention. According to the results of the analysis, the negative affects of the women who were exposed to the stereotype threat were significantly higher than the women in control condition. On the contrary to expectation, the team membership aspirations of women in the threat condition were marginally lower than the women in the control condition. Besides, it was found that the relationship between stereotype threat and leadership aspiration was significantly moderated by performance-approach goal and marginally moderated by performance-avoidance goal. It was also found that the relationship between stereotype threat and social state self-esteem was moderated by women centrality. All these findings were discussed within the context of literature and suggestions were made for future research.
Benzer Tezler
- Reklamlar aracılığıyla sunulan stereotip tehdidinin kadınların liderliğe ilişkin tepkilerine etkisi
The impact of stereotypic threat presented through dvertisements on women's leadership reactions
FERHAT AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. İLKNUR ÖZALP TÜRETGEN
- Stereotip tehdidinin liderlik değişkenleri üzerindeki etkisi
The effects of stereotype threat on leadership variables
JÜLİDE ECE KOSOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR ÖZALP TÜRETGEN
- Stereotip karşıtı müdahalenin liderlik değişkenleri üzerindeki etkisi
The effects of counter-stereotype manipulation on leadership variables
PINAR BAŞBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR ÖZALP TÜRETGEN
- Erkek üst düzey yöneticilerin, kadınlarla çalışma davranışlarının ve kadınlara yönelik cinsiyetçi tutumlarının incelenmesi: Mersin İli örneği
A study of male senior managers' behavior towards women and their sexist attitudes towards them: The sample of Mersin.
ZEYNEP AKGÜN
Doktora
Türkçe
2018
PsikolojiMersin ÜniversitesiKadın ve Aile Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜNSAL YETİM
- Sağlık hizmetlerine yönelik kalite algısı ile algılanan yönetici desteği arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between quality perception towards health services and perceived manager support
SUMEYYE AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sağlık Kurumları YönetimiKapadokya ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖZDE SUNMAN