Kafkasya'da Hıristiyanlığın tarihsel gelişimi: Alban Udi Kilisesi örneği
Historical development of christianity in the Caucasus: The case of Alban Udi Church
- Tez No: 529776
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT SALİHOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Udi halkı, Kafkasya'nın özelliklede Azerbaycan'ın en kadim halklarından kabul edilmektedir. Araştırmamızda Udi halkının kimliği, Hıristiyanlığı kabul etmeleri, tarihi süreç içerisinde yaşanan olayları ve Kilisenin Ermeni Gregoryen Kilisesine ilhakının yanı sıra günümüzde Udi halkının Kilise yapılanmasının yeniden oluşumu ve günlük yaşamlarında inanç ve ibadetleri, Ermeni halkı ve Kilisesiyle ilişkileri incelenmektedir. İki farklı döneminde Ermenilerin Udi toplumu ve Kilisesine yönelik baskı ve asimilasyon çalışmaları bu toplum ve Kilisenin araştırmacılar nezdinde Ermeni Kilisesi olarak tanımlanmasına neden olmuştur. MS. 705 yılı itibariyle özelliklede 1836 sonrasında Ermeniler, tarihi Alban mirasını sahiplenmiş, mabetleri ve bulundukları toprakları kendi toprakları olarak görmüş ve tanıtmışlardır. Bu sebepledir ki, batı eksenli çalışmalara baktığımızda bölgede on yüzyıllık bir zamanda varlığını korumuş Albanya devleti ve Hıristiyanlığı kabullerinden hiç bahsedilmemekte, bölgedeki tüm olaylar Ermeni halkı ve Ermeni Kilisesi üzerine inşa edilmektedir. Hâlbuki Alban Udi toplumunu önemli kılan etkenlerden biri Hıristiyanlığı MS. I. asrın ikinci yarısında havariler tarafında kabul etmeleri ve Kafkas Kiliselerinin annesi olarak tanımlanan ilk kilisenin“Çola”bölgesi“Kiş”köyünde inşa edilmiş olmasıdır. İkinci bir özellik ise Albanya devletinde MS. IV. yüzyılda dini hiyerarşinin kurulması ve kendi piskoposlarının Katolikos atamalarını gerçekleştirmeleridir. Aynı zamanda Alban Udi Kilisesi, 488'te topladığı“Aguen Konsili”ile de bölgede ilk yerel konsil düzenleyen kilise olma özelliğini kazanmıştır. Bir başka özellik ise Hıristiyanlığın ilk dönemi itibariyle monofizit öğretisi üzere devam eden Alban Udiler'in 607 yılı itibariyle diyofizit öğretisine geçiş yapmalarıdır. İnanç ve ibadet anlayışlarında en dikkat çeken özellik ise Alban Udi toplumunun kan akıtarak kurban kesmeleridir.
Özet (Çeviri)
Udi society is known as the best archaic society of Caucasia and principally in Azerbaijan. In our present research, identity of Udi society, their adoption of Christianity, events undergone through the historical process and apart from the predominance of Church over the Gregorian Church, contemporarily Church reinvigoration of Udi society and in their daily life setting their beliefs and worships. Armenian public relations in association with Church are being explored. In its two distinct period Armenian's print and assimilation efforts commissioned over belief, culture, language, history and religion written texts covering Udi society and Church in that society and Church at the disposal of researches led to aspiration as Armenian Church. By the year A.D. 705, especially in post-1836 Armenians comprehended the historical Alban heritage, identified and aspired the sanctuaries and occupied lands as their peculiar soils. With that object in mind, when we have a glance at the Western oriented studies in the region over ten century time period preserved its monument Albanian state and their aspiration of Christianity had never been mentioned, entire events generated on the province had been settled up on Albanian society and Armenian Church. Nevertheless, one of the significant features giving priority to Albanian Udi society relies on their acceptance of Christianity at the second half in A.D. I. Century by apostolicals and the construction of the first church at“Chola”province“Kish”village which was identified as the origin of Caucasian Church. The second feature is concentrated upon the religious hierarchic settlement in Albanian state in A.D. IV. century and catholic assignment of their own patriarch. At the same time, Albanian Udi church as collected in 488 with“Aguen Council”provided the identity as the first council incorporating church. One of another feature, by the initial period of Christianity sustaining over monophysite instruction Alban Udis transformed to dyophysite instruction by the year 607. In terms of belief and pray approaches most remarkable feature is the sacrifice of Albanian Udi society blood shedding.
Benzer Tezler
- Azerbaycan'da Alban Kilisesi (tarihi, siyasi ve dini durum)
Alban Church in Azerbaijan (historical, political and religious status)
NIZAMI EFENDIYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinSelçuk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. AHMET ARAS
- Ermenistan dış politikasının temelleri ve hedefleri
The bases and goals of Armenian foreign policy
SÜVEYDA ÇITTIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ÇINAR ÖZEN
- Çarlık Rusyası'nın bir kolonizasyon modeli olarak Mozdok hattı (1735-1832)
The Mozdok line as a model of colonization of Tsarist Russia (1735-1832)
DİDEM ÇATALKILIÇ
Doktora
Türkçe
2019
TarihEge ÜniversitesiTürk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH TEMİZKAN
- Gürcistan'da Rus idaresinin kuruluşu (1801-1918)
Establishment of Russian administration in Georgia (1801-1918)
NATO DVALİ
- VII.-X. yüzyıllarda Azerbaycan ve Kafkasya'da İslamiyet
Islam in Caucasia and Azerbaijan betwen VII.-X centuries
VÜSALE İSLAMOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
DinDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ŞEKER