Geri Dön

Şükrullah-ı Şirvânî'nin Riyâzu'l- Kulûb adlı eseri (inceleme-metin-çeviri)

The work of Şukrullah-i Şirvânî is so-called Riyâzu'l- Kulûb (thesis-text-translation)

  1. Tez No: 532064
  2. Yazar: SERPİL KOÇ KONUKSEVER
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLLER NUHOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Fars Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 406

Özet

15. yüzyıl, Osmanlı Devleti'nde ilmî ve edebî faaliyetlerin hızla sürdürüldüğü bu bağlamda; bilimsel ve kültürel canlılığın muhafaza edildiği bir yüzyıl olmuştur. Dönemin siyasî gücünü elinde tutan sultanların ilmî ve edebî çalışmalara verdikleri destekler sayesinde, her yönüyle güçlü olan devletin temelleri daha da sağlamlaşmıştır. Bilhassa II. Bayezid zamanın en verimli evre olması, dikkate şayandır. İlmî, dinî, tasavvufî, edebî yönü oldukça güçlü bir sultan olan II. Bayezid, astronomi, kozmografya, şiir, edebiyat gibi çeşitli ilimlerle meşgul olmuştur. Kendisinin okumaya, araştırmaya gösterdiği yoğun teveccüh üzerine, Osmanlı kültürüne ve medeniyetine katkı sağlayacak pek çok eser vücuda getirildiği görülmektedir. Bu itibarla, çalışma konumuz doğrultusunda Şükrullah-ı Şirvânî'nin II. Bayezid'e ithafen Farsça kaleme aldığı bilim ansiklopedisi mahiyetindeki Riyâzu'l- Kulûb adlı eseri incelenip tercümesi yapılmıştır. Eser; tasavvuf, mantık, hey'et, nücûm hesâb, kıyâfet, şiir ve muammâ olmak üzere sekiz bölümden oluşmaktadır. Eserin metni hazırlanırken esas nüsha olarak belirlenen Süleymaniye Kütüphanesi Ayasofya Bölümü'ndeki 4024 numarayla kayıtlı nüsha ile İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Farsça Yazmalar Bölümü'ndeki 406 numarayla kayıtlı nüshadan istifade edilmiştir. Çalışma, Şükrullah-ı Şirvânî'nin yaşadığı dönemde Osmanlı Devleti'nin siyasî-içtimaî ve ilmî-edebî durumunun ele alındığı bir girişle; Şükrullah-ı Şirvânî'nin hayatı, ilmî ve edebî yönü, etkilendiği şahsiyetler; eserin incelenmesi; eserin tercümesi; Şükrullah-ı Şirvânî'nin Riyâzu'l- Kulûb adlı eserinin tenkitli metni olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Riyâzu'l- Kulûb ansiklopedik eser türleri arasında muhteviyatının çeşitliliğiyle devrin ilmî ve edebî inkişafına ışık tutması bakımından değer arz eden bir eserdir. Bu telakkiye göre, eseri gün ışığına çıkarmakla tarihi ve kültürel mirasımıza katkı sağlayacağımız kanaatindeyiz.

Özet (Çeviri)

Ottoman Empire continued to scientific and literary studies in 15th century and also it was a century that scientific and cultural liveliness were preserved. Thanks to the sultans who had the politic power in that times and the supports of them to the scientific and literary studies, origin of the government became more and more steady. Especially, it's remerkable that period of Sultan Bayezid II is the most efficient period. Bayezid II was a versible sultan whose scientific, religious, sufistic and literary aspects was strong and he was always occupied with various arts such as astronomy, cosmography, poetry and literatura etc. Due to his deep interest in reading and research, it is seen that a great deal of Works were engendered and they contributed to Ottoman culture and civilisation. In this respect, we've tried to examine and translate into Turkish Language the work called“Riyâzu'l- Kulûb”which is a science encyclopedia written in Persian Language by Şukrullah Şirvânî who dedicated the work to Sultan Bayezid II. The work consists of eight chapters such as islamic philosophy, dialectic, astronomy, astrology, math, physiognomy, poetry and brainteaser. Utilized two copy pf the work when the text of the work was prepared: The first of which was chosen as the main copy and it's enrolled with the number of 4024 in High Sophia Department of Suleymaniye Library and the second copy is in Persian Manuscripts Department of Istanbul University registered with the number of 406. This study begins with the introductory chapter which mentions about poli-social and scientific- literary status of Ottoman Empire in the life period of Sukrullah-ı Şirvânî and continues with the four chapter such as biography, scientific and literary aspects of him and the people who affected him and analys and translation of the work and textual criticism of Riyâzu'l- Kulûb. Riyâzu'l- Kulûb is an encyclopedic work which enlightens cultural evolvement of the period and with this understanding, we believe in contributing to our historical and cultural heritage by unearthing the work.

Benzer Tezler

  1. Şükrullah-ı Şirvânî'nin Nahlistân adlı eserinin metni ve metin incelemesi

    The text and edition critic of Nahlistan which is written by Şükrullah-ı Şirvânî

    ARZU SÜREN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. MUSTAFA ÇİÇEKLER

  2. تفسير آية الكرسي لفتح الله بن أبي يزيد دراسة وتحقيق

    Fethullah b. Ebî Yezîd'in hayatı, Tefsîru Ayeti'l-Kürsî adlı yazma eserin tahkiki ve değerlendirilmesi

    MOHAMED ISMAEL MOHAMED -YONES QADOSH-ASK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HİKMETULLAH ERTAŞ

  3. XV. yüzyılda makâmlar

    Makams in the XVth century

    ÖZGEN KÜÇÜKGÖKÇE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    MüzikDokuz Eylül Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. M. HAKAN CEVHER

  4. 9-16. yüzyıl arası usûl kullanımı, unsurları ve kataloglanması

    Use of pattern in between 9-16. century, its factors and cataloging

    S. DİLHAN KONAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Türk Müziği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİLGÜN DOĞRUSÖZ

  5. Ahmedoğlu Şükrullah ve Edvar-ı Musiki adlı eseri

    Ahmdoğlu Şükrullah and his written work of art Edvar-ı Musiki

    RAMAZAN KAMİLOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    MüzikAnkara Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BAYRAM AKDOĞAN