Kitâb-ı Hazret-i Gavsü'l-A'zam (1-63b): (Dilbilgisi incelemesi-metin-Türkiye Türkçesine aktarım-dizin-tıpkıbasım)
Kitâb-i Hazret-i Gavsü'l-A'zam (1-63b): (Grammar review-text-modern Turkish translation-index-facsimile)
- Tez No: 532576
- Danışmanlar: PROF. DR. TANJU SEYHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 680
Özet
Yüksek lisans tezi olarak hazırladığımız bu çalışma, Bodleian Kütüphanesi, Hint Enstitüsü Türkçe 308 numarada kayıtlı olan“Kitāb-ı Ģażret-i Ġavśü'l-A'žam”adlı eserin 1-63b varaklarının transkripsiyonlu metnini, eserin Türkiye Türkçesine aktarımını, dil bigisi incelemesini, dizin ve tıpkıbasımını içermektedir. 1258/1843 yılında tamamlanmış bu eser, Kâdiriyye tarikatının kurucusu Muhyiddîn Ebû Muhammed Abdülkâdir b. Ebû Sâlih Mûsâ Zengîdost el-Geylânî'yi anlatan bir tezkiredir. Eser toplamda 128 varaktır. Çalışmanın“Giriş”bölümünde ana hatlarıyla Doğu Türkçesi, tezkire yazma geleneği, Abdülkâdir Geylânî'nin hayatı, tasavvufî kişiliği, eserleri ve Kâdiriyye tarikatına dair bilgiler verilmiştir. Giriş bölümünün son kısmında ise incelemiş olduğumuz eser hakkında bilgiler bulunmaktadır.“Yazım Özellikleri”ve“Ses Bilgisi”bölümünde metnin yazım ve dil özellikleri incelenmiş, akabinde ise şekil bilgisi ve söz dizimi konuları üzerinde durulmuştur.“Metin”bölümünde Arap harfli metin transkripsiyon harflerine aktarılmış ve“Türkiye Türkçesine Aktarım”bölümünde metnin aslına mümkün olduğunca sadık kalınarak Türkiye Türkçesine aktarımı yapılmıştır.“Dizin”bölümünde metinde kullanılan tüm sözcükler alfabetik sırayla sıralanmıştır. Sözcüklerin hangi dilden geldiği ve metinde kullanıldıkları anlam verilmiştir. Ayrıca Türkçe sözcüklerin tarihî seyrini görebilmek adına etimoloji çalışması yapılmıştır. Hadis ve diğer Arapça ibareler için“Dua ve Arapça İbareler Dizini”, kişi adları için“Kişi Adları Dizini”olmak üzere“Genel Dizin”dışında iki ayrı dizin yapılmıştır. Son olarak üzerine çalışılan el yazması eserin tıpkıbasımı verilmiştir. Çalışmış olduğumuz Türk kültür tarihini aydınlatıcı nitelikteki metin, dil özellikleri bakımından Doğu Türkçesi metinleri arasında yer almaktadır. Doğu Türklük sahasında XIX. yüzyılda zirveye ulaşan tezkirecilik geleneğinin bir örneği olması ve hususiyle dönemin dil özelliklerini yansıtması, bildiklerimizi pekiştirmesi bakımından Türk dili tarihi açısından önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
The work we have prepared as master's thesis, includes text transcription, translation to Turkey Turkish, grammar review and index of the manuscript and facsimile of leaves 1-63b titled“Kitāb-ı Ģażret-i Ġavśü'l-A'žam”that registered with number 308 at Bodleian Library, Indian Institute Turkish. This work was completed in 1258/1843, the founder of the sacrifice order, Muhyi-al-din Abu Muḥammad Abd al-qādir b. Abu Salih Musa Jangi Dust al-Jilani's description of this work in the form of“tezkire”(biography) leaf 128 in total. In the“Introduction”section of the study provides information about Eastern Turkish, the tradition of writing the tezkire (biography), the life of Abd al-qādir Jilani, his sufistic personality, his works and Qadiriyya Sect. In the last section of the introductory section, there is information about the work we have examined. In the“Spelling Characteristic”ve“Phonology”sections, spelling and language characteristic has analysed, followed by morphology and syntax issues are analyzed too. In the“Text”section, text with Arabic letters has translated into transcription alphabet, in the“Modern Turkish Translation”section the original text as faithfully as possible has been translated into Modern Turkish. In the“Index”section all words used in the text are listed in alphabetical order. Origin of words in text from which language the words come and the meaning of words in the text. Also the etymology study was conducted in order to see the historical progress of Turkish words. For the hadith and other Arabic phrases“Index of Prayer and Arabic Phrases”, for the person names“Person Names Index”two separate directories have been made out of the“General Index”. Lastly the facsimile of work on studied manuscript work has been provided. Text that illuminates Turkish cultural history that we have studied are among the texts Eastern Turkish in terms of language characteristics. It is important in terms of Turkish language history that it is an example of the tradition of“tezkire”(biography) which started with Nava'i in the Eastern Turkish field and reached its peak in the XIXth century and in particular reflects the period language characteristics and reinforce what we know.
Benzer Tezler
- Harvard Üniversitesi Houghton Kütüphanesi Ms. Arab 225 numaralı Şiir Mecmuasının metni ve MESTAP'a göre tablosu
The text of the Poetry Journal found at Harvard University Houghton Library Ms. Arab 225 and a table of contents of which in accordance with MESTAP
MUSA KAZIM TIĞLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA TUNÇ
- Abdulkadir Meragi: Hayatı, eserlerinin usul ve güfte açısından incelenmesi
Başlık çevirisi yok
SEDA KENT
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. CAHİT ATASOY
- Müellifi belli olmayan mensur bir Mi'râc-nâme (Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kütüphanesi no:105)
A prose of unknown author 'Mi'raj-nâme' (library of Marmara University/ Faculty of Theology, no: 105)
ÇİĞDEM DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL İBRAHİM HAKSEVER
- Sabuhi Ahmed Dede, hayatı, eserleri ve 'İhtiyarat-ı Sabuhi' adlı eseri (1-100. varak)
Sabuhi Ahmed Dede, his life, writings and his book of 'ihtiyarat-i sabühi' (1-100. leaf)
ABDULKADİR ALGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN TÜRER