Geri Dön

Efkâr el-ceberût fî tercemeti esrâr el-melekût'un Osmanlı bilim tarihindeki yeri

Efkâr el-ceberût fî tercemeti esrâr el-melekût's place in the history of Ottoman science

  1. Tez No: 534155
  2. Yazar: KEMAL YILMAZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MELEK DOSAY GÖKDOĞAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Bilim ve Teknoloji, Din, Felsefe, Science and Technology, Religion, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 383

Özet

Abbaskulu Ağa Bakühanlı'nın Arapça kaleme aldığı ve 1846 yılında Sultan Abdülmecid'e sunduğu, Esrâr el-Melekût adlı astronomi risalesi; Kopernik sonrası gelişen Güneş merkezli yeni astronominin, modern rasatlar dışında, Kurʽan ve hadisler ile de teyit edildiği düşüncesine dayanmaktadır. Sultan'ın bu eseri beğenmesi üzerine, Sadrazam Mustafa Reşid Paşa'nın emriyle, Hayâtîzâde Seyyid Şeref Halil tarafından birçok eklemeler ile birlikte çevirilen söz konusu risale, Efkâr el-Ceberût fî Tercemetî Esrâr el-Melekût adıyla 1848 yılında İstanbul'da basılmıştır. Bu çalışmada öncelikle, Efkâr'ın basıldığı tarihe kadar, Osmanlı'da, yeni astronomiyi konu edindiği tespit edilmiş eserler incelenmiştir. Yeni astronominin en mühim esaslarından birisi olan Dünya'nın diğer gezegenler ile birlikte Güneş çevresinde deverân ettiği düşüncesinin, bu eserlerde, ne dereceye kadar kabul edildiği irdelenmiştir. Ayrıca bu dönemde, Osmanlı'da astronomi bilimine hangi saikler üzerinden yaklaşıldığı da sorgulanmıştır. Ardından Efkâr'ın değerlendirmesi yapılarak; içeriğinin ve yaklaşımının seleflerinden mühim farkları olduğu gösterilmiş ve Osmanlı astronomi literatürü tarihindeki yeri ve önemi tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Arabic astronomical booklet, Esrâr el-Melekût, by Abbaskulu Ağa Bakühanlı, was based on the thought that the new sun centered astronomy -which was developed after Kopernik- could be verified not only with modern observations but also with Quran and hadiths. It was presented to Sultan Abdülmecid in 1846. Due to admiration of Sultan, Sadrazam Mustafa Reşid Paşa ordered the translation of the aforementioned booklet. And it was translated by Hayâtîzâde Seyyid Şeref Halil with a lot of addings and was published in İstanbul in 1848 with the name Efkâr el-Ceberût fî Tercemetî Esrâr el-Melekût. In this study, until the date of the publish of Efkâr, the works of Ottoman literature that made mention of the new astronomy principles were primarily analysed. It was scrutinised that the one of the most important principles of the new astronomy which was the idea of revolving of earth around the sun with the other planets was accepted in those works or not. Furthermore, Ottomans attitude towards the new astronomy were questioned. Finally, by evaluating the book Efkâr; its importance in terms of Ottoman astronomical literature was determined and it was indicated that it had important differences from predecessor works.

Benzer Tezler

  1. Seyfuddin el-Amidi'nin Ebkar el-Efkar kitabının imametle alakalı 8. kaidesinin tahkikli neşri

    Başlık çevirisi yok

    VECİHİ SÖNMEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    DinAtatürk Üniversitesi

    Y.DOÇ.DR. NASRULLAH HACIMÜFTÜOĞLU

  2. Netâʾicü'l-efkâr perspektifinden Merginânî'nin el-Hidâye eserinin tahlili (Kitâbu'l-Kerâhiyye özelinde)

    An analysis of Al-Hidāya of Al-Marghinānī from the Perspective of Natāʾij Al-Afkār (Within the scope of Kitāb Al-Karāhiyya)

    FURKAN KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinPamukkale Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SEFA ATİK

  3. دراسـة وتعـريف مخـطـوطـة 'در الأفـكـار'( لمحـمـد العَـوفـيّ )

    Dirâsetu ve Ta'rîfu Mahtutati Durru'l- Efkar li Muhammed El-'Avfi) Muhammed El-'Avfî'nin 'Durru'- L-Efkâr' adlı eserinin tanıtımı ve tahlili

    ALAA ADİL AJEEL ALITHAWI

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2019

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. CELALETTİN DİVLEKCİ

  4. حاشية العطّار على شرح نتائج الأفكار في شرح إظهار الأسرارتحقيق ودراسة: من بداية المخطوط إلى اللّوحة 32

    İzhâru'l-Esrâr kitabı üzerine Şerhu Netâici'l-Efkâr üzerine olan El-'Attâr Haşiyesi'nin tahkik ve incelemesi (Sayfa 1-32 arası)

    AZAD ÇİÇEK

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2019

    DilbilimMardin Artuklu Üniversitesi

    Arap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULGHAFOUR ALSAYADY

  5. Seyfuddîn el-Amidî'nin Ebkâru'l-Efkâr fî Usûli'd-din eserinde mezheplerin tasnifi

    The classification of sectors in Seyfuddin al-Ammid's Ebkâru'l-Efkâr fî Usûli'd

    ÜZEYİR GEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinIğdır Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞAHİN AHMETOĞLU