Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımında bir model olarak güneş şehirler: Manisa örneği
Solar cities as a model in usage of renewable energy sources: Manisa sample
- Tez No: 534683
- Danışmanlar: PROF. DR. FUNDA YİRMİBEŞOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Enerji, Şehircilik ve Bölge Planlama, Energy, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehir Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
Enerji tarih boyunca insanlık için önemli bir değere sahip olmuştur. İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılama noktasında enerji kaynaklarına olan ihtiyacı yadsınamaz bir gerçektir. Yeryüzünde insanların kullanımına uygun olan birçok enerji kaynağı mevcuttur. Bu enerji kaynaklarından herhangi birinden yararlanarak farklı bir tür enerji elde etmek mümkündür. Enerji kaynakları yeryüzünde farklı türlere dönüştürülüp veya dönüştürülmeden kullanımlarına göre ikiye ayrılır. Birincil enerji kaynakları denilen kömür, doğalgaz, rüzgar gibi enerji kaynakları doğrudan bulundukları şekilde kullanılabilmektedir. Ancak elektrik, LPG gibi ikincil enerji kaynaklarının kullanılabilmesi için bir dönüşümün gerçekleşmesi gerekmektedir. Örneğin, elektrik enerjisi birincil kaynaklardan olan kömürdün yakılması ve elde edilen ısının gücüyle üretilebilmektedir. Bu sayede kömürden elektrik enerjisi elde edildiği için elektrik ikincil enerji kaynağı olarak sınıflandırılmaktadır. Enerji kaynakları için yapılan bir diğer sınıflandırma ise enerji kaynağının tekrarlı bir şekilde kullanılabilmesine bağlı olarak yapılmaktadır. Eğer enerji kaynağı tekrar tekrar kullanılabiliyorsa, kullanım ömründe bir kısıt yok ise bu tür enerji kaynaklarına yenilenebilir enerji kaynakları denilmektedir. Rüzgar, güneş, jeotermal gibi kaynaklar yenilenebilir enerji sınıfına dahildir. Diğer taraftan kullanım süresi kısıtlı olan, genellikle fosil temelli enerji kaynaklarına yenilenemeyen veya tükenebilir enerji kaynakları denir. Kömür, doğalgaz, petrol gibi kaynaklar tükenebilir enerji kaynaklarıdır. Yenilenemeyen enerji kaynaklarının doğaya yaydıkları sera gazlarından ve ömürlerinin kısıtlı olmasından dolayı, son zamanlarda yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgi artmıştır. Güneş ve rüzgar enerjisi başta olmak üzere, yenilenebilir enerji kaynaklarına bağlı olarak kurulan santrallerin toplam kurulu gücü her geçen yıl hızla artmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynaklarından birisi olan güneş enerjisi alanındaki yatırımlar gerek dünyada gerekse ülkemizde yaygın olarak görülmektedir. Güneş enerjisinden hem ısıl anlamda hem de elektrik üretimi anlamında yararlanmak mümkündür. Güneş enerjisinin ısısından özellikle evlerde kullanılan suyun ısıtılmasında ve seralarda yararlanılmaktadır. Kurulacak fotovoltaik sistemler sayesindeki güneşin enerjisinden elektrik enerjisi elde edilmiş olur. Enerji sistemlerindeki dönüşüm, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının artması ile mümkün olabilmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından birisi de güneş enerjisidir. Enerji sistemlerindeki dönüşümü gerçekleştirmenin yollarından biri, güneş enerjisinin daha yaygın kullanımının sağlanması ve bu doğrultuda daha fazla şehrin güneş şehirlerine dönüştürülmesi olabilir. Güneş şehirler, yenilenebilir enerji kullanımın ön planda olduğu, sera gazı emisyonlarını azaltıcı hedef ve tasarımları olan, dinamik şehirler ve kentsel topluluklar için yeni planlama ve yönetim modeli olarak tanımlanabilmektedir. Dünya üzerinde birçok farklı ülkede uygulanan güneş şehir modeli iklim değişikliğinin ortaya çıkardığı risklerin azaltılmasını da sağlanmaktadır. Güneş şehir modelinde, hedefler doğrultusunda uygulanan birtakım kriterler bulunmaktadır. Konulan hedef ölçütleri ülkeden ülkeye farklılık gösterse de hedeflere ulaşmak için değerlendirilen kriterler benzerdir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, karbondioksit emisyonunun belirli düzeye veya sıfıra düşürülmesi, güneşten ısıl ve elektriksel açıdan yararlanılması, ulaşımda sürdürülebilirlik, binalarda enerji verimliliği gibi hedeflerin olup olmaması güneş şehir oluşturmadaki temel kriterleri oluşturmaktadır. Güneş şehir modelinin uygulanabilmesi için farklı bileşenlerin bir araya gelmesi gerekmektedir. Paydaşlar, politika, planlama, teknoloji ve finansman güneş şehir modelinin temel bileşenleridir. Modelde yer alan paydaşlar kavramı, yerel yönetimleri, üniversiteleri, halkı, sivil toplum örgütlerini, kamu kurum ve kuruluşları gibi birçok farklı yapının bir arada çalışmasını kapsamaktadır. Politika, yerel yönetim ve hükümetler tarafından güneş şehir modelini oluşturmak için ortaya konulan hedef, yasa ve yönetmelikleri kapsamaktadır. Yerel yönetimler güneş şehir politikalarını ortaya koymak için stratejik planlar hazırlamaktadır. Güneş şehir modeline yenilenebilir enerji kaynaklarının dahil edilmesi ve bu kaynakların geliştirilmesi için ortaya konulan teknolojiler modelin bir bileşenini oluşturmaktadır. Modelin ortaya çıkmasındaki önemli bileşenlerden birisi de finansmandır. Finansman, hibe, teşvik, yatırım gibi mekanizmalar ile kamu ve/veya özel sektör tarafından sağlanmaktadır. Ülkemizde yenilenebilir enerjiler alanında yapılan yatırımların dayanak noktası çıkarılmış olan yasa ve yönetmeliklerdir. Bu sayede ülkemizde güneş enerjisinden elektrik üretimi yapan santrallerin sayısı ve kurulu gücü her geçen gün artmaktadır. Bu artıştaki etkenlerden biri Türkiye'de uygulanmakta olan teşvik ve hibe sistemleridir. Ülkemizde yenilenebilir enerjiler alanında yapılan yatırımlara on yıllık enerji alım garantisi sağlanmıştır. Bu sayede yatırımcılar ürettikleri elektriği şebekeye satarak para kazanmaktadır. Bunun yanı sıra santrallerde kullanılan elemanların yerli ürün olması durumunda da ilave teşvik sağlanmaktadır. Öte yandan ülkemizdeki bazı bakanlıklar ve kalkınma ajansları da yenilenebilir enerjiler alanında yatırım yapmak isteyen kişi ve kuruluşlara çeşitli hibeler sağlamaktadır. Manisa ili yatırım teşvik bölgeleri içinde üçüncü kategoride bulunmaktadır. Etrafındaki iller ile kıyaslandığında yatırım çekme potansiyeli ve destekler açısından yatırımcılara daha fazla olanak sunmaktadır. Enerji kaynakları açısından incelendiği zaman, farklı yenilenebilir enerji kaynaklarının potansiyelinin yüksek olduğu görülmektedir. Manisa ili doğal kaynakları açısından incelendiğinde, verimli tarım arazileri üzerinde yer almaktadır. Bunun yanı sıra sanayisi de yıllara bağlı olarak gelişim göstermektedir. Bu durumlar göz önüne alındığında, Manisa ilinin önümüzdeki süreçte nüfusunun artacağı, nüfusa, sanayiye ve hatta tarıma bağlı olarak hava, su ve toprak kirliliğinin artacağı, enerji talebinin yükseleceği ön görülmektedir. Bu çalışmada Manisa'daki mevcut durum, uygulanan stratejiler ve enerji alanındaki gelişmelerden dolayı, Manisa'da güneş şehir uygulama potansiyeli değerlendirilmiştir. Bu kapsamda güneş şehir kriterleri ve güneş şehir bileşenleri Manisa özelinde incelenmiştir. Dünyada uygulanan güneş şehir modellerden yola çıkılarak Manisa için yeni bir güneş şehir modeli oluşturulmuştur. Oluşturulan güneş şehir modelinin, Manisa'nın stratejilerine yön vermesi açısından katkı sağlaması amaçlanmıştır. Güneş şehir modelini desteklemesi için yoğunluklarına göre az yoğun, orta yoğun ve çok yoğun olarak üç yapı adası seçilerek, bu alanlarda güneş enerjisinden elektrik üretim miktarı ölçülmüştür. Bu ölçümlerin sonucu sayesinde güneş enerjisinden elde edilen elektriğin, yapı adasındaki elektrik tüketimine olan katkısı incelenmiştir. Bu çalışma sonuçları göstermiştir ki, çatılara kurulacak güneş enerji sistemleri ile az yoğunluklu alanların elektrik enerjisi talebinin tamamı; orta ve çok yoğunluklu alanların elektrik enerji talebinin ise büyük bir kısmı karşılanabilmektedir. Diğer taraftan, ortaya konulan modelle ilgili olarak anket çalışmaları yapılmıştır. Hem yerel yönetimdeki teknik ekipler ile hem de halk ile yapılan anketlerde, halkın ve yerel yönetim çalışanlarının konuyla ilgili bilgileri ve istekleri ölçülmüştür. Anket sonuçları halkın güneş şehir oluşturma konusunda istekli olduğunu; ancak konuyla ilgili teşvik, yasa ve yönetmelikler hakkında yeterli bilgilerinin olmadığını ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Energy has had an important value for humanity throughout history. The need for energy resources to meet the basic needs of people is an undeniable fact. There are many sources of energy on the surface that are suitable for people. It is possible to obtain a different kind of energy by taking advantage of any of these energy sources. Energy sources are divided into two according to their use, whether converted to different species on earth. Energy sources such as coal, natural gas and wind, called primary energy sources, can be used directly as they exist. However, in order to use secondary energy sources such as electricity and LPG, a transformation must be carried out. For example, electrical energy can be generated by the power of heat obtained by burning coal, one of the primary sources. In this way, as electricity is obtained from coal, electricity is classified as secondary energy source. Another classification for energy sources is based on the repeated use of the energy source. If the energy source can be used repeatedly, there is no restriction on its service life, so this kind of energy sources are called renewable energy sources. Sources such as wind, solar and geothermal energy are included in the renewable energy class. On the other hand, the use of fossil-based energy sources, which has a limited duration of use, is generally called non-renewable or consumable energy sources. Sources such as coal, natural gas and oil are consumable energy sources. Due to the greenhouse gases emitted by the non-renewable energy sources to the nature and the limited life span, interest in renewable energy sources has recently increased. The total installed capacity of the plants, which are depending on renewable energy sources, especially solar and wind energy, is increasing rapidly every year. Investments in solar energy, which is one of the renewable energy sources, are widely seen both in the world and in our country. It is possible to benefit from solar energy both in terms of heat and electricity production. The heat of solar energy is used especially in the heating of water used in houses and in greenhouses. Thanks to the photovoltaic systems to be installed, electricity is obtained from the energy of the sun. The transformation in energy systems is possible with the increase in the use of renewable energy sources. Solar energy is one of the renewable energy sources. One of the ways to achieve the transformation in energy systems can be the more widespread use of solar energy and the transformation of more cities into solar cities. Solar cities can be defined as a new planning and management model for dynamic cities and urban communities, with renewable energy use at the forefront, targets and designs reducing greenhouse gas emissions. The solar city model applied in many different countries around the world also helps to reduce the risks posed by climate change. In the solar city model, there are some criteria applied according to the targets. Although the target criteria are different from country to country, the criteria evaluated to achieve the goals are similar. Utilization of renewable energy sources, reduction of carbon dioxide emissions to certain levels or to zero, thermal and electrical utilization of sunlight, sustainability in transportation, whether or not energy efficiency in buildings are the main criteria for creating solar city. In order to apply the solar model, different components must come together. Stakeholders, policy, planning, technology and financing are the main components of the solar city model. The concept of the stakeholders in the model includes a combination of many different structures such as local governments, universities, public, non-governmental organizations, public institutions and organizations. The policy covers the objectives, laws and regulations laid down by the local government and governments to create the solar city model. Local governments are preparing strategic plans to put the city policies in the sun. The technologies introduced for the inclusion of renewable energy sources in the solar city model and the development of these resources form a component of the model. One of the important components in the emergence of the model is financing. Financing is provided by the public and / or private sectors through grants, incentives and investments. The main point of investments made in the field of renewable energies in our country are the laws and regulations. In this way, the number and installed capacity of power plants that producing electricity from solar energy is increasing day by day. One of the factors in this increase is incentives and the grant systems in Turkey. Investments in the field of renewable energies in our country have provided a ten-year energy purchase guarantee. In this way, investors are making money by selling the electricity they produce to the grid. In addition, additional incentives are provided if the elements used in power plants are domestic products. On the other hand, some ministries and development agencies in our country also provide various grants to individuals and organizations who want to invest in renewable energies. Manisa is in the third category of investment incentives in Turkey. Compared to the surrounding cities, investment offers more opportunities for investors in terms of attracting potential and support. When it is examined in terms of energy sources, it is seen that the potential of different renewable energy sources is high. Manisa province is examined in terms of natural resources and is located on fertile agricultural lands. In addition, the industry is developing depending on the years. Considering these situations, it is foreseen that the population will increase in Manisa, the energy demand will increase and the air, water and soil pollution will increase depending on the population, industry and even agriculture. In this study, solar city application potential in Manisa has been evaluated due to current situation in Manisa, applied strategies and developments in energy field. In this context, solar city criteria and solar city components were investigated in Manisa. A new solar city model was created for Manisa based on the solar city models applied in the world. In order to support the solar city model, three different structures were chosen according to their densities and the amount of electricity produced from solar energy was measured. Thanks to the results of these measurements, the contribution of solar energy to electricity consumption in the building island was examined. The results of this study showed that by the solar energy systems to be installed on the roofs, the whole electrical energy demand of the less dense areas and a large part of the electrical energy demand of medium and high density areas can be met. On the other hand, survey studies were conducted regarding the model. The information and attentions of the public and local government employees were measured in the surveys conducted with both the local goverment's technical teams and the public. The results of the survey are that the public is keen on creating the sun city; however, they do not have sufficient information about the incentives, laws and regulations.
Benzer Tezler
- Investigating the effect of thermal bridges through balconies in respect of overall building energy performance
Balkonlarda oluşan ısı köprülerinin bina enerji performansına olan etkilerinin incelenmesi
ZAFER YÜCE
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE SÖZER
- A novel artificial intelligence based energy management system for microgrids
Mikro şebekeler için yapay zeka temelli yeni bir enerji yönetim sistemi
NECATİ AKSOY
Doktora
İngilizce
2023
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektrik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEYSEL MURAT İSTEMİHAN GENÇ
- Ecologıcal ınfrastructure vs techno-fıx: A desıgn framework for renewable energy ınfrastructure ın publıc spaces
Tekno-düzeltmeye karşi ekoloji̇k altyapi: Kamusal alanlarda yeni̇lenebi̇li̇r enerji̇ altyapisi i̇çi̇n bi̇r tasarim çerçevesi̇
ABDULKADİR KAAN ÖZGÜN
Doktora
İngilizce
2015
Peyzaj MimarlığıQueensland Teknoloji Üniversitesi (QUT Gardens Point Campus)Mimarlık, Planlama ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IAN WEIR
- Carnot bataryaları ile enerji depolanmasının incelenmesi
Investigation of energy storage with carnot batteries
GÜVEN HASRET YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Makine MühendisliğiGazi ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ZEKİ YILMAZOĞLU
- Analysing positive energy district concept for energy system transformation: Revealing enablers & barriers
Pozitif enerji bölgesi kavramının enerji sistemi dönüşümü için analiz edilmesi: Kolaylaştırıcılar ve bariyerler
BERK YILDIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiBilim, Teknoloji ve Toplum Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI ÖĞÜT ERBİL