Geri Dön

(İbn Mâze'nin el-Muhîtu'l-Burhânî adlı eserindeki mahzarlar ve siciller)

Record and registers in Ibn mâze's book named al- Muhît al- Burhânî

  1. Tez No: 535024
  2. Yazar: İBRAHİM AYDOĞAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN ESEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
  6. Anahtar Kelimeler: İbn Mâze, mahzar, sicil, el-Muhîtu'l-burhânî, kâdı, dâva, hüküm, Ibn Mâze, record, register, al-Muhîtu'l-burhânî, Kadi, lawsuits, judgments
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 209

Özet

Bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, mahzar ve sicil kavramları, İbn Mâze'nin hayatı, ailesi, ilmi seviyesi, eserleri ve Hanefi mezhebindeki konumu hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde; her biri farklı fıkhi bir konuyu ele alan ve geçerli sayılan 63 mahzar ve sicil kaydı vardır. Bunlardan bazıları miras, şuf'a, icâre, nikâh akitlerini kapsamaktadır. Müellif, bu kayıtları ortaya koyarken önce mahzar kaydı, sonra sicil kaydı, ardından da varsa def kaydı şeklinde sıra takip etmiştir. Mahzarlar kayıt altına alınırken hüküm açıklanıncaya kadarki resmi olmayan kısım, kâdıya yardımcı olacak şekilde kayda geçirilmiş ve burada genellikle farazi hukuk esas alınmıştır. Sicil kısmında ise, hüküm açıklanarak, dâva resmiyet kazanmış ve hüküm taraflara bildirilmiştir. Bazı kayıtlarda da dâvalı, dâvacıya def dâvası açmıştır. Üçüncü bölümde, bir illet sebebiyle geçerli sayılmayan 66 mahzar ve sicil kaydı incelenmiştir. Burada, bir illet sebebiyle dâvacının iddiaları kabul edilmemiştir. Ancak kâdı, def'e konu olan bu illet sebeplerini dikkate alarak hüküm vermiştir. Bu illet sebeplerini sonuç bölümünde maddeler halinde sıraladık. Çalışmada toplam 129 mahzar kaydı incelenmiş ve bunlar aynı zamanda tercüme edilmiştir. Bölüm tasnifi yapılmış, tercüme edilen metne azami ölçüde bağlı kalınmıştır. Çalışmamızda Karahanlılar dönemine ait olan eserde Arapça ve Farsça tercümesini sunmuş olduğumuz mahzar ve sicil kayıtlarının derli toplu olması açısından ilk mahzar kayıtları olduğunu düşünüyoruz. Yaptığımız araştırmalar sonucunda Osmanlı dönemi mahzar ve sicil kayıtlarıyla alakalı çalışmaların yapıldığı; fakat Karahanlılar dönemi ve öncesini (m. 840-1212) kapsayan bir çalışmanın yapılmadığını gözlemledik. Sonuç ve değerlendirme kısmında ise, mahzar ve sicillerde önemli görülen hususları değerlendirip örnekleriyle birlikte aktararak çalışmaya son verdik.

Özet (Çeviri)

This study consists of three parts. In the first part, it ıs given information about record and register concepts, Ibn Mace's life, family, knowledge level, works and his position in Hanafi sect. In the second part; there are valid 63 record and registries each of whıch deals with different legal issue. Some of them are: Heritage, preemption, ijâre and marriage contracts. Revealing thise records, the author firstly follows records then registers finally defend records if any. While documenting these records no official part is revealed until the part recorded in a way that will help the judge and the law is based on hypothetical here. In the Registry section, describing the provision the lawswit was being official and it was reported to sides. In these records the defendant sued the plaintiff for def case. In the third part, 66 records and registries not considered valid due to a malady have been examined. Here, because of the malady the claims of the plaintiff were not accepted. However, Kadi made a judgement paying attention to reasons of the malady which subject to the defend. We have listed these reasons of the malady in the conclusion part. In this study totally 129 records have been examined and translated. Section classification was made and it was depended on translated text highly. In our study of the work belonging to Karahans period, we think that records and registers translated in both Arabic and Persian are the first records in terms of order. As a result of our study we have observed that there are some works about records and registeriers in Ottoman period but there are not any study including Karahans period or before (m. 840-1212) In the final section, we evaluated important issues of the records and registiers and finished the study by transferring with their examples.

Benzer Tezler

  1. Burhânüddîn Ibn Mâze'nin 'el-Muhîtu'l-Burhânî' adlı eserinde Furûk-u Fıkhiyye tahlili

    The analysis of Furuq-u Fiqhiyya in the book of 'Al-Muhîtu'l-Burhânî' written by Burhânüddîn Ibn Mâze

    FATİH BATDI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinAtatürk Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ İHSAN PALA

  2. قسم العبادات من كتاب تتمة الفتاوى، دراسة وتحقيق

    Tetimmetü'l Fetava'nın ibadet bahislerinin inceleme ve tahkiki

    MO'ATH MOHAMMAD HANI MANSOUR

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUHAMMED USAME ONUŞ

  3. İbn Rüşd ile Ibn Maze'nin boşama konusundaki görüşlerinin karşılaştırılması

    Comparison of Ibn Rushd and Ibn Maze's views on talaq

    ZEKİ ABALI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSEYİN ESEN

  4. Sadrüşşehîd Hüsameddin Ömer b. Abdülazîz el-Buhârî'nin 'Umdetü'l-Müftî' adlı eserinin tahkik ve tahlili

    A veri̇fi̇cati̇on and analysi̇s of Sadrüssehi̇d Husameddi̇n Omar bi̇n Abdelazi̇z el Bukhari̇'s 'Umdetül Müfti̇'

    HÜSEYİN AYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    DinErciyes Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MENDERES GÜRKAN

  5. كتاب الرَّقيات للإمام محمد بن الحسن الشيباني جمعاً ودراسة

    İmam Muhammed b. el-Hascn eş-Şeybâni'nin rakkiyât adlı kitabının derlenmesi ve tahlili

    AAESHAH GHANIM MANSOOR AL-NUAIMI

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2023

    DinÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL KILIÇ