Tarih-i Ravzatus'safa'ya göre Hüseyin Baykara dönemi
Tarih-i Ravzatus'Safa'ya göre Hüseyin Baykara dönemi
- Tez No: 535258
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİNÇER KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Hüseyin Baykara, Mirhand, Handmir, Ali Şir Nevai, Hüseyin Baykara, Mirhand, Handmir, Ali Şir Nevai
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Timur Devleti'nin kurucusu olan Emir Timur, Gürgan'ın Soyundan gelen künyesi tam olarak Hüseyin bin Gıyaseddin Mansur Baykara olan kaynaklarda ise Hakan Mansur olarak zikredilen Hüseyin Baykara miladi 1438'de Herat'ta dünyaya geldi. Hüseyin Baykara 7 yaşına geldiği zaman babası Gıyaseddin Mansur hayatını kaybetti. Annesinin de görüşünü aldıktan sonra Hüseyin Baykara Mirza Ebu'l Kasım Babür'ün hizmetine girdi. Mirza Ebu'l-Kasım Babür Semerkând'ta Sultan Ebu Said ile aralarında bir barış gerçekleşince Hüseyin Baykara da Sultan Ebu Said'e olan akrabalık bağından dolayı onun hizmetine girmek düşüncesiyle Semerkând'a gitti. Birkaç gün burada son derece güzel muamele gördükten sonra Sultan Üveys Mirza'nın isyanı sebebiyle Sultan Ebu Said diğer şehzadelere karşı da güvenini yitirdi ve Hüseyin Baykara'yı 13 adamıyla birlikte tutuklayıp hapise attı. Annesi Firuze Begüm'ün ricası üzerine hapisten kurtulan Hüseyin Baykara tekrar Ebu'l-Kasım Babür'ün hizmetine girerek hayatının son günleri ne kadar onun yanında bulundu. Mirza Ebu'l-Kasım'ın vefatından sonra ise Merv Şah Cihan'a gidip Mirza Muizzüddin Sencer'in hizmetine girerek kızıyla evlendi ve bir süre aralarında baba oğul ilişkisi yaşandı. Mirza Sencer'in yokluğunda Mirza Sencer'in ileri gelen adamlarıyla Hüseyin Baykara arasında anlaşmazlık çıktı. Meydana gelen bu anlaşmazlıkta Hüseyin Baykara başarılı olarak Merv'i ele geçirdi. Ama daha sonra gerçekleşen mücadelede Hüseyin Baykara daha fazla tutunamayıp Merv'den çekilmek zorunda kaldı. Hüseyin Baykara yaptığı mücadele sonucunda Astarabad'ı ele geçirdi. Sultan Ebu Said'in adamlarıyla yaptığı mücadelede yardım istemek amacıyla Ebu'l-Hayr Han'ın yanına gitti. Ama Ebu'l-Hayr Han'ın vefat etmesi üzerine umduğu yardımı alamadan geri döndü. Daha sonra yaptığı mücadelelerde Astarabad'ı ele geçirdi. Turşiz yöresinde yaptığı savaşın aynı yılında Horasan'ın tamamını ele geçirdi. Sultan Ebu Said'in vefatı üzerine Hüseyin Baykara Herat'ta tahta oturdu. Mirza Yadigâr Muhammed ile yaptığı savaştan sonra Horasan, Sistan, Belh ve Hârizm bölgelerine hâkim oldu. Hüseyin Baykara saltanat tahtına oturup hüküm sürdüğü süre zarfında emirleriyle ve kendi oğullarıyla sık sık mücadelelerde bulundu ve onların isyanını bastırmak ile meşgul oldu. Saltanat döneminde İlimi ve kültürel çalışmalara son derece önem veren Hüseyin Baykara Özbek Hanı Muhammed Şeybani Han ile savaşmak için çıktığı seferde Baba İlahi bölgesi yakınlarında hastalanarak vefat etti. Hüseyin Baykara'dan sonra oğulları onun kurmuş olduğu bu büyük devlete sahip çıkamayarak kısa süre içerisinde onu ellerinden kaybettiler.
Özet (Çeviri)
Hüseyin Baykara who is the founder of Timur State, coming from Amir Timur Gürgan's family, also known as Hüseyin bin Gıyaseddin Mansur Baykara based on data sources, was born in 1438. Hüseyin Baykara lost his father Gıyaseddin Mansur when he was seven years old. Then he took service with Mirza Ebu'l Kasım Babür receiving his mother's opinion. When Mirza Ebu'l Kasım Babür made peace with Sultan Ebu Said at Semerkând, Hüseyin Baykara went to Semerkând with the thought that taking service with Sultan Ebu Said by reason of their relationship by affinity. After he is treated gently for a few days, Sultan Ebu Said lost his trust to Sultan's sons because of Sultan Uveysi Mirza and arrested and imprisoned Hüseyin Baykara with his thirteen man. Then he got out of prison by request of his mother Firuze Begüm and Hüseyin Baykara took service with Ebu'l Kasım Babür again, until last days of Sultan's life. After the Sultan passed on, Hüseyin Baykara went to Merv Şah Cihan and he took the service with Mirza Muizzüddin Sencer, then he married with Mirza Sencer's daughter, and they lived a father-son relationship for a while. In the absence of Mirza Sencer, a disagreement arised between Hüseyin Baykara and Mirza Sencer's man. Because of this disagreement Hüseyin Baykara captured Merv but at the end of this conflict Hüseyin Baykara could not resist and retreated. Then Hüseyin Baykara captured Astarabad. He went to Ebu'l Hayır Han's place to take help against Sultan Ebu Said's man. Because of Ebu'l Hayır Han's death he could not take the help that he expected. In the later battles, he captured the Astarabad again. At the same year that he made a war in Turşiz region, he totally captured Horasan province. Hüseyin Baykara ascended the throne in Herat after Sultan Ebu Said's death. He dominated the Horasan, Sistan, Belh ve Hârizm provinces at the end of the war that is made with Mirza Yadigâr Muhammed. Meantime, Hüseyin Baykara battled with his amirs and sons, and he handled their rebellions. Hüseyin Baykara who cared the scientific researches and cultural studies passed on Baba İlahi region that he went to war with Özbek Khan, Muhammed Şeybani Han. After Hüseyin Baykara passed on, his sons could not protect the government that he founded and they lost this power.
Benzer Tezler
- Selçuklu vezirleri (Dustûru'l-Vüzerâ'ya göre)
Seljuks vizier (According to Dustûru'l-Vüzerâ göre)
SEVGİ KÜBRA AKDEMİREL
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
TarihSüleyman Demirel ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH BAKIR
- Ravzatü's-Safâ ve Habîbü's-Siyer'de Moğollar kısmının tercümesi (1155-1259)
Translation of the Mogols part in Ravzatü's-afâ ve Habîbü's-Siyer
MUSTAFA KÖKSAL
- Ravzatü's-Safâ ve Habibü's-Siyer'deki Sâmânîler bölümünün tercümesi bağlamında Mîrhând ve Hândmîr'in tarih metodolojisi
The historical methodology of Mirhand and Handmir in the context of the translation of the section of Ravzatu's-Safâ and Habibu's-Siyer
CEMİL SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VURAL ÖNTÜRK
- Siyaset, himaye ve tarih yazımı: Timurlu âlîm-bürokrat Ali Şir Nevâyi'nin Tarih Yazımı Projesi ve Ravzatu's-Safâ
Politics, patronage and historiography: Timurid scholar-bureaucrat Alī Shīr Nawā'ī's Historiographical Project and Rawdat al-Safā
ALPASLAN FENER
Doktora
Türkçe
2024
Tarihİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN GEMİCİ
- Süleyman Nahîfî'nin Ravzatü's-Safâ fî Sîreti'l-Mustafâ adlı eseri (İnceleme-tenkitli metin)
Nahîfî-Ravzatü's-Safa fî Sîreti'l-Mustafa
HASAN FAHRİ TAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KORKUT ÇEÇEN