Malatya Büyükşehir Belediyesi ilaçlama araçlarının rotalarının metasezgisel algoritmalarla belirlenmesi
Determination of Malatya Metropolitian Municipality pesticide vehicles with metaheuristic algorithms
- Tez No: 538842
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN SÖYLER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 210
Özet
Bu tez çalışmasında, Malatya Büyükşehir Belediyesi'nin ilaçlama araçlarının rotalarının optimizasyonu için metasezgisel yöntemler ile çok aşamalı bir uygulama geliştirilmiş ve sonuçları paylaşılmıştır. Çok aşamalı uygulamanın ilk aşamasında, ilgili kısıtlar göz önünde bulundurularak mahallelerin araçlara optimum dağıtımı ve rotalanması yapılmıştır. Bu aşamada problem, araç rotalama problem çeşidi olan Zaman Pencereli Araç Rotalama Problemi olup, Genetik Algoritma (GA) ile çözüm elde edilmiştir. İkinci aşama ise ilk aşamada yapılan rotalama ile artık birer bölge olarak düşünülen alanlarda ilaçlama yapacak araçların caddeleri/sokakları minumum mesafe ile gezinmesi amaçlanmaktadır. Bu aşamada ise ayrıt rotalama problemlerinden olan Çinli Postacı Problemi (ÇPP) olup, çözümü için Yapay Arı Kolonisi Algoritması (YAKA) kullanılmıştır. ÇPP'nin en önemli adımı tek dereceli düğümlerin aralarında minumum eşleşmesidir. Bu çalışmada minumum eşleşmenin sağlanması için YAKA'nın parametre değişimi kısmına modifiye işlemi yapılmıştır. Böylece çok büyük boyutlu graflarda bile optimum eşleşme başarılı şekilde sağlanmış olup, YAKA'ya yapılan modifiye işlemi literatüre kazandırılmıştır. Optimum eşleşme ile bölgeler için elde edilen Eulerian graflar üzerinde, Euler tur oluşturacak rotalar elde edilmiştir. Çok aşamalı uygulamanın verileri olan mahalleler arası mesafe matrisi ve cadde/sokak mesafe matrisleri, coğrafi bilgi sistemi (CBS) yazılımlarından QGIS yazılımı ile bizzat bu çalışma için oluşturulmuş gerçek ve orjinal verilerdir. Bu çok aşamalı uygulama, bu mesafe matrisleri üzerinde uygulanmış ve optimum sonuçlar elde edilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Araç Rotalama, Ayrıt Rotalama, Çinli Postacı Problemi, Eulerian Graf, Euler Tur, Metasezgisel Yöntemler, Genetik Algoritma, Yapay Arı Kolonisi Algoritması, Optimizasyon, Coğrafi Bilgi Sistemleri, QGIS Yazılımı.
Özet (Çeviri)
In this thesis, a multistage application has been developed to optimize the routes of the pesticide vehicles of Malatya Metropolitan Municipality with metaheuristic methods and the results have been shared. In the first stage of multistage application, the optimum distribution and routing of the neighborhoods to the vehicles has been made considering the related constraints. At this stage, the problem is the Vehicle Routing Problem with Time Window which is the type of vehicle routing problem and it has been solved using Genetic Algorithm (GA). In the second stage, the areas which were obtained as a result of the routing in the first stage are considered as the region and it is aimed that the spraying vehicles will travel the streets / roads in these regions with minimum distance. At this second stage, the problem is the Chinese Postman Problem (CPP) which is one of the problems of arc routing and it has been solved using Artificial Bee Colony (ABC) Algorithm. The most important step of the CPP is the minimum matching of odd degree nodes. In this study, it is modified to the parameter change part of ABC algorithm to provide minumum matching. Thus, optimum matching is achieved successfully even in very large graphs and the modification made to ABC algorithm has been introduced into the literature. Later, on Eulerian graphs obtained for regions with the optimum matching, Euler tour routes have been obtained. The neighborhoods distance matrix and the street / road distance matrices which is the data of the multistage application, were constituted for this study with the QGIS software from the geographic information system (GIS) software and are the real, original data. This multistage application has been applied on these distance matrices and optimum results have been obtained. KEYWORDS: Vehicle Routing, Arc Routing, Chinese Postman Problem, Eulerian Graph, Euler Tour, Metaheuristic Methods, Genetic Algorithm, Artificial Bee Colony Algorithm, Optimization, Georgraphic Information Systems, QGIS Software.
Benzer Tezler
- Malatya Büyükşehir Belediyesi Sanat Merkezi kursiyerlerine verilen e-sağlık okuryazarlık eğitiminin etkinliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effectiveness of e-health literacy training given to Malatya Metropolitan Municipality Art Center trainees
EMİNE SİNEM BAŞIBÜYÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Sağlığıİnönü ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN FİKRET GENÇ
- Yerel yönetimlerde çatışma yönetimi: Malatya Büyükşehir Belediyesi'nde uygulamalı bir araştırma
Conflict management at local government: An applied research in Malatya Metropolitan Municipality
ADEM AÇIKALIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Kamu Yönetimiİnönü ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMİH MUSTAFA ÖNEN
- Yerel yönetimlerde stratejik planlama: Malatya Büyükşehir Belediyesi üzerinden bir inceleme
Strategic planning in local governments: An analysis on Malatya Metropolitan Municipality
FARUK SELAHATTİN YOLCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu Yönetimiİnönü ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİH MUSTAFA ÖNEN
- Büyükşehir belediyeleri ile ilçe belediyeleri arasındaki ilişkilerin Malatya örneğinde incelenmesi
Examining the relations between metropolitan municipalities and district municipalities in the case of Malatya
ESRA ÇİĞDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RUKİYE MEHTAP ÖZLÜ
- Büyükşehir belediyelerinin köylere yönelik yeni görevleri: Malatya Büyükşehir Belediyesi örneğinde bir inceleme
New duties of the metropolitan manucipalities to the villages: A research in the Metropolitan Manucipalities of Malatya
OĞUZHAN COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu Yönetimiİnönü ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF KARAKILÇIK