Anamas-Akseki ve Bey Dağları karbonat platformları ile Bornova Fliş Zonu'nun güneybatı kesimindeki üst kretase istiflerinin stratigrafisi, paleo-ortamsal analizi ve bentik foraminifer mikropaleontolojisi
Stratigraphy, paleoenvironmental analysis and benthic foraminiferal micropaleontology of the upper cretaceous successions in the Anamas–Akseki̇ and Bey Dağlari carbonate platforms and sw part of the Bornova Flysch zone
- Tez No: 545164
- Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL TASLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 305
Özet
Anamas–Akseki (Orta Toroslar'ın batısı), Bey Dağları (Batı Toroslar) karbonat platformları ve Bornova Fliş Zonu'nun (BFZ) güneybatısındaki platform kesimlerine ait olan ve Üst Kretase'yi kapsayan on adet ölçülü kesit örneklenmiştir. Her istifteki bentik foraminifer türleri tayin edilmiş, tanımlanmış ve bentik foraminifer biyozonları ayırt edilmiştir. Stratigrafik olarak önemli bentik foraminiferlerin Akdeniz çevresi platformlarındaki menzil verilerine göre biyozonların kat mertebesinde kronostratigrafik yorumları yapılmıştır. Anamas–Akseki karbonat platformunda Pseudorhapydionina dubia ve Chrysalidina gradata topluluk zonları (orta–üst Senomaniyen); Moncharmontia apenninica–Rotalispira scarsellai topluluk zonu, Rotalispira scarsellai–Murciella gr. cuvillieri aşmalı menzil zonu ve topluluk zonu (üst Kampaniyen); Orbitoides spp. ve Orbitoides, Omphalocyclus, Siderolites topluluk zonları (Maastrihtiyen), Rhapydionina liburnica–Fleuryana adriatica topluluk zonu ve aşmalı menzil alt zonu (üst Maastrihtiyen) ayırt edilmiştir. Fakir bir bentik foraminifer topluluğu ile temsil edilen orta–üst Senomaniyen'i uyumsuz üzerleyen üst Kampaniyen kireçtaşları platformun batı kesiminde rudistli Maastrihtiyen kireçtaşları ile uyumlu, doğu kesiminde üst Maastrihtiyen ile uyumsuz üzerlenir. Anamas–Akseki platformunun batı kesiminde Maastrihtiyen süresince açık platform etkili bir çökelme, doğu kesiminde ise tamamen sınırlı platform koşullarında çökelme olmuştur. Bey Dağları karbonat platformunda Albiyen Katı'nın varlığı ilk kez belgelenmiştir. Üst Albiyen'e yerleştirilen Protochrysalidina elongata–Cuneolina pavonia topluluk zonu ve Coskinolinella bariensis menzil alt zonu tanımlanmış ve Akdeniz çevresi platformları için önemli bir stratigrafik düzey olarak önerilmiştir. Üst Albiyen'i uyumlu üzerleyen Sellialveolina gr. viallii menzil zonu (alt–orta Senomaniyen), Pseudorhipidionina casertana topluluk zonu ve Coxites zubairensis menzil alt zonu (üst Senomaniyen); Pseudorhapydionina dubia–Pseudolituonella reicheli topluluk zonu (en üst Senomaniyen) ve Pseudocyclammina sphaeroidea topluluk zonu (Turoniyen) ayırt edilmiştir. Daha önce Apenin karbonat platformunda kaydedilen Senomaniyen–Turoniyen geçişindeki iki adımlı toplu yok olma olayı Bey Dağları platformunda da belgelenmiştir. Bornova Fliş Zonu güneybatısındaki platform karbonat istiflerinde Pseudorhapydionina dubia–Biconcava bentori topluluk zonu (orta–üst Senomaniyen), Pseudocyclammina sphaeroidea–Keramosphaerina tergestina ara zonu (Turoniyen–Koniasiyen) ve Keramosphaerina tergestina topluluk zonu (alt–orta Santoniyen) tanımlanmıştır. Üst Santoniyen Dicarinella asymetrica zonu'na karşılık gelen pelajik kireçtaşları ile temsil edilir. Uyumsuz olarak üzerleyen rudist kırıntılı, Orbitoides ve Omphalocyclus içeren Maastrihtiyen kireçtaşları Bornova Flişi'nin kırıntılı çökellerine stratigrafik olarak geçer. Dolayısıyla, BFZ'nun güneybatısındaki Mesozoyik karbonat istiflerinin bu bölgedeki bir platform kesimini temsil ettikleri doğrulanmıştır. 7'si açık adlandırmalı 69 bentik foraminifer türü tanımlanmıştır. Bornova Fliş Zonu ve Bey Dağları istiflerinde bulunan Finikella gediki n.gen., n.sp. (Turoniyen–Santoniyen) açıklığının bölme tabanında olması, ince duvarı ve az sayıda localı düzlem spiral kavkısıyla karakterize edilir. İlk kez Apulya Karbonat Platformu'nda keşfedilmiş ve tip seviyesi Senomaniyen (alt?) olarak yorumlanmış olan Heterocoskinolina bariensis türü Bey Dağları üst Albiyen kireçtaşlarında bulunmuş ve localarının kupular (oluklu) yapısı nedeniyle Coskinolinella cinsine yerleştirilmiştir. Sedimantolojik ve paleontolojik analizler sonucunda ayırt edilen mikrofasiyes toplulukları tanımlanmış ve çökelme ortamları yorumlanmıştır. Önceki çalışmaların sedimantolojik ve mikropaleontolojik verileri de dikkate alınarak, üç platform kesiminin Geç Kretase jeolojik evrimi açıklanmıştır. Bey Dağları ve Bornova Fliş Zonu güneybatısı istiflerinde Senomaniyen–Turoniyen geçişinin sürekli olması ve platform tipi karbonat çökeliminin Koniasiyen ya da Santoniyen pelajikleşmesine kadar devam etmesi, her iki platform kesiminin Geç Kretase boyunca ortak bir jeolojik evrim geçirdiğinin kanıtlarıdır. Bu evrimin ana çizgileri Apeninler, Gavrovo–Tripolitza, Adriyatik ve Apulya karbonat platformlarıyla da benzerlikler taşır. Buna karşılık Anamas–Akseki karbonat platformu, Senomaniyen'den sonra geç Kampaniyen'e kadar süren bir su üstü olma dönemi ve Maastrihtiyen sonu ve hatta Daniyen?'e kadar süren platform tipi karbonat çökelimi ile ilk iki platform kesiminden oldukça farklı bir Geç Kretase evriminin kanıtlarını içerir.
Özet (Çeviri)
Ten measured stratigraphic sections representing the Upper Cretaceous strata were sampled from the platform parts belonging to the Anamas–Akseki carbonate platform (western of the Central Taurides), Bey Dağları carbonate platform (Western Taurides) and southwestern part of the Bornova Flysch Zone. Benthic foraminiferal taxa in all successions are identified and described. Benthic foraminiferal biozones have been distinguished. Based on ranges of stratigraphically important benthic foraminifers in the peri–Mediterranean carbonate platforms, chronostratigraphical interpretation of the biozones is made. In the Anamas–Akseki carbonate platform, Pseudorhapydionina dubia and Chrysalidina gradata assemblage zones (middle to upper Cenomanian); Moncharmontia apenninica–Rotalispira scarsellai assemblage zone, Rotalispira scarsellai–Murciella gr. cuvillieri concurrent range zone (upper Campanian) and assemblage zone; Orbitoides spp. and Orbitoides, Omphalocyclus, Siderolites assemblage zones (Maastrichtian), Rhapydionina liburnica–Fleuryana adriatica assemblage zone and concurrent range subzone (upper Maastrichtian) have been distinguished. The middle to upper Cenomanian represented by a poor benthic foraminiferal assemblage is unconformably overlain by the upper Campanian limestones. While in the eastern part of the platform, the upper Campanian is unconformably overlain by the rudist–bearing upper Maastrichtian limestones, in the western part it is conformably overlain by the rudist–bearing Maastrichtian limestones. During the Maastrichtian, while in the western part of the Anamas–Akseki carbonate platform sedimentation occurred in conditions occasionally influenced by open circulation, in the eastern part of platform it occurred in restricted platform settings. The presence of the Albian stage in the Bey Dağları carbonate platform is firstly documented. Protochrysalidina elongata–Cuneolina pavonia assemblage and Coskinolinella bariensis range subzone, assigned to the upper Albian, are defined and proposed as a significant stratigraphic level for peri–Mediterranean carbonate platforms. In the limestones conformably overlying the upper Albian, Sellialveolina gr. viallii range zone (lower to middle Cenomanian), Pseudorhipidionina casertana assemblage zone and Coxites zubairensis range subzone (upper Cenomanian); Pseudorhapydionina dubia–Pseudolituonella reicheli assemblage zone (uppermost Cenomanian) and Pseudocyclammina sphaeroidea assemblage zone (Turonian) have been distinguished. Two–step patterns of extinction across the Cenomanian–Turonian boundary, which was previously recorded from the Apennine carbonate platform, has been documented also from the Bey Dağları platform. Pseudorhapydionina dubia–Biconcava bentori assemblage zone (middle to upper Cenomanian), Pseudocyclammina sphaeroidea–Keramosphaerina tergestina interval zone (Turonian–Coniacian) and Keramosphaerina tergestina assemblage zone (lower to middle Santoniyen) have been defined from the platform carbonate successions in the southwestern of the Bornova Flysch Zone. The upper Santonian is represented by pelagic limestones corresponding to Dicarinella asymetrica zone. Unconformably overlying Maastrichtian limestones with rudist fragments and including Orbitoides and Omphalocyclus stratigraphically pass upward into the siliciclastic sediments of the Bornova Flysch. Thereby, it is verified that the Mesozoic carbonate successions in the southwestern of the Bornova Flysch Zone represent a platform part. 69 benthic foraminiferal species, which 7 of them is in open nomenclature, have been identified and described. Finikella gediki n.gen., n.sp. (Turonian–Santonian) which is found in the successions of the Bey Dağları and Bornova Flysch Zone, is characterized by its single aperture at the base of the septa, thin wall and planispiral test with few chambers. An orbitolinid foraminifer, Heterocoskinolina bariensis, which was firstly described from the Apulian Carbonate Platform and its type–level was interpreted as the Cenomanian (lower?), has also been discovered from the upper Albian limestones of the Bey Dağları carbonate platform (Western Taurides, S Turkey). It is transferred to the genus Coskinolinella owing to its chambers subdivided into radially arranged wedge–like chamberlets or cupulae. Microfacies associations, based on sedimentological and paleontological analyses, are distinguished and paleo–environmental interpretations of the sequences are made. Also, by considering the sedimentological and micropaleontological data of previous studies, the Late Cretaceous geological evolution of three platform parts is explained. The successions of the Bey Dağları and the southwestern part of the Bornova Fliş Zone show continuous sedimentation across the Cenomanian–Turonian boundary and shallow–water carbonate sedimentation was ceased by the Coniacian or Santonian pelagicization. These are evidences that both platform parts have a common geological evolution during Late Cretaceous. The main lines of this evolution show similarities with those of the Apennines, Gavrovo–Tripolitza, Adriatic and Apulian carbonate platforms. On the contrary, Anamas–Akseki carbonate platform shows a Cenomanian–Danian? platform type carbonate sedimentation with a Turonian–early Campanian major hiatus so that its evolution during the Late Cretaceous was quite different from those of the aforementioned platform parts.
Benzer Tezler
- Isparta büklümünün kabuk yapısının üç boyutlu tomografi ile incelenmesi
Investigation of the Isparta angle by the three-dimensional tomography
JÜLİDE PARLAK
Doktora
Türkçe
2023
Jeofizik MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAKİR ŞAHİN
- Dedegöl Dağı (Yenişarbademli, Isparta) dolayının jeolojisi ve magmatik kayaçların petrolojisi
Geology of Dedegöl Mountain (Yenişarbademli, Isparta) region and petrology of igneous rocks
DENİZ DEDEOĞLU YILDIZ
Doktora
Türkçe
2021
Jeoloji MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL YILMAZ
- 'Namaras-Eğrigöl-Seyiricek (GB Hadim-Konya) yöresinin jeolojisi'
'Geology of the Namaras-Eğrigöl-Seyiricek (SW Hadim-Konya/ Turkey)'
ERDEM ÇÖREKÇİOĞLU
Doktora
Türkçe
2001
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAVİT DEMİRKOL
- Sultan Dağları'nın Doğanhisar (Konya) – Gelendost (Isparta) arasında kalan güney bölümünün tektono-stratigrafisi ve yapısal özellikleri
Tectono-stratigraphy and structural features of the southern part of the Sultan Dağları between Doğanhisar (Konya) and Gelendost (Isparta)
ALİ ERGEN
Doktora
Türkçe
2023
Jeoloji MühendisliğiKonya Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR EREN
- Anamas-Akseki paraotoktonunda (Orta Toroslar) kretase-tersiyer çökellerinin biyostratigrafisi
Biostratigraphy of the cretaceus tertiary sediments in the Anamas-Akseki paraautochthonous (Central Taurus)
ERKAN EKMEKÇİ
Doktora
Türkçe
1999
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEDİA TOKER