Cenâbî Mustafa'nın Dürr-i Meknûn'unda ilk dönem İslâm tarihi
First era of Islamic history in Cenabi Mustafa's Durri Meknun
- Tez No: 545221
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDÜLKADİR ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
XVI. yüzyılın en önemli ilim adamlarından biri olan Cenâbî Mustafa Efendi, kaleme aldığı ve Cenâbî Tarihi adıyla meşhur olan eseri ile umumi tarih yazan ilk Türk tarihçisi olma unvanını elde etmiştir. Bütün İslâm devletlerinin tek tek ele alındığı bu eser, Arapça bir İslâm tarihi olup günümüze ulaşmayan birçok kaynaktaki bilgileri ihtiva etmesi ile ayrı bir öneme sahiptir. Günümüz tarihçiliğine yakın bir anlayış ile kaynaklarına atıfta bulunarak eserini kaleme almasının yanı sıra Kâtip Çelebi, Gelibolulu Mustafa Âli, Hazerfen Hüseyin Efendi gibi pek çok önemli ismin kaynak olarak Cenâbî Tarihi'ni kullanması kanaatimizce Cenâbî'nin Osmanlı tarih yazıcılığının köşe taşlarından biri olduğunu göstermektedir. Bizim çalışmamızın konusunu teşkil eden Dürr-i Meknûn ve Sırr-ı Masûn isimli eser ise Cenabi Mustafa Efendi tarafından Sultan III. Murad'ın isteği üzerine kaleme alınmıştır. Bu eser, daha evvel zikrettiğimiz ve Cenâbî'nin Arapça olarak telif ettiği Cenâbî Tarihi'nin Türkçe muhtasarı mahiyetindedir. Bu çalışmanın amacı; Cenâbî Mustafa Efendi'nin hayatı ve eserleri hakkında bugüne kadar yapılan çalışmalarda eksik kalan noktaları tespit ederek ilim dünyasına sunmak, hassaten Dürr-i Meknûn isimli eserinin diğer nüshaları ile kıyaslanarak İlk Dönem İslam Tarihi kısmının tenkitli neşrini yapmak, yazarın atıfta bulunduğu eserleri tespit ederek, eserin kaynak değerini incelemek şeklinde özetlenebilir.
Özet (Çeviri)
Cenabi Mustafa Efendi, one of the most important scholars of the 16th century, gained the title of being the first Turkish historian to write a history with his work which is known as Cenabi History. This work, which mention about all the Islamic states one by one, has a special importance since it contains the information from many sources that have not reached our day. He wrote his work by referring to his sources in a way similar to today's historiography. Many important names such as Katip Çelebi, Gelibolulu Mustafa Âli and Hazerfen Hüseyin Efendi have used the Cenabi History as source. This shows that Cenabi is one of the cornerstones of Ottoman historiography. The work of Dürr-i Meknûn and Sırr-ı Masûn, which constitute the subject of our study, was published by Cenabi Mustafa Efendi. It was written on the request of Sultan 3rd Murad. This work consists of a Turkish summary of the Cenabi History, which we mentioned earlier and is written in Arabic by Cenabi. The aim of this study is to determine the missing points in the works of Cenabi Mustafa Efendi's life and works and to present them to the world of science. Especially by comparing them with the other copies of Dürr-i Meknûn, publishing the edition critics about history of first Islam history era, identifying the works he referred to can be summarized as examining the source value of the work.
Benzer Tezler
- Cenabi Mustafa Efendi'nin el-Aylemü'z-zahir fi ahvali'l-evail ve'l-evahir adlı eserinin Anadolu Selçukluları ile ilgili kısmının tenkidli metin neşri
Başlık çevirisi yok
MUHARREM KESİK
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Tarihİstanbul ÜniversitesiOrtaçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKERİM ÖZAYDIN
- Cenabi Mustafa Efendi'nin El-'Aylemü'z-Zahir Fi Ahvali'l-Evail Ve'l-Evahir adlı eserinin Önasya kısmının tenkidli metin neşri
The edition critics of the part on Asia Minor taken from El-Aylemü?z-Zahir Fi Ahvali?l-Evail Ve?l-Evahir
MEHMET ALPER CANTİMER
- Cenabî Mustafa Efendi'nin El-Aylemü'z-Zahir fi Ahvali'l-Evail ve'l-Evahir adlı eserinin Ön Asya kısmının tenkildi metin neşri
The edition critics of the part on Asia taken from El-Aylemü'z-Zahir fi Ahvali'l-Evail ve'l-Evahir's written by Cenabî Mustafa Efendi
EROL UĞURLU
- Cenâbî Ahmed Paşa'nın hayatı, hayratı ve eserleri
Cenâbî Ahmed Pasha's life, waqfs and works
FATMA ATLIHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÇINAR
- Dil-tarih ilişkisi bağlamında Osmanlı Türklerinde Arapça tarih yazıcılığı (XVI. ve XVII. yüzyıl örnekleriyle)
History-writing in Arabic in the contex of language-history relationship in the Ottoman Turks (with special reference to 16 th and 17 th century examples)
EYÜP BAŞ
Doktora
Türkçe
2002
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İRFAN AYCAN