Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) bazı agro morfolojik ve kalite özelliklerinin tanımlanması ve bu özelliklerle ilgili gen bölgelerinin allelik varyasyonlarının belirlenmesi
Identification of some agro-morphological and quality characteristics and determination of allelic variations of gene regions related to those characteristics in Turkish cultivars of bread wheat (Triticum aestivum L.)
- Tez No: 546146
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Bu çalışma, ülkemizde farklı zamanlarda tescil ettirilmiş olan 124 adet ekmeklik buğday çeşidinin hem agro-morfolojik olarak hem de fonksiyonel DNA markörlerinin kullanılmasıyla moleküler olarak karakterize edilmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla, ekmeklik buğday çeşitleri 5 farklı çevrede yürütülen tarla denemelerinde agro-morfolojik özellikler açısından incelenmiştir. Ayrıca, 92 adet fonksiyonel DNA markörü kullanılarak 124 adet ekmeklik buğday çeşidinde DNA analizleri yapılmıştır. Adaptasyon, kalite, biotik ve abiyotik faktörlere dayanıklılık ve agro-morfolojik özelliklerle ilgili 73 lokustaki genler için fonksiyonel DNA markörleri kullanılarak yapılan analiz sonucunda; Türkiye'de 1930'lardan günümüze yetiştirilen ekmeklik buğday çeşitlerinde, bazı önemli gen bölgelerinin allelik formunda, örneğin kısa boyla ilişkili allellerin, başaklanma süresinde erkencilik sağlayan allellerin ve başakta dane ağırlığına katkıda bulunan allellerin frekanslarında pozitif yönde değişimler olduğu saptanmıştır. Bu çalışma sonucu, ülkemizde 1931-2017 yılları arasında yapılmış olan buğday ıslahının hem agro-morfolojik hem de moleküler seviyede bir fotoğrafı çekilmiş, ilerleyen yıllarda, özellikle küresel iklim değişikliğinin bir tehdit olarak belirlendiği günümüzde ıslah programlarının amaca uygun olarak yeniden kısa, orta ve uzun vadeli olarak yeniden planlanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to characterize the 124 bread wheat varieties, which are registered at different times in Turkey, both agro-morphologically and molecularly. For this purpose, bread wheat varieties were grown in five environment and agro-morphological characteristics of them were studied. Similarly, DNA analysis was performed in 124 bread wheat varieties using 92 functional DNA markers. Functional DNA markers were used for genes in 73 loci related to adaptation, quality, biotic and abiotic factors and agro-morphological characteristics. According to the marker analyses of the bread wheat varieties grown in Turkey from 1930s to the present day, the positive changes in the allelic form of some important gene regions were determined in the frequency of alleles for example related to plant height, contributing to grain weight, providing earliness related to days to heading. As a result of this study, a photograph of wheat breeding in our country between the years 1931-2017 both in agro-morphological and molecular level was taken. From the results of the study, it was concluded that, at present at which global climate change has been determined as a threat and at the future, the breeding programs should be re-planned according to short, medium and long term in accordance with the purpose.
Benzer Tezler
- Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) bazı tarımsal ve fizyolojik özelliklerin kalıtımı
Inheritance of some agronomic and physiological traits in bread wheat (Triticum aestivum L.)
SERAP ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2017
ZiraatAdnan Menderes ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN ÜNAY
- QTL mapping of some important agronomic characteristics in wheat (Triticum aestivum L.)
Buğdayda (Triticum aestivum L.) bazı önemli tarımsal karakterlerin QTL haritalanması
FAHEEM SHEHZAD BALOCH
Doktora
İngilizce
2012
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RÜŞTÜ HATİPOĞLU
- Kuraklık stresi ve humik asitin ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) bazı genlerin mRNA ifade seviyeleri ve DNA konformasyon değişimlerine etkisi
The effect of drought stress and humic acid on mRNA expression levels of some genes and DNA conformation changes in bread wheat (Triticum aestivum L.)
ESRA ARSLAN
- Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) diallel melez analizi ile bazı morfolojik ve tarımsal özelliklerin kalıtım durumlarının ve kombinasyon yeteneklerinin belirlenmesi
Determination of some morphological and agricultural characteristics and combination capabilities by diallel melez analysis in bread wheat (Triticum aestivum L.)
PERVİN UZUN
Doktora
Türkçe
2021
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KÖKSAL YAĞDI
- Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) verim, verim öğeleri ve diğer bazı özelliklerin kalıtımı üzerine araştırmalar
The research on the determination of genetic variance components and selection methods in three wheat crosses (Triticum aestivum L.)
ALİ ERKUL
Doktora
Türkçe
2004
ZiraatAdnan Menderes ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. CAHİT KONAK