Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) diallel melez analizi ile bazı morfolojik ve tarımsal özelliklerin kalıtım durumlarının ve kombinasyon yeteneklerinin belirlenmesi
Determination of some morphological and agricultural characteristics and combination capabilities by diallel melez analysis in bread wheat (Triticum aestivum L.)
- Tez No: 687245
- Danışmanlar: PROF. DR. KÖKSAL YAĞDI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Bu çalışma, buğdayda bazı tarımsal özelliklerin genetik yapı ve kalıtım durumlarını ortaya koymak, ıslah çalışmalarında kullanılabilecek en iyi performansa sahip ebeveyn ve melez kombinasyonlarını belirlemek amacıyla Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesinde yürütülmüştür. Yedi ebeveyn ve bunların yarım diallel melezleri bitki boyu, başak boyu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı başakta tane ağırlığı ve bin tane ağırlığı özellikleri açısından incelenmiştir. Elde edilen veriler, Griffing uyum yetenekleri analizi, Jinks-Hayman diallel melez analizi yapılmış ve heterosis-heterobeltiosis değerleri tespit edilmiştir. Araştırmada incelenen tüm özellikler için melezlerde yeterli varyasyonun oluştuğu görülmüştür. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre bitki boyu için hem eklemeli hem de eklemeli olmayan gen etkilerinin hakim olduğunu; başak boyu, başakta tane sayısı ve başakta başakçık sayısı karakteri için epistatik gen etkilerinin etkili olabileceği sonucuna varılmıştır. Başakta tane ağırlığı karakteri için eklemeli olmayan gen varyansının etkili olduğu, bin tane ağırlığı incelendiğinde ise; üstün dominantlığın etkili olduğu tespit edilmiştir. Dar anlamda kalıtım derecesi için en yüksek değer bitki boyu özelliği için (0,315), en düşük ise (0,029) başakta tane sayısında; geniş anlamda kalıtım derecesi için en yüksek değer (0,637) bitki boyu özelliğinde, en düşük geniş anlamda kalıtım derecesi (0,435) başakta tane ağırlığı özelliğinde tespit edilmiştir. Heterosis ve heterobeltiosis ortalama değerleri incelendiğinde bitki boyu, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı ve bin tane ağırlığı özellikleri bakımından pozitif yönde heterosis; tüm özellikler açısından ise negatif yönde heterobeltiosis tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to determine genetic system and mechanism of inheritance of some agricultural characters and to indentify suitable parents and promising hybrid combinations in wheat at Bursa, Uludağ Üniversity, Agricultral Faculty. The 7 parents and their half diallel crosses were examined in terms of plant height, spike length, spikelet number per spike, grain number per spike, grain weight per spike, 1000 grains weight . The data obtained were evaluated by Griffing combining ability analysis, Jinks-Hayman diallel cross analysis and heterosis-heterobeltiosis percentage. According to results of study, both additive and non additive gen effects were dominated for plant height; it has been concluded that epistatic effects can be effective for spike length, grain number per spike, spikelet number per spike . non additive gen effects were effective for grain weight per spike and when 1000 grains weight is examined, ıt has been found that over dominance is effective . It has been determined that; the greatest value for narrow-sense heritability is for plant height (0.315),while the lowest is for grain number per spike (0.029); The greatest value for broad sense heritability is (0.637) for plant height, and the lowest value (0.435) is for grain weight per spike. When it is examined the mean values of heterosis and heterobeltiosis, plant height, grain number per spike, grain weight per spike, 1000 grains weight exhibited positive heterosis, negative heterobeltiosis was observed in terms of all characters.
Benzer Tezler
- Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) bazı tarımsal ve fizyolojik özelliklerin kalıtımı
Inheritance of some agronomic and physiological traits in bread wheat (Triticum aestivum L.)
SERAP ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2017
ZiraatAdnan Menderes ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN ÜNAY
- Allele özel DNA markörleri ve tarımsal özelliklere göre belirlenen ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinin diallel analizleri
Diallele analysis of bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes determined by allele spesific DNA markers and agronomical traits
HARUN OCAKTAN
Doktora
Türkçe
2021
BiyoteknolojiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZİYA DUMLUPINAR
DOÇ. DR. HÜSEYİN GÜNGÖR
- Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L. em Thell) başaklanma süresi, dane dolum hızı ve dane dolum süresinin kalıtımı ve bazı erkanci ve geççi ekmeklik buğday genotipleri ile bunların melezlerinin anter kültürüne tepkilerinin saptanması üzerinde araş
Research on the inheritance of heading duration and grain filling in bread wheat, and anther culture responses of some early and late bread wheat genotypes and their crosses
MEHMET YILDIRIM
- Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) genetik stabilite testlemesi için SSR markörlerinin geliştirilmesi
Development of SSR markers for genetic stability testing in bread wheat (Triticum aestivum L.)
MUHAMMED GÖKALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyoteknolojiNecmettin Erbakan ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ TEVFİK UNCU
- Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) line tester melezlerinde kahverengi pasa dayanıklılığın morfolojik karakterizasyonu
Morphological and molecular characterization of leaf rust resistance in bread wheat (Triticum aestivum L.) line tester hybrids
BELGİN ÜMMÜ İNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET BAŞER