Alanya yöresi söz varlığı
The vocabulary of Alanya region's
- Tez No: 546855
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE ATMACA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Türk Dili, Alanya ağzı, söz varlığı, kelime, ses bilgisi, metin, derleme, Alanya, Alanya dialect vocabulary, compilation
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Bu çalışma, Antalya ili Alanya ilçesi ağızlarının söz varlığını ortaya koyan bir ağız sözlüğü çalışmasıdır. Alanya yöresinin söz varlığı ortaya konurken sahada kaynak kişilere yöneltilen soruların cevapları ses kayıt cihazları ile kayıt altına alınmıştır. Alanya yöresi söz varlığı hazırlanırken bölgede yaşayan kişilerin günlük yaşamlarına ait gözlemler, sosyal medyada yer alan yöreye has videolar ve yazılı kaynaklardan yararlanılarak kelime derlemeleri yapılmıştır. Son zamanlarda köyden kente göç ve teknolojik imkânların gelişmesi sebebiyle, ağızlar canlılığını yitirmekte ve eskicil (~arkaik) söz varlığı yavaş yavaş kaybolmaktadır. Türkiye Türkçesi Ağızları üzerine yapılan çalışmaların yanında söz varlığı çalışmaları da azımsanacak miktarda değildir. Daha önceki yapılan çalışmalarda bulunan yöntem sorunlarının farkına varılması ile yapılacak olan yeni çalışmalarda dikkat edilmesi gereken hususlar daha özenle ve titizlikle ele alınmaya başlanmıştır. Bu yapılan çalışmalarda, tek kişinin yaptığı çalışmaların yanı sıra birden çok kişinin yaptığı söz varlığı çalışmaları da bulunmaktadır. Bunlar bölgenin geniş veya dar bir alanda olmasına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Derleme Sözlüğü gibi Türkiye'nin her bölgesinden fişlenen kelimeler ile oluşturulan geniş kapsamlı sözlük, çok katılımlı bir şekilde oluşturulmuştur. Bu çalışma ve diğer bazı ağız sözlüklerinin neredeyse tamamı tek kişi tarafından hazırlanmıştır. Çalışma, sadece Antalya İli Alanya İlçesinin Doğu, Batı, Kuzey ve Güney (~Merkez) bölgelerinde yer alan 40 köy ve mahalleden derlenen Alanya ağzındaki sözcükleri ve söylenişleri, önce transkipsiyonlu bir biçimde, sonra da Standart Türkiye Türkçesindeki şekli göz önüne alınarak sözcüklerin anlamlarını içeren bir çalışmadır. Derleme esnasında elde edilen verilerden hareketle, çalışmanın içerisindeki“Ses Bilgisi”bölümünde sözlükte kullanılan tüm transkripsiyonlu ünlü ve ünsüzlerin türleri verilip parantez içinde bunların derlendiği mahalle veya köy ismi verilmiştir. Çalışmanın ağız sözlüğü olmasından dolayı ve metin derlemesi bulunmadığı için, kaynak kişilerin ağız özelliklerine göre elde edilen veriler doğrultusunda köy ve mahalle isimleri örnek gösterilmiştir. Bu çalışma, yöre halkının ağzında kullanılan birçok sözcüğün güncel tutulması, yöreye has kelimeler ve kalıp ifadelerin derlenip kayıt altına alındığı bir söz varlığı çalışmasıdır. Elde edilen veriler sonucunda Standart Türkiye Türkçesinde bulunmayan veya Standart Türkiye Türkçesinde bulunup yöre ağzında anlamı farklı olan fonetik özellikler gösteren kelimeler çalışmaya alınmıştır. Bu sayede çalışmanın temel amacı, Derleme Sözlüğü'ne katkılar sağlamak ve Türkiye Türkçesinin söz varlığı zenginliğini bir kez daha gözler önüne sermektir.
Özet (Çeviri)
This study is a review of dialect dictionary which shows the existence of dialect of Alanya district of Antalya. The answers of the questions that are asked to the people interested in this issue were given by using sound recording devices, observations of Daily life in the region, videos relating to the region on the main social media and written sources. Recently, the dialects have been losing their liveliness because of migration from the villages to the cities and developments of technological opportunities and the archaic vocabulary is gradually disappearing. Vocabulary studies are not to be estimated in amount besides the studies on Turkish dialects in Turkey. The issues to be taken into consideration in the new studies are started to be discussed carefully and meticulously with the awareness of the method problems in the previous studies. There are also vocabulary studies by many people besides this study by one person. These vary depending on whether the region is in a large area or a small one. Both our study and almost all dialect dictionaries revealed in Anatolia and around it were written by one person while the dictionary was being prepared using words tagged from each region of Turkey like a compile dictionary. The study compilated in 40 villages in the East, West, North and South (center) of all regions of Antalya District by considering words and their pronunciations in Alanya dialect primarily in the forms of transcriptions and then the spelling of Standard Turkish in Turkey is the study of meanings of words. Based on the data obtained during compilation, all types of voice with transcriptions were given in brackets relating to the names of compilating neighborhood or the village names in the voice chapter of the study. Because of The names of neighborhood and the villagers are given as examples relating to the data obtained from the source people's characteristic dialect because of being a study of dialect dictionary and not having a compilation article. This study is the study of vocabulary to keep a lot of words used in the language of local people up-to-date, and to have a vocabulary in which words and phrases are collected and recorded. As a result of data obtained the words which are not found in Standard language or the words found in Standard language but not having different meanings and showing phonetic features in local dialect in the study were included.Thus, the aim of the study in compilation dictionary is to reveal the richness of Turkey Turkish vocabulary once again.
Benzer Tezler
- Sındırgı yöresi ağızlarının söz varlığı
Vocabulary analysis of Sındırgı region dialects
CEYLAN GÖKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıBalıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA SAVRAN
- Antalya yöresi türkülerinin söz varlığı
The presence of the words of the Antalya region's folk songs
ŞAYESTE ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KÖK
- Kahramanmaraş ve yöresi ağızlarının dizin-sözlük-ekdizin ve ekler üzerine bazı notlar
Dictionary of Kahramanmaras and its regional dictionary and some notes on supplements
DAMLA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA KİRİK
- Antalya ili Kumluca ilçesi ve yöresi ağızları
Kumluca district of Antalya province and dialects of the region
ÖZLEM GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE ATMACA
- Zazaca-Türkçe sözlük, Genç-Bingöl yöresi
A dictionary of Zazaki-Zurkish, the region of Genç-Bingöl
ABDURRAHMAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimBingöl ÜniversitesiZaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NUSRETTİN BOLELLİ