Source characteristics of 2017 Ayvacık, Lesvos and Bodrum-Kos earthquakes (Mw≥3.5) obtained from regional moment tensor inversion
2017 Ayvacık, Lesvos ve Bodrum-Kos depremlerinin (Mw≥3.5) kaynak mekanizması parametrelerinin moment tensör ters çözüm yöntemiyle belirlenmesi
- Tez No: 546977
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEDA YOLSAL ÇEVİKBİLEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Jeofizik Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Alp-Himalaya dağ kuşağının bir parçası olan Ege bölgesi, Akdeniz'in en aktif açılma bölgelerinden biridir. Güney Ege yitim zonu ve ilişkili açılma tektoniği bölgede kıtasal kabuğun incelmesine yol açmıştır. Anadolu bloğunun Avrasya levhasına göre saat yönünün tersine hareketi, bölgeyi makaslama kuvvetleri etkisi altında bırakmaktadır ve bölge yoğun bir şekilde deformasyona uğramaktadır. Ege'deki başlıca tektonik unsurlar kuzeyde Kuzey Anadolu Fay zonu ile güneyde Helenik dalma-batma zonundan oluşturmaktadır. Bölgenin karmaşık tektonik yapısını anlamak için günümüze kadar yapılmış olan çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Aktif açılma rejimi nedeniyle bölgede sığ derinliklerde yoğun deprem faaliyetleri gözlenmektedir. K-G doğrultulu gerilmeler Ege bölgesinin güney kesiminde D-B yönelimli grabenlerin gelişmesine neden olmuştur. Bu grabenler başlıca, Edremit Körfezi, Bakırçay-Simav grabeni, Gediz-Küçük Menderes grabenleri, Büyük Menderes ve Gökova Körfezi grabenleridir. Grabenler, büyük ve orta büyüklükte deprem üreten aktif normal faylar ile çevrelenmiştir. 2017 yılında Doğu Ege bölgesinde Ayvacık (Çanakkale), Lesvos ve Bodrum-Kos (Gökova Körfezi)'nde yoğun deprem aktivitesi gözlenmiştir. Bunlar arasında 6 Şubat 2017 Ayvacık (Çanakkale) (Mw 5.2), 12 Haziran 2017 Lesvos (Mw 6.2) ve 20 Temmuz 2017 Bodrum-Kos (Mw 6.5) depremleri, bölgenin aktif fay yapılarının geometrisini ve deformasyon şeklini ortaya koyan orta derecede büyük ölçekli depremlerdir. Tarihsel ve aletsel dönemlerde de pek çok orta ölçekli yıkıcı depremlerin gözlendiği Ayvacık (Çanakkale), Lesvos ve Bodrum-Kos bölgeleri baskın olarak aktif normal fayların etkisi altındadır. Bölgesel olarak doğrultu atımlı fayların etkisi de belirgin olarak gözlenmektedir. Tüm bu sebepler, bu bölgelerin sismotektonik özelliklerinin incelenmesi ve sismik tehlikesinin yorumlanması açısından önem arz etmektedir. Bu tez çalışmasının amacı, bölgesel moment tensör ters çözüm yöntemi ile 2017 yılında Ayvacık (Çanakkale), Lesvos ve Bodrum-Kos bölgelerinde deprem kümeleri şeklinde meydana gelen Mw ≥ 3.4 depremlerin kaynak mekanziması parametrelerini saptamak ve bölgenin güncel sismotektonik özelliklerini anlamaktır. Bölgesel moment tensör ters çözüm yöntemi, bölgesel mesafelerde kaydedilen orta büyüklükte depremlerin kaynak parametrelerini elde etmek için yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu yöntemde, bölgeye uygun 1B kabuk hız modeli kullanılarak, yapay sismogramlar hesaplanır ve gözlemsel sismogramlar ile karşılaştırılır. Gözlemsel ve yapay sismogramlar arasındaki en yüksek varyans azalım değeri (VR) ve yüksek değerde ikili kuvvet çifti oranı (%DC) olan çözüm en iyi çözüm olarak seçilir. Bu çalışmada sismolojik çalışmalarda yaygın olarak kullanılan ISOLA (Sokos ve Zahradnik, 2008) yazılımı kullanılarak belirlenen depremlerin kaynak parametreleri elde edilmiştir. Bu tez kapsamında kaynak parametrelerini belirlemek için 3.4 ≤ M ≤ 6.6 arasında değişen büyüklüklerde Ayvacık (Çanakkale), Lesvos ve Bodrum-Kos bölgesinde meydana gelmiş olan toplam 60 adet deprem incelenmiştir. Deprem verileri Türkiye ve Yunanistan'ın ulusal sismografik ağlarından alınmıştır. Ters çözüm öncesi veri kalitesi kontrol edilerek, yüksek kaliteli geniş bant veriler sinyal-gürültü (S/N) oranlarına bakılarak seçilmiştir. Deprem büyüklüğü, sinyal-gürültü oranı ve lokasyon belirsizliği göz önünde bulundurularak, en iyi azimutal dağılımı sağlayan en az 5 istasyon seçilmek kaydıyla çözümler yapılmıştır. Çözüm kalitesi, varyans azalım değeri (VR), ikili kuvvet çifti oranı (%DC), uyumluluk numarası (CN), uzay-zaman değişkenliği (STVAR) ve odak mekanizması değişkenliği (FMVAR) değerleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Bölgesel moment tensör ters çözüm yöntemi ile elde edilen odak mekanizması çözümleri kullanılarak depremlerin kayma vektörleri belirlenmiştir. Kayma vektörleri, depremlerin fay düzlemi parametreleri, bölgenin genel jeolojik ve sismotektonik özellikleri, ana fay hatları, yüzey deformasyonları ve çalışma bölgelerinin yerel tektonik özellikleri göz önünde bulundurularak belirlenmiştir. Deprem odak mekanizması çözümlerinden elde edilen sonuçlar, çalışma bölgelerindeki bölgesel aktif tektonizma, yüksek çözünürlüklü GPS ölçümleri, nokta-kaynak ve sonlu-fay modelleri ile uyum göstermektedir ve depremler genel olarak sığ odak derinliğinde (h:8-12 km) normal ve doğrultu atımlı faylanma mekanizması ile meydana gelmektedirler. Genel sonuçlar, Doğu Ege Bölgesindeki aktif deformasyon etkilerini ortaya koymakta ve bölgenin baskın olarak K-G yönelimli açılma rejimi etkisi altında olduğunu vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
The Aegean region, which is a part of Alpine-Himalayan mountain belt, is one of the most active extensional regions in the Mediterranean Sea. The south Aegean subduction zone and the regime of active extension led to the thinning of the continental crust in the region. Since the anticlockwise movement of Anatolian block relative to Eurasia, this region is under the effect of shear forces and as a result, it is actively deforming. It also attracts attention with its complex tectonics, and hence there are numerous studies to understand the dynamics of the region. Due to the active extensional regime, intense earthquake activities are observed at shallow depths in the region. N-S directional stresses caused E-W directed grabens in the eastern part of the Aegean region. These grabens are Gulf of Edremit, Bakırçay-Simav graben, Gediz-Küçük Menderes grabens, Büyük Menderes and Gökova Bay grabens. These grabens are bordered by active normal faults that produce several large moderate size earthquakes occurred frequently. In 2017, intense earthquake activities observed in Ayvacık (Çanakkale), Lesvos and Bodrum-Kos (Gulf of Gökova) in the East Aegean Sea region. These include several moderate size earthquakes, e.g., 06 February 2017 Ayvacık–Çanakkale (Mw 5.2), 12 June 2017 Lesvos (Mw 6.2) and 20 July 2017 Bodrum-Kos (Mw 6.5) revealing the geometry of active fault structures and deformation styles in the region. The aim of this thesis is to obtain source parameters of earthquakes (Mw ≥ 3.5) occurred in Ayvacık (Çanakkale), Lesvos, and Bodrum-Kos regions during 2017 by applying Regional Moment Tensor (RMT) inversion method, and to understand the seismotectonic characteristics of those regions. The RMT method is widely used to estimate source parameters of moderate size earthquakes recorded at regional distances (1° ≤ Δ ≤ 10°). In this method, by using a suitable 1D crustal velocity-depth model of the region, synthetic seismograms are calculated for comparison with the observed seismograms. The result that provides the minimum misfit between observed and synthetic seismograms and the highest variance reduction and double-couple percentage is selected as the best solution. In this study, source parameters of earthquakes determined by using ISOLA software package (Sokos and Zahradnik, 2008). In the scope of this thesis, source parameters of 60 earthquakes occurred at Ayvacık (Çanakkale), Lesvos and Bodrum-Kos regions with magnitudes ranging 3.4 ≤ Mw ≤ 6.6 have been obtained. Earthquake data is taken from the national seismographic networks of Turkey and Greece. Prior to inversion, the data quality is checked visually and high-quality broad-band data have been selected by means of signal-to-noise (S/N) ratios. Different ranges of filter frequencies are chosen for each earthquake depending on the earthquake magnitude, S/N and location uncertainty, and at least 5 stations with three-components providing good azimuthal coverage are used in inversions. The solution qualities are assessed using variance reduction (VR), double couple (DC), condition number (CN), space-time variability (STVAR), and focal mechanism variability (FMVAR) values. Slip vectors are also calculated from source mehcanism solutions obtained by this study. The overall results clearly indicate normal and strike slip faulting mechanisms at shallow focal depths (h: 8-12 km) in these regions that are in good agreement with regional active tectonics, and those of high-resolution local GPS arrays, and point source and finite-fault source models obtained independently.
Benzer Tezler
- Kısacık (Biga metalojenik provensi, KB Türkiye) epitermal altın sisteminin cevherleşme karakteristiklerinin incelenmesi
Investigation of the mineralization characteristics of Kısacık (Biga metallogenic province, NW Turkey) epithermal gold system
ALİ ERDEM BAKKALBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP DÖNER
- Ayvacık yarımadası depremselliği ve deprem tehlike analizi
Seismicity and earthquake hazard analysis for Ayvacik peninsula
AYŞE GEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Jeofizik MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TOLGA BEKLER
- Tek boyutlu dinamik analiz ve mikrotremor ölçüm sonuçlarının karşılaştırılması: Güzelyalı mikrobölgeleme örneği
Comparison of one dimensional dynamic analysis and microtremor measurement results: Example of microzonation for Guzelyali
OZAN SUBAŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP İYİSAN
- Anasınıfı öğretmeninin okuma yazmaya ilişkin yeterlilik algıları ile okuma yazma öğretiminde oyun kullanımı hakkındaki görüşlerinin karşılaştırılması
The comparison of kindergarden teacher' s perception of adequacy related to reading- writing skills and her opinions on making use of games in teaching reading and writing
HALİDE ÖZKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYLİN SÖZER ÇAPAN
- Suriyeli mültecilerin Türkiye medyasındaki sınıfsal temsili
Class representation of Syrian refugees in Turkish media
FERAY ARTAR
Doktora
Türkçe
2019
GazetecilikAnkara ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜZEYYEN AYTÜL KASAPOĞLU