Sıla özleminin psikolojik etkilerinde koşullu öz-değerin düzenleyici rolü
Psychological effects of homesickness: Contingencies of self-worth as a moderator
- Tez No: 548073
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN ABAYHAN, DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİKE EĞER AYDOĞMUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Sıla özlemi, koşullu öz-değer, depresyon, somatizasyon, psikolojik iyi oluş
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Literatürde sıla özleminin olumsuz psikolojik etkilerine değinilmiş ancak kişinin öz-değer seviyesini belirleyen alanların bu ilişkide bir etkisinin olup olmadığına bakılmamıştır. Bu çalışmanın amacı sıla özleminin depresyon, somatizasyon ve psikolojik iyi oluş üzerindeki etkisinde koşullu öz-değerin düzenleyici rolünü belirlemektir. Her bir koşullu öz-değer alanın düzenleyici olarak rolüne bakılmış sonuçlar tartışılmıştır. Alanyazın çalışmaları içsel koşullu öz-değerin olumlu, dışsal koşullu öz-değerin ise olumsuz duygularla ilişkili olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte yapılan analizler sonucunda koşullu öz-değerin aracı bir ilişkide yordayıcı değişken olabileceğine karar verilmiş ve aracı değişken analizi yapılmıştır. İçsel ve dışsal koşullu öz-değerin yordayıcı değişken olarak rolüne bakılmıştır. Aynı zamanda güvensiz bağlanma stillerinin de aracı bir etkide yordayıcı değişken olabileceklerine karar verilmiş ve güvensiz bağlanma stillerinin yordayıcı olduğu aracı değişken analizi yapılmıştır. Örneklem Hacettepe Üniversitesinde öğrenim gören yaş ortalaması 19 olan 292 birinci sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Katılımcılardan Demografik Bilgi Formu, Utretch Sıla Özlemi Ölçeği, Koşullu Öz-değer Ölçeği, CES-Depresyon Ölçeği, Hasta Sağlık Ölçeği (PHQ-15), Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II (YİYE-II), Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Psikolojik İyi Oluş olmak üzere 8 farklı ölçek doldurmaları istenmiştir. Analizler için Process analizi (Hayes, 2017) model 1, 3 ve 4 kullanılmıştır. Sonuçlar sıla özleminin depresyon ve somatizasyonla pozitif, psikolojik iyi oluş ile negatif ilişki içerisinde olduğunu göstermiştir. Dışsal koşullu öz-değer psikolojik iyi oluş ile sıla özlemi arasında düzenleyici rol oynarken; dışsal koşullu öz-değer ve cinsiyetin somatizasyon ve sıla özlemi arasında ortak düzenleyici rol oynadığı görülmüştür. Aracı değişken analizinin sonuçları da literatür bulgularını destekler yöndedir. Koşullu öz-değer sıla özleminin aracı olduğu ilişkide somatik semptomları ve psikolojik iyi oluşu yordamaktadır. Elde edilen sonuçlarına göre içsel koşullu öz-değerin psikolojik iyi oluşla, dışsal koşullu öz-değerin ise somatik semptomlarla ilişki olduğu bulunmuştur. Aynı zamanda bazı içsel ve dışsal koşullu öz-değer alanlarının da anlamlı yordayıcı olduğu görülmüştür. Güvensiz bağlanma stillerine ilişkin yapılan aracı değişken analizinde de anlamlı sonuçları elde edilmiştir. Sonuçlar ilgili literatür ışığında tartışılmış ve ileride yapılacak çalışmalar için öneride bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Previous studies show that homesickness and psychological vulnerabilities are related, but the moderating role of contingencies of self-worth in this relationhip has not been studied. The aim of this study is to determine the moderating role of the contingencies of self-worth in the relationship between homesickness and depression, somatization and psychological well-being. The role of each domain of contingencies of self- worth is analyzed as a moderator variable and the results are discussed. However, as a result of the analyzes, it was decided that the contingencies of self-worth could be a predictor variable in a mediating relationship. Thus, the mediation analyhsis was done. In this analysis the role of internal and external contingencies of self-worth was tested as a predictor variable. The studies show that the internal contingencies of self-worth is related to positive emotions and the external contingencies of self-worth is related to negative emotions. Also according to the relative literature, the role of insecure attachment styles was tested as a predictor variable too. The sample consists of 292 first year students with an average age of 19 who study at Hacettepe University. Participants were asked to complete 8 different scales; Demographic Form, The Utrecht Homesickness Scale, The Contingencies of Self-Worth Scale, CES-Depression Scale, PHQ15-Scale, Experiences in Close Relationships-Revise (ECR-R), Perceived Social Support Scale and Psychological Well-Being Scale. Process analysis (Hayes, 2017) models 1 and 3 were used. Results revealed that homesickness positively correlated with depression and somatization and negatively correlated with psychological well-being. External contingencies of self-worth moderated the relationship between homesickness and psychological well-being, and external contingencies of self-worth and gender co-moderated the relationship between homesickness and somatization. The results of the current study are consistent with literature. According to these results contingencies of self-worth predict somatic symptoms and psychological well-being. Also the results showed that internal contingencies of self-worth are positively correlated with psychological well-being. Furthermore external contingencies of self-worth are positively correlated with somatic symptoms.The results were discussed in the light of the relevant literature.
Benzer Tezler
- Özlem duygusu ve problem türlerinin beyin fırtınasında yaratıcılığa etkisi
Effects of longing and problem type on brainstorming creativity
ESRA VURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMİT COŞKUN
- Uygur Türklerinde dini başa çıkma, sıla hasreti, öz-değer ve travma sonrası stres düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between religious coping, homesickness, self-worth and post-traumatic stress levels among Uyghur Turks
SEHER DOLGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinFırat ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP SAĞIR
- Hipodrom takımlarının II. Theodosios ve Herakleios dönemleri arasındaki siyasi ve sosyal etkileri (408-641)
Political and social roles of the factions of hippodrome between Theodosios II and Herakleios period (408-641)
SILA DEMİRKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH ERKOÇOĞLU
- 'The poet of the flag' and more: Re-reading the poetry of Arif Nihat Asya
'Bayrak şairi' ve daha fazlası: Arif Nihat Asya'nın şiirlerini yeniden okumak
SILA GÜNEŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA GÖÇER AKDER