Geri Dön

Türkiye'de sanayileşmenin 200 yıllık tarihi: Süreklilikler ve dönüşümler

The 200 years of industrialization in Turkey: Continuities and transformations

  1. Tez No: 548333
  2. Yazar: ÖZGE ERDÖLEK KOZAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. RENAN FUNDA BARBAROS
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 586

Özet

Bu çalışmada, ilk olarak dünya ekonomisindeki temel dönüşümler/süreklilikler ve krizlerin yarattığı uzun dalgalar çerçevesinde Türkiye'de sanayileşmenin 200 yıllık dinamikleri incelenmiş, ikinci olarak da Türkiye'de sanayi sermayesinin merkezileştiği büyük işletmelerdeki dönüşümün Türkiye imalat sanayinin yapısal özelliklerini yansıtıp yansıtmadığı araştırılmıştır. Çalışmanın teorik arka planı Wallerstein tarafından sistematikleştirilen dünya sistemleri analizinin bir sentezini temel almıştır. Sanayileşmenin 200 yıllık analizi 1873-1929, 1929-1973, 1973-2008 ve 2008-2017 alt dönemlerinde, dünya sistemin genel görünümü, Türkiye'nin genel görünümü, Türkiye'de sanayileşmenin genel görünümü eksenlerinde ele alınmıştır. Türkiye'de faaliyet gösteren 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'nun 1968-2017 dönemini kapsayan analizleri ise, süreklilik/devamlılık, kamu-özel-yabancı sermaye, bölgesel eğilimler, yoğunlaşma analizleri etrafında şekillenmiştir. Çalışmanın temel bulguları, merkez ülkelerde üretim süreçleri değişse de, Türkiye'nin 200 yılda dünya sistemindeki pozisyonunun değişmediğini, sanayileşme bir üst yapı sorunu olarak ele alındığından sanayi sermayesine dayalı birikimin olanak ve kısıtlarının her kriz döneminde dönüşen devletin örgütlenme modeli çerçevesinde yeniden tanımlanan kurallar ve girişim ortamında şekillendiğini ortaya koymaktadır. Merkez ülkelerde yaşanan birikim krizleri bir sistem şoku etkisi yaratmakta, bu Türkiye'de de dünya sistemin genel eğilimlerine paralel salınımlara neden olmaktadır. Ancak Türkiye merkeze özgü üretim süreçlerini barındırmadığından krizler imalat sanayi genelinde gecikmeli olarak, dış finansman darlığı, ihracatın daralması ve girdi maliyetlerinin artması gibi farklı kanallarla etki etmekte; büyük işletmelerde ise, göstergelerdeki bozulmalar eş anlı olarak izlenebilmektedir. Türkiye, farklı alt dönemlerdeki sanayileşme atılımlarına rağmen, 200 yıldır merkez ülkelerin mevcut sanayi ürünleri ve teknolojilerinin pazarı, merkezin bir önceki sanayi çevrimine ait ve büyük ölçüde terk edilmiş teknolojilerin kullanıcısı ve sanayi ürünlerinin üreticisi olarak konumlanmıştır.

Özet (Çeviri)

In this study, firstly, 200 years of industrialization in Turkey examined within the framework of long waves of crisis and continuities/transformations in the capitalist world system as well. Second, in this study, the transformations of large industrial enterprises where the industrial capital is centralized in Turkey whether reflect the general structural characteristics of Turkey's manufacturing industy has been investigated. The theoretical background of the study is based on a synthesis of world systems analysis systemized by Wallerstein. The analysis of 200 years of industrialization are discussed several dimensions: generel overview of world system and Turkey, and overview of both conceptual and structural analysis of industrialization regarding the following sub-periods 1873-1929, 1929-1973, 1973-2008 and 2008-2017. The analysis of Turkey's Top 500 Industrial Enterprises (1968-2017) was formed around continuity, public-private and foreign capital, regional trends, concentration dimensions. Main findings of the study reveals that even if the production and accumulation processes have changed in the core countries, the form of incorporation has been not changed, furthermore the possibilities and constraints of accumulation based on industrial capital are shaped in a re-defined framework and initiative environment within the framework of the organization model of the state transformed during each crisis as industrialization is considered as a superstructure problem over the 200 years. Crisis of accumulation in core create a systemic shock effect throughout the world system and Turkey also experience long waves and cycles parallel to the general trend. However Turkey has not a kind of production processes spesific to core countries, crisis was delayed affect on manufactuing with different channels like limitations of external financing, contraction of export, rising input costs. Turkey, despite the industrialization efforts in different sub-periods, is a market for available manufactures and technologies of core countries, and also an/a user and producer of the largely abandoned rechnologies and manufactures that belong to previous industrial wave of core.

Benzer Tezler

  1. Manisa Soma bölgesi için meso ölçek sayısal hava tahmin modeli (WRF) ve hesaplamalı akışkanlar dinamiği modeli (WINDSIM) kullanılarak kısa vadeli rüzgar enerjisi tahmini

    Short term wind energy prediction system for Manisa Soma region by using numerical weather prediction model (WRF) and computational fluid dynamics(WINDSIM) model

    BAHTİYAR EFE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Meteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. Ş. SİBEL MENTEŞ

  2. Körfez şehir coğrafyası

    City geography of Körfez

    SUAT YASSI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    CoğrafyaMarmara Üniversitesi

    Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NURİYE GARİPAĞAOĞLU

  3. Uluslararası anlaşmalar çerçevesinde Türkiye'de tehlikeli madde lojistiği: Tehlikeli madde güvenlik danışmanlarının işlevi üzerine bir çalışma

    Dangerous goods logistics in Turkey within the framework of international agreements: A study on the function of dangerous goods safety advisers

    NİL SEVENCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    KazalarBursa Teknik Üniversitesi

    Uluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HİLAL YILDIRIR KESER

  4. Türkiye'de tarıma dayalı sanayileşmede öncü bir kuruluş: Dimes

    An leading agroindustralization organization in Turkey: Dimes

    NAZLI SEDEF ÖZSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    TarihTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN YAŞAR

  5. Kentleşme ve toplumsal değişme Yatağan örneği

    Urbanization and social transition the case of Yatagan

    MAHMUT ÖZFİDANER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Kamu YönetimiMuğla Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü

    PROF. DR. ATİLLA GÖKTÜRK