Türkiye'de sanayileşmenin 200 yıllık tarihi: Süreklilikler ve dönüşümler
The 200 years of industrialization in Turkey: Continuities and transformations
- Tez No: 548333
- Danışmanlar: PROF. DR. RENAN FUNDA BARBAROS
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 586
Özet
Bu çalışmada, ilk olarak dünya ekonomisindeki temel dönüşümler/süreklilikler ve krizlerin yarattığı uzun dalgalar çerçevesinde Türkiye'de sanayileşmenin 200 yıllık dinamikleri incelenmiş, ikinci olarak da Türkiye'de sanayi sermayesinin merkezileştiği büyük işletmelerdeki dönüşümün Türkiye imalat sanayinin yapısal özelliklerini yansıtıp yansıtmadığı araştırılmıştır. Çalışmanın teorik arka planı Wallerstein tarafından sistematikleştirilen dünya sistemleri analizinin bir sentezini temel almıştır. Sanayileşmenin 200 yıllık analizi 1873-1929, 1929-1973, 1973-2008 ve 2008-2017 alt dönemlerinde, dünya sistemin genel görünümü, Türkiye'nin genel görünümü, Türkiye'de sanayileşmenin genel görünümü eksenlerinde ele alınmıştır. Türkiye'de faaliyet gösteren 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'nun 1968-2017 dönemini kapsayan analizleri ise, süreklilik/devamlılık, kamu-özel-yabancı sermaye, bölgesel eğilimler, yoğunlaşma analizleri etrafında şekillenmiştir. Çalışmanın temel bulguları, merkez ülkelerde üretim süreçleri değişse de, Türkiye'nin 200 yılda dünya sistemindeki pozisyonunun değişmediğini, sanayileşme bir üst yapı sorunu olarak ele alındığından sanayi sermayesine dayalı birikimin olanak ve kısıtlarının her kriz döneminde dönüşen devletin örgütlenme modeli çerçevesinde yeniden tanımlanan kurallar ve girişim ortamında şekillendiğini ortaya koymaktadır. Merkez ülkelerde yaşanan birikim krizleri bir sistem şoku etkisi yaratmakta, bu Türkiye'de de dünya sistemin genel eğilimlerine paralel salınımlara neden olmaktadır. Ancak Türkiye merkeze özgü üretim süreçlerini barındırmadığından krizler imalat sanayi genelinde gecikmeli olarak, dış finansman darlığı, ihracatın daralması ve girdi maliyetlerinin artması gibi farklı kanallarla etki etmekte; büyük işletmelerde ise, göstergelerdeki bozulmalar eş anlı olarak izlenebilmektedir. Türkiye, farklı alt dönemlerdeki sanayileşme atılımlarına rağmen, 200 yıldır merkez ülkelerin mevcut sanayi ürünleri ve teknolojilerinin pazarı, merkezin bir önceki sanayi çevrimine ait ve büyük ölçüde terk edilmiş teknolojilerin kullanıcısı ve sanayi ürünlerinin üreticisi olarak konumlanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, firstly, 200 years of industrialization in Turkey examined within the framework of long waves of crisis and continuities/transformations in the capitalist world system as well. Second, in this study, the transformations of large industrial enterprises where the industrial capital is centralized in Turkey whether reflect the general structural characteristics of Turkey's manufacturing industy has been investigated. The theoretical background of the study is based on a synthesis of world systems analysis systemized by Wallerstein. The analysis of 200 years of industrialization are discussed several dimensions: generel overview of world system and Turkey, and overview of both conceptual and structural analysis of industrialization regarding the following sub-periods 1873-1929, 1929-1973, 1973-2008 and 2008-2017. The analysis of Turkey's Top 500 Industrial Enterprises (1968-2017) was formed around continuity, public-private and foreign capital, regional trends, concentration dimensions. Main findings of the study reveals that even if the production and accumulation processes have changed in the core countries, the form of incorporation has been not changed, furthermore the possibilities and constraints of accumulation based on industrial capital are shaped in a re-defined framework and initiative environment within the framework of the organization model of the state transformed during each crisis as industrialization is considered as a superstructure problem over the 200 years. Crisis of accumulation in core create a systemic shock effect throughout the world system and Turkey also experience long waves and cycles parallel to the general trend. However Turkey has not a kind of production processes spesific to core countries, crisis was delayed affect on manufactuing with different channels like limitations of external financing, contraction of export, rising input costs. Turkey, despite the industrialization efforts in different sub-periods, is a market for available manufactures and technologies of core countries, and also an/a user and producer of the largely abandoned rechnologies and manufactures that belong to previous industrial wave of core.
Benzer Tezler
- Manisa Soma bölgesi için meso ölçek sayısal hava tahmin modeli (WRF) ve hesaplamalı akışkanlar dinamiği modeli (WINDSIM) kullanılarak kısa vadeli rüzgar enerjisi tahmini
Short term wind energy prediction system for Manisa Soma region by using numerical weather prediction model (WRF) and computational fluid dynamics(WINDSIM) model
BAHTİYAR EFE
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. Ş. SİBEL MENTEŞ
- Körfez şehir coğrafyası
City geography of Körfez
SUAT YASSI
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiEğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURİYE GARİPAĞAOĞLU
- Uluslararası anlaşmalar çerçevesinde Türkiye'de tehlikeli madde lojistiği: Tehlikeli madde güvenlik danışmanlarının işlevi üzerine bir çalışma
Dangerous goods logistics in Turkey within the framework of international agreements: A study on the function of dangerous goods safety advisers
NİL SEVENCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
KazalarBursa Teknik ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL YILDIRIR KESER
- Türkiye'de tarıma dayalı sanayileşmede öncü bir kuruluş: Dimes
An leading agroindustralization organization in Turkey: Dimes
NAZLI SEDEF ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN YAŞAR
- Kentleşme ve toplumsal değişme Yatağan örneği
Urbanization and social transition the case of Yatagan
MAHMUT ÖZFİDANER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Kamu YönetimiMuğla ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
PROF. DR. ATİLLA GÖKTÜRK