Anayasa yargısında ön-denetim ve Türk anayasa yargısı
A priori constitutional review of laws: Is it necessary in Turkey?
- Tez No: 549093
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ALİ ZENGİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 456
Özet
Anayasa yargısında, farklı model ve yöntemlerin yanı sıra, denetimin zamanı da ayırıcı bir ölçüttür. Denetimin gerçekleştiği zamana göre, denetim sonucu verilecek kararlara farklı sonuçlar bağlanmaktadır. Bu noktada denetim, a priori (ön, önceden) ve a posteriori (sonradan) denetim şeklinde ikili bir ayrıma tabi tutulmaktadır. Bu ikili ayrım, denetimin anayasallık denetimine tabi tutulacak kanunun ısdarından (promulgation) önce ya da sonra gerçekleşmesi üzerine kuruludur. A priori denetim ve a posteriori denetim, ayrıldıkları zamansal çizginin getirdiği birtakım avantaj ve dezavantajlara sahiptirler. Uygulamaya bakıldığında her iki denetimin genellikle tek başına uygulanmadıkları, farklı yoğunluk düzeyleri içinde birlikte uygulandıkları görülmektedir. Fransa istisnasının sona ermesiyle birlikte, artık a priori denetimin tek başına uygulandığı çağdaş bir örnek bulunmamaktadır. Her iki denetimin birlikte uygulanması, karşılıklı avantaj ve dezavantajları göz önünde tutularak, anayasaya uygunluk denetiminin sorunlu alanlarını asgari düzeye indirmeyi amaçlamaktadır. Türk anayasa yargısı, bazı başarısız girişimler dışında, a priori denetimin reddiyle karakterizedir. A posteriori denetimin mutlak uygulanması ve iptal kararlarının geriye yürümesi yasağı şeklindeki yapılandırılış, Türk anayasa yargısı uygulamasında yürürlüğün durdurulması, yokluk gibi hususlar ekseninde Anayasa Mahkemesinin yetkisine ilişkin tartışmalara neden olmaktadır. Uluslararası antlaşmaların, referanduma konu anayasa değişikliklerinin ve yürürlüğe girmekle etkisi tükenen kanunların denetimi Türk anayasa yargısında çözüm bekleyen konular olarak öne çıkmaktadırlar. A priori denetimin, uygulandığı ülke örnekleri üzerinden detaylı biçimde inceleme konusu edileceği bu çalışmada, a priori denetimin Türk anayasa yargısının çözüme ihtiyaç duyan çeşitli meselelerine çözüm olup olamayacağı irdelenecek ve nihayetinde Türk anayasa yargısına yönelik bir a priori denetim modeli oluşturulacaktır.
Özet (Çeviri)
In constitutional jurisdiction, the time of review is a distinctive criterion as well as different models and methods. Decisions made at the end of the review are attributed to different results in according to the time of the review. At this point, the review is classically classified into two types as a priori and a posteriori review. This dual classification is based on the fact that the review takes place before or after the promulgation of the relevant codes subject to judicial review. A priori and a posteriori constitutional review have several advantages and disadvantages caused by the timewise line on which their classification is based. As far as practice is concerned, it is seen that both review types are usually not applied alone and are applied together at different intensity levels. Considering the end of the French exception, there is no longer a contemporary example of a system that a priori review is applied alone. The intention of co-implementation of both review types, taking into consideration the mutual advantages and disadvantages, is to minimize the problematic areas of the constitutional review. The Turkish Constitutional Jurisdiction is characterized by the rejection of a priori constitutional review, except for some unsuccessful attempts. The absolute application of a posteriori constitutional review and the prohibition of the retrospectivity of annulment decisions give cause to the discussion about the Turkish Constitutional Court's authority on the issue of stay of execution and the non-existence. The review of international treaties, of the constitutional amendments subject to referendum and of the laws that are out of effect by coming into force, are the prominent issues calling for a solution in Turkish Constitutional Review. In this study, a priori constitutional review will be examined in detail on examples of the countries where it is applied. Then, it will be examined if a priori constitutional review can be a solution to the various issues in need of it in Turkish Constitutional Review and finally, an a priori constitutional review model for Turkish Constitutional Review will be theoretically formed and offered.
Benzer Tezler
- Anayasa yargısında yorumlu ret ve yokluk kararları
Commented rejection and absence decisions in constitutional jurisdiction
İSMAİL BİRSEN
- İktidarın sınırlanması düşüncesinden anayasa yargısına giden süreç ve Türk Anayasa Mahkemesi örneği
The process starting from the thought of limitation of the power of the government party to the constitutional jurisdiction and Turkish Constitutional Court model
ADEM ALDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HukukOndokuz Mayıs ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YILMAZ YURTSEVEN
- Anayasa yargısında yargısal sınırlılık doktrini
The doctrine of judicial self-restraint in Constitutional adjudication
ENDER TÜRK
Doktora
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE ÖZSOY BOYUNSUZ
- Türk Anayasa yargısında somut norm denetimi
Concrete review of norm in Turkish Constitution jurisdiction
ABDULLAH ÖMEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Hukukİstanbul Bilgi ÜniversitesiHukuk Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LAMİ BERTAN TOKUZLU
- Türk Anayasa yargısında somut norm denetiminde 'Uygulanacak olan kural' kavramı
The concept of 'A quo that the law or the decree having the force of law to be applied' in contention of unconstitutionality in the Turkish Constitutionality review
ASLI DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
HukukÇankaya ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEM DURAN UZUN