Yeşilçam sineması'nda tarihî/kostüme ve destansı filmlerde kahramanlık mitosunun incelenmesi
An analysis of the hero mythos in historical and epic movies of Yeşilçam
- Tez No: 550305
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATİME NEŞE KAPLAN İLHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Radyo-Televizyon, Sahne ve Görüntü Sanatları, Radio and Television, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Bu çalışma, Türk Sineması'nın 1960-75 arasında Yeşilçam olarak adlandırılan dönemindeki kahraman temsilini tarihi/kostüme ve destansı filmler üzerinden incelemek için söz konusu türe ait eserlerden bir örneklem kurarak sınırlandırmıştır. Bu çalışmadaki amaç; tarihî/kostüme filmleri bir tür olarak incelemek değil, Yeşilçam'ın Türk mitolojisi, Türk destan ve halk hikâyesi geleneğinden nasıl beslendiği, ürettiği kahraman tipi ve kahramanlık mitosunda bu sistemlerden doğrudan veya dolaylı neler aldığı ve almadığını araştırmaktır. Yeşilçam döneminde en çok öne çıkan tarihî/kostüme filmlerden bir seçki yapılarak film örneklem grubu oluşturulmuş ve bu filmlerin mitsel dili kahramanın temsili bakımından nasıl kullandığı analiz edilmeye çalışılmıştır. Analizde birinci ve ikinci bölümde oluşturulmaya çalışılan teorik bilgiler ışığında;“mit, mitos, mitsel anlatı, arketip, Türk mitolojisi, Türk destan ve halk hikâyesi geleneği, kahraman, yolculuk ve kahramanın işlevleri”gibi kavramlara da başvurarak film metinlerinin anlatı yapısı ortaya konmaya, anlatının içinde kahramanın ortaya çıkışı, yolculuğu ve işlevleri art zamanlı ve eşzamanlı çözümlemelerle incelenmeye çalışılmıştır. Analizin sonunda ise J. Campbell'den yararlanarak bir tablo yapılmış ve Türk mitolojisi, destan ve halk hikâyelerinden motif, tip, unsur vb. yapısal özellikler taşıyan tarihî/kostüme ve destansı filmlerin bu tablonun dışında kalan özgün kodları da ayrıca tespit edilmeye gayret edilmiştir. Çalışmanın nihayetinde incelenen film metinlerinin genel itibariyle Joseph Campbell'ın monomit kuramında yer alan“çağrının reddi”ve“dönüşün reddi”arketiplerini bulundurmadığı görülmüştür. Yine bu metinlerdeki kahraman tipi ve kahramanlık anlatısının unsurlarının Türk mitolojisi ve destancılık geleneğiyle ilişkisine bakıldığında genel olarak bu anlatılardaki temel unsurların aynı şekilde korunduğu ya da bazı değişikliklerle barınmaya devam ettiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study is limited the hero figuration of Turkish cinema in the era ranged between 1965-1975, which is named as 'Yesilcam', on the basis of historic/epic and heroic movies to research those kinds by setting up a paradigm. In this study, it is not aimed at researching historic/epic movies as a kind but researching how Yeşilçam was fueled by Turkish mythology, legends and folktales, what it extracted or eliminated from these systems in the figuration of a hero and the mythos of heroism directly or indirectly. The paradigm group is set by making a selection among the most outstanding historic/epic movies in Yesilcam era and the mithic sound of these movies is tried to be analyzed in terms of how it is used for the figuration of a hero. In the light of the theoretical information including first and the second part, the narration form of the movies is tried to be revealed, arising of the heroes, their journey and functions in the narration is tried to be researched by making reference to the concepts such as“myth, mythos, mithic narration, archetype, Turkish mythology, Turkish legends and folktales, journey and functions of a hero.”At the end of the analysis, a table is made thanks to J. Campbell and the unique codes of historic/epic movies kept out from this table, which includes the characteristics of Turkish mythology, legends and folktales in terms of theme, type, elements, etc., are tried to be determined. At the end of the study, it is concluded that the movies which have been analyzed so far do not include the“rejection call”and“rejection of return”archetypes in Campbell's monomyth theory. It is also determined that the basic elements of these narrations are preserved with slight changes when it is studied on the the relationship of the hero types in the passages and the elements of the heroic narrations with Turkish mythology and the tradition of telling legends.
Benzer Tezler
- 1960 – 1980 yılları arasında Türk sineması: Bölge işletmeciliğinin Türk sinemasına yansımaları
The Turkish cinema between years of 1960 – 1980: the reflections of the local administration on the Turkish cinema
AHU GÜMÜŞKEMER
Doktora
Türkçe
2018
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLİN TEREK ÜNAL
- Tarihi kostüme Avantür Sineması'nda kahraman tiplemesinin psikolojik analizi
Pschological anlysis of the hero in Avantur Cinema
TARIK EMRE YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2007
PsikolojiMarmara Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRAN ESEN
- Yeşilçam sinemasında dublaj Jeyan Mahfi Ayral Tözüm örneği (1930-1980)
Dubbing in Yeşilçam cinema example of Jeyan Mahfi Ayral Tözüm (1930-1980)
MÜGE PARLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRAN KUYUCAK ESEN
- Yeşilçam Sineması'nda kadın oyunculuk olgusunun toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi
Examining the phenomenon of female acting in the context of gender in Yeşi̇lçam Cinema
FATMA YAĞANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonAtatürk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İRFAN HIDIROĞLU
- Türk sineması'nda yan karakter olarak LGBTİ temsilleri
LGBTI representations as supporting roles in Turkish cinema
MARİA ARABACI KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Okan ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT TIRPAN