Geri Dön

Türk edebiyatında kutsalın dönüşümü: Öğretmenlik mesleğinin kutsallaştırılmasında Reşat Nuri Güntekin'in romanlarının yeri

The transformation of the sacred in turkish literature: The role of Reşat Nuri Güntekin's novels in the sacralization of teaching

PDF İndir

  1. Tez No: 552001
  2. Yazar: ELİF OTLUOĞLU KISA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. BEDRİ GENCER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sosyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Sociology, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 117

Özet

Bu çalışmada Reşat Nuri Güntekin'in romanlarının öğretmenlik mesleğinin kutsallaştırılmasına katkısı analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, kutsal kavramına dair öne sürülen teorik yaklaşımlardan hareketle kutsal kavramının ve kutsalın sosyal bilimlerdeki genel çerçevesi ortaya konmuştur. Kutsal kavramı aslında dinî içerikli bir kavramdır. Ancak her şeyi dönüştüren modernleşme süreciyle kutsal kavramı seküler unsurları da nitelemeye başlamıştır. Modernleşme sürecinde ortaya çıkan ulus-devletler de seküler kutsalları kendi amaçları doğrultusunda şekillendirmeye çalışmıştır. Ulus-devletin meşruiyet kazanma mücadelesinde bu seküler kutsallar önemli birer vasıta olarak hizmet etmiştir. Bu kutsallara örnek olarak vatan, bayrak, marş gibi millî unsurlar verilebilir. Din dışı kutsalların bu süreçte oynadığı rol, geleneksel din temelli toplumsal hayattan daha seküler bir hayata geçişte bireylerin ve toplumların ulus-devlete saygı duyması ve bağlılık hissetmesini sağlamak üzerinedir. Elbette ki bu kutsalların halk tarafından bir anda kabul edilmesi beklenemez. Bu yüzden ulus-devlet halka bu kutsalları anlatacak ve halkın bunları benimsemesini sağlayacak aracılara ihtiyaç duyar. Özellikle Türkiye örneğinde bu aracıların en önemlilerinden biri halkla doğrudan temas kurma fırsatına sahip öğretmenler olmuştur. Ancak öğretmenlerin de halk tarafından itibar görmesi onların da halkın gözünde farklı bir yerde konumlanmasıyla mümkün olabilir. Bu yüzden kutsalları halka iletme görevini üstlenen öğretmenin kendisi de bir kutsallık söylemiyle yüceltilmelidir. Nitekim özellikle edebiyat, öğretmenlik mesleğinin kutsallaştırılmasında kullanılan en önemli araçlardan biri olmuştur. Bu bağlamda, çalışmaya kaynaklık eden Reşat Nuri Güntekin'in romanları Cumhuriyet Dönemi'ndeki aydın ve özellikle de öğretmen imgesinin kutsallaştırılması çabalarına bir örnek olarak verilebilir. Onun Çalıkuşu, Yeşil Gece, Acımak ve Kan Davası romanlarında yer alan öğretmen karakterleri idealize edilmiş düşünüş ve davranış biçimleriyle topluma örnek olması gereken üstün karakterler olarak yansıtılmış ve“kutsal öğretmen”imgesinin oluşturulmasına hizmet etmiştir.

Özet (Çeviri)

This study aims to analyze the contributions of Reşat Nuri Güntekin's novels to the sacralization of teaching profession. For this purpose, the concept of sacred with reference to theoretical approaches to the sacred and the general framework of the sacred in social sciences are put forward. The concept of sacred is actually a religious term; however, it has begun to characterize the secular elements by the process of modernization that transforms everything. Having emerged in the process of modernization, nation-states tried to shape the secular sacreds in line with their own purposes. These secular sacreds have served as significant agents in the struggle of nation-states to gain legitimacy. National elements, such as homeland, flag, anthem etc., can serve as examples for these sacreds. The role of non-religious sacreds in this process is to ensure that individuals and societies respect and feel commitment to nation-states in the transition period from a traditional religious life to a more secular life. As a matter of course, it is not expectable for these sacreds to be accepted by the people in a short while. For this reason, nation-states need intermediaries who will tell these sacreds to the people and enable the people to embrace them. Particularly in the case of Turkey, one of the most important of intermediaries has been teachers, who have opportunity of direct contact with the people. On the other hand, people can respect teachers, only when they have a different position in the eyes of people. Therefore, teachers with the responsibility to convey sacreds to the people, should be glorified with a discourse of sacredness. Hence, especially literature has been one of the most prominent mediums in the sanctification of the teaching profession. Within this context, the novels of Reşat Nuri Güntekin, forming a basis for this study, can be set as examples for the efforts to sanctify the image of intellectuals and notably teachers in the Republic period. The teacher characters in his novels Çalıkuşu, Yeşil Gece, Acımak and Kan Davası are represented as superior characters, who should be an example to society through their idealized thinking and behaviors, and have served to create the image of“sacred teacher”.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    824128

    Batı ve Türk çocuk edebiyatında seçilen eserler ışığında kutsal ve kutsalla ilişkilere bakış

    Holiness and its relations in the light of the precious works in Western and Turkish children's literature

    ELİF TOKKAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHAMMED FATİH ANDI

  2. Tez No

    882286

    Âşık Davut Sularî'nin şiirlerinde itikadî unsurlar

    Creedal elements in Minstrel (Âşık) Davut Sularî's poem

    İREM TUNAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHARREM KAYA

  3. Tez No

    81947

    Tanzimat edebiyatında gelenekten gelen unsurlar (Sözlü kültür etkileri doğrultusunda XIX. yüzyıl yazılı anlatılarında yapı: Konu, kurgu, öykü, kişi)

    Traditional elements in Tanzimat literature (The analysis of structure in the XIX th century written narratives with special analysis on the oral culture: Theme, plot, story, characters)

    GÜZİN GONCA GÖKALP

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİLGE ERCİLASUN

  4. Tez No

    72517

    Türk edebiyatında Yunanlı'nın imajı, karşılaştırmalı bir yöntemle ulusçuluk ve kimlik sorunları

    The Image of Greek in Turkish literature -A comparative study of natiomalism and identity issues-

    HERKÜL MİLLAS

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Kamu YönetimiAnkara Üniversitesi

    Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİNA AKŞİN

  5. Tez No

    72744

    Konusunu Türk tarihinden alan dramalar -Başlangıçtan cunhuriyete kadar-

    The Dramas whose subject had been originated from Turkish history -From the beginning to the republic period-

    H. ABDULLAH ŞENGÜL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YAKUP ÇELİK

Geri Dön