Mimari biçimlerin görsel algıya etkisi; Konya'daki otel örneklerinin incelenmesi
The effect of archi̇tectural forms on visual perception;exami̇nati̇on of hotel examples in Konya
- Tez No: 552178
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATİH CANAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
İnsan içinde bulunduğu fiziksel çevreyi bir yandan mimarlık faaliyetleri eliyle yeniden şekillendirirken, bir yandan da bu şekillenmeden çeşitli yollarla etkilenir. Bu etkilerden biri algılanan yapılı çevrenin psikolojimiz üzerindeki sonuçlarıdır. Yapılı çevreyi oluşturan mimaride, biçimsel etkinin güçlenmesi ile insanların çeşitli psikolojik gereksinimleri estetik tatminle karşılanmış olur. Bu sebeple insan psikolojisine algı yolu ile nüfus eden mimarlık ürünlerinin, bu etkiyi hangi parametreler kapsamında gerçekleştiğinin anlaşılması ve mimari biçimler ile insan algısı arasındaki ilişkinin ortaya çıkartılması önemli görülmüştür. İnsanlar varlıklarını sürdükleri çevre içinde; yaşadığı, önünden geçtiği yapıların biçimleriyle, algıları vasıtasıyla sürekli bir ilişki içerisindedir. Çevreden biçimler vasıtasıyla gelen görsel etkenler, algılama sonucu anlam kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı bu ilişki içerisinde, mimarlık ürünün biçimsel hangi faktörlerinin insanı nasıl etkileyebileceğine, hangi biçimsel organizasyonların hangi duygusal tepkileri ortaya çıkarabileceğine dair tespitlerde bulunmaktır. Bu sebeple birinci bölümde algılama kavramı genel bir biçimde incelenmiştir. Sürecin nasıl çalıştığı nelere bağlı olduğu, algılama yanılsamalarının ve değişmezlerinin neler oldukları anlatılmıştır. İkinci bölümde mimaride görsel algıya etki eden uyarım elemanları biçim üzerinden irdelenmiştir. Mimarlıkta biçim olgusuna yönelik araştırma, tartışma ve görüşlere yer verilmiştir. Bu bölümde biçimin tanımlanması için onu oluşturan tasarım elemanlarından nokta, çizgi, düzlem, hacim ve renk incelenmiştir. Daha sonra bu tasarım elemanlarının; yan yana gelme, düzen, asimetrik denge, simetrik denge, ritim ve oran-orantı gibi kavramlarla görsel kompozisyon oluşturması ve bu kompozisyonların algılanmasında etkili gestalt ilkeleri açıklanmıştır. Son olarak alan çalışmasında; incelenen bu başlıkları sınamak için Konya ilinde bulunan dört adet otel binası seçilerek, bu otel binalarının temel tasarım ilkeleri bağlamında karşılaştırmalı biçimsel analizleri yapılmıştır. Daha sonra aralarındaki biçimsel farlılıkların algılamaya etkilerini kıyaslamak için, seçilen dört otel binasının fotoğrafları ile bir anket çalışması hazırlanmıştır. Dört farklı otel yapısının insanlarca algılanmasıyla hangi duygusal sonuçları doğurabileceğini anlamak için, çeşitli zıt sıfat çiftleri seçilmiş, bu zıt sıfat çiftlerinin beş dereceli değerlendirme skalalarına göre puanlanması 100 kişilik katılımcı grubundan istenmiştir. Böylece Konya kenti için önem arz ettiği düşünülen bu binaların görsel olarak nasıl algılandıklarına dair nesnel veriler ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Ortaya çıkan anket sonuçlarına göre, keskin hatlar taşıyan formlar güçlü algılanırken, yuvarlak hatlara sahip formlar sakin ve yumuşak algılanmıştır. Dikey çizgiselliğin hakim olduğu binalar dinamik algılanırken, yatay çizgiselliğin hakim olduğu binalar durağan algılanmıştır. Bunların yanında net bir mimari dili olan binaların daha çok beğenildiği görülmüştür. Ayrıca katılımcıların tercihleri arasındaki farkların analizleri sonucu, algılamada sosyo-demografik durumların etkili olduğu da görülmüştür. Ortaya çıkan anket sonuçları kuramsal bölümlerde anlatılan ilkeler bağlamında değerlendirildiğinde, sonuçlar bu ilkelerle paralellik göstermiştir. Bu sonuçların, mimarların daha sağlıklı ve mutlu bir yapılı çevre yaratmaları için bazı yaklaşımlar getireceğine inanılmaktadır.
Özet (Çeviri)
While reforming the surrounding physical environment by architectural activities, people are affected by this formation in various ways. One of these effects is how the structured environment is affecting our psychology. In the architecture forming the structured environment, through strengthening the structural effect, some of the psychological needs are met with aesthetic satisfaction. It is considered important to understand within which parameters the effect of the architectural products that penetrate human psychology by perception and reveal the correlation between architectural structures and human perception. People, within the environment they live in, have constant interaction with the figures of structures through their perceptions. And by perception, the visual factors coming from the environment through structures gain meaning. In this regard, this study aims to make observations on the questions of in what ways which structural factors of architectural products affect people and which emotional reactions are revealed by which structural organizations. Therefore, in chapter one the conception of perception is generally investigated. How the process operates and what it depends on, and the perceptional illusions and constants are explained. In chapter two, stimulating elements that affect visual perception are investigated through form. Research, discussion and notions on form phenomenon in architecture are included. In this chapter, designing elements of form which are dot, line, plain, volume and color are examined in order to identify it. Afterwards, creating a visual composition with concepts of positioning side by side, order, asymmetrical balance, symmetrical balance, rhythm, rate-ratio of these design elements and the effective gestalt principles on perceiving of these compositions are explained. Finally, in field study, in order to test the subjects evaluated, comparative formal analyzes were performed regarding basic design principles by choosing four hotel buildings in Konya. Afterwards, a survey using photographs of the chosen hotel buildings is prepared in order to compare the effect of formal differences on perception. In order to understand people's emotional outcomes through perceiving four different hotel buildings, opposite adjective pairs are chosen, and 100 people were asked to score these adjective pairs in five-grade evaluation scales. Therefore, objective data on how the buildings considered important for Konya perceived visually is tried to be revealed. The survey results showed that forms carrying sharp lines are perceived as strong, while forms with round lines are perceived as calm and soft. While buildings dominated vertically are perceived as dynamic, horizontally dominated buildings are perceived as stable. Besides, buildings with a clear architectural language are seen to be liked more. Also, analysis of differences between participants' choices pointed out that sociodemographic situations are effective on perception. When evaluated regarding principles explained in theoretical chapters, results showed a parallel relationship with said principles. Evaluating the survey results regarding principles explained in theoretical chapters; the results are seen to be parallel to these principles. It is believed that these results are going to bring some approach to architects in order to create a healthier and happier environment.
Benzer Tezler
- Çağdaş sanat müzesi mekânlarında form ve işlevin negatif-pozitif etkileşimi, yorum ve çözüm önerileri
Negative-positive interaction of form and functionality, in the spaces of contemporary art museums, suggestions and proposed solutions
EMEL BAŞARIK AYTEKİN
Doktora
Türkçe
2013
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. BURAK TANSEL
- Anaokulları sınıf mekanlarında rengin çocuk psikolojisine etkileri
The effects of colours on children psychology in pre-school classrooms
ELİF SİNEM YALVAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İç Mimari ve DekorasyonMaltepe Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAMİDE TEMEL
- Bitkisel tasarımın görsel açıdan değerlendirilmesine yönelik bir araştırma: Bursa Soğanlı Botanik Parkı örneği
A research about analyzing planting design in terms of visual assessment: A case study of Bursa Soğanli Botanical Park
ÖZGÜN ARIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET CENGİZ YILDIZCI
- Mimarlık eğitiminde işitsel mekansal farkındalık oluşturmaya yönelik bir öneri
A proposal for creating auditory spatial awareness in architectural education
DİLARA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURGÜN BAYAZIT
- Konsept aşamasında üretilen görsellerin mimaritemsildeki başarılarının uygulanmış yarışma projeleriüzerinden incelenmesi
Analysis of the success of the images produced in conceptstage in architectural representation through the applied competition projects
AYŞENUR PAKER BİNİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM BAŞAK DAĞGÜLÜ