Peyzaj ve toprak ilişkisinin geçmiş analizi, günümüz görüntüsü ve gelecek öngörüsü üzerinden incelenmesi
Investigation of landscape and soil through past analysis, present perspectives and future predictions
- Tez No: 553949
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLŞEN AYTAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Yeryüzünün temelini oluşturan dört elementten bir olan toprak, hayatın devamlılığını sağlayabilmek için olmazsa olmaz bir değerdir. Canlı bir varlık olan toprak, bünyesinde barındırdığı çok çeşitli organizmalar ile zengin bir biyoçeşitliliğe yaşama ortamı sunmaktadır. Gıda üretiminin temeli olan, karbon ve azot döngülerini sağlayan toprağın; yağmur suyunun süzülmesi, iklimin düzenlenmesi gibi ekolojik görevleri vardır. Toprak, tarihin ve kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması konusunda da önemli rol oynar. Tüm bu özellikleri ile toprağın varlığı, peyzaj mimarlığı disiplininin çalışma konuları içerisine her zaman dahil olmuştur. Bu çalışma ile, peyzaj ve toprak ilişkisinin geçmiş analizleri, günümüz görüntüleri ve gelecek öngörüleri farklı başlıklar altında incelenmiştir. Çalışma konusunun ortaya çıkmasında, toprak konusunun özellikle günümüzdeki kullanılış biçimi ile geleceğe dair tehdit altında olması durumu etkili olmuştur. Çalışma kapsamında, peyzaj ve toprak ilişkisinin geçmiş analizi kronolojik bir sıralamada antik çağ, orta çağ, rönesans ve barok dönemlerinden olmak üzere eski yerleşimler üzerinden incelenmiştir. Toprağın varlığı ve onun kullanılış şekli, eski yerleşimlerde kent formlarının ve bahçe anlayışı gibi toplumsal yaşam düzenlerinin oluşmasında etkili olmuştur. 19.yy'da Endüstri Devrimi ile birlikte yaşanan teknolojik gelişmeler ve ilerleyen dönemlerde kentlerde meydana gelen hızlı dönüşüm, sınırlı doğal kaynakların hızla tükenmesine ve çevre ile olan ilişkilerin azalmasına sebep olmuştur. Hızlı kentleşme sonucu, kentler kırsal alanlara doğru büyümüş, toprak alanlar çevresel problemlerin etkisi ile zarar görmüştür. Kentler aşırı yoğunlaşınca, azalan doğal kaynakların korunmasına yönelik stratejiler geliştirilmiştir. Bu süreç içerisinde ise, bahçe kavramı kamusal değer taşıyan peyzaj kavramına dönüşmüştür. Kentleşme etkileri sonucu ortaya çıkan güncel problemlerin gözler önünde serilmesi ile bu doğrultuda çözümler üretilmeye başlanmıştır. Özellikle 1960'lı yıllardan sonra kentlerde ekoloji temelli çalışmalar ön plana çıkmıştır. Ekolojik farkındalık konusu, ilerleyen dönemlerde mimarlık, peyzaj mimarlığı ve planlama gibi disiplinlerde etkilerini artırarak devam ettirmiştir. 1990'lı yıllarda ortaya çıkan“Peyzaj Şehirciliği”kavramı ile peyzaj, planlama süreçlerinde etkin rol oynayan bir güç konumunu kazanmıştır. Bu kapsamda, özellikle endüstriyel alanların dönüşümü fikri önem kazanmıştır. 21.yy'da dünya çapındaki ekonomik gelişmelerin ekolojik şartlara olan etkisi, iklim değişikliği gerçekliğini gün yüzüne çıkarmıştır. Toprağın her açıdan çok değerli olduğu günümüzde, artık kullanımda olmayan alanların yeniden kent kullanımına kazandırılması ya da zarar görmüş toprağın iyileştirilmesi konusu, kent yaşamının iyileştirilmesinde önemli rol oynamaktadır. Çalışma kapsamında peyzaj ve toprak ilişkisinin günümüz görüntüleri, ekolojik farkındalık doğrultusunda üretilen çeşitli projeler üzerinden incelenmiştir. Bu projeler, kötü durumda olan toprağın iyileştirilerek yeniden kullanılması (Freshkills Park), endüstriyel dönüşüm projelerinde toprağın geri kazanımı (Duisburg Nord Parkı), tarım toprağının şehre getirilmesi (Tempelhof Alanı), kent içerisinde kaybedilen toprağın yeniden kente kazandırılması amacını taşıyan yeşil çatılar (Millennium Park, Yokohama Terminali ve New York'ta bir teras bahçe) olmak üzere farklı alt başlıklar ile detaylandırılmıştır. Kentsel tarım bölümünde, topraksız tarım uygulamalarına da değinilmiştir. İklim değişikliğinin toprak üzerindeki etkisi ise, su seviyelerinin artışı doğrultusunda toprak kaybı yaşanması tehlikesi olan Miami üzerinden incelenmiştir. Çalışma kapsamında peyzaj ve toprak ilişkisinin gelecek öngörüleri, görsel iletişim araçları olarak kabul edilebilecek bilim kurgu film ve dizileri üzerinden incelenmiştir. Genellikle dünyanın yüzlerce yıl sonrasındaki durumunu betimleyen bu örnekler, günümüzde yaşanan olayları sorgulatarak, gelecek için olası ihtimallere karşı farkındalık yaratmaktadır. Bilim kurgu örneklerinin çoğu, toprağın gelecekte ulaşılamaz bir varlığa dönüşmesinden dolayı çok değerli olacağı algısını yaratmaktadır. Çalışmanın aynı bölümüne yakın gelecek bağlamında ise, projelerin bilgisayar tabanlı programlar ile hazırlanan üç boyutlu görselleri dahil edilmiştir. Bu kısımda, eleştirel bir bakış açısına sahip yeşilleme (greenwashing) kavramı yönlendirici olmuştur. Günümüzde bu görsellerin genellikle, geleceğe yönelik gerçeği saklama konusunda bir araca dönüşmesi tutumu üzerinde durulmuştur. Bu bakış açısı ile üretilen çalışmaların geleceğe dair verdikleri ipuçları, toprağın değerinin ve gücünün farkında olunmadığı yönündedir. Çalışmanın sonucunda peyzaj ve toprak kavramlarının geçmiş, günümüz ve gelecek ilişkilerine dair anahtar kelimeler çıkarılmıştır. Buna göre geçmişte varoluş ve mekansal limit; günümüzde yeniden kullanım, onarım ve değerlendirme; gelecekte ise yokluk, kıtlık, bozulma ve özüne dönme kavramları elde edilmiştir. Tüm dönemler birbiri ile ilişkilidir ve birbirlerine göndermeler yapmaktadır. Çalışmanın sonucunda bu ilişkilere de yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Soil, which is one of the four elements of the world, is an indispensable value for the sustainability of life. As a living entity that hosts a wide range of organisms, the soil provides a habitat for a rich biodiversity. Constituting the foundation of food production by facilitating the carbon and nitrogen cycles, it fulfills such ecological tasks as rainwater drainage and climate regulation. Besides, it plays a crucial role not only in the preservation of history and cultural heritage but also in their transmission to future generations. With all these features, the soil has directly or indirectly been a subject of academic inquiry in the discipline of landscape architecture. This study examines the relationship between landscape and the soil through past analysis, today's view and future predictions. How the soil is perceived and interpreted as a concept today and the fact that it is in danger have been effective in the emergence of this topic. Previous articles, reports and project examples which are examined within the scope of this thesis contribute to the elaboration and development of the study. Humans have been aware of the importance of the soil throughout history by founding their lives on it with an ecological instinct and feeding on the harvest. Those societies that settled around the productive areas have fought for land which has become a symbol of power in time. Following a chronological order from antiquity to Middle Age and from Renaissance and the Baroque period, chapter two analyzes the relationship between landscape and the soil based on old settlements and gardening styles. The soil and the way it is used have effected how societies have organized their lives since the first settlements in history. The city walls, constructed especially in Middle Age and Renaissance period in order to protect the land from the enemies and natural disasters, served as a border between the city and the rural areas. This separation between the city and the rural areas continued till the start of the industrial period which precipitated the expansion of the cities. In the Neolithic period, the soil mostly served as construction material for settlements. When it came to the Middle Age, the internal yards of churches and monasteries were used as gardens, thus the soil turned into a platform where vegetables, fruits and medicinal herb occurred. Gardening acquired a new form with the advent of the Renaissance with the beauty theme. In the following Baroque period, the art of gardening played a crucial role in the renewal of the cities. In this period, the land became a symbol of power. In the 18th century, the developments with regards to iron and steel changed the organization of life. Due to the art movements that developed especially in Britain, gardening was performed to be simple and natural. With the Industrial Revolution in the 19th century, technological developments led to the rapid depletion of already limited natural resources and created an increasing detachment from the nature. As a result of the rapid urbanization, the cities expanded beyond the rural areas. During the second of the 19th century in the United States, Frederick Law Olmsted started what was called a“City Beautiful Movement”helping to trigger the need for recreation areas. The fact that the city parks alone were not enough for the developing cities brought about new suggestions. Gardening turned into a concept which meant a landscape with public value. Increasing population deteriorated the environment in unprepared cities while the daily initiatives taken to protect the value of the soil were ignored. When it came to the 1960s, divisions between the city and the rural areas disappeared. As the environmental problems began to reveal themselves, initiatives to solve these problems began to be offered. Especially after the 1960s, ecology-based studies came to the fore in the cities. Ecological awareness had an increasing impact on architecture, landscape architecture and planning disciplines. With the development of the concept of landscape urbanism, which emerged in the 1990s, landscape came to play an active role in the planning processes. In this context, the idea of rehabilitating the land especially in the transformation projects of the industrial areas gained prominence. In the 21th century, the impact of economic developments around the world on ecological conditions has brought the reality of climate change to light. Today, the soil is invaluable in every respect. Hence, it is crucial for the improvement of the city that the soil which is no longer in active use should be regained and contaminated soil should be recovered. This study elaborates on how the term“ecology”emerged and impacted landscape architecture. Chapter three examines“the present views”on the relationship between landscape and the soil through various projects produced within the scope of ecological awareness. These projects include the rehabilitation of a contaminated land (Freshkills Park), the recovery of a land in an industrial transformation project (Duisburg Nord Park), the bringing of agricultural land into a city (Tempelhof Field) and the green roofs that aim to reuse a current land in the city (Millennium Park, Yokohama Port and New York terrace garden). The impact of the climate change on the soil is studied through Miami Beach, which is in danger of loosing soil in near future due to the increase in sea level. Chapter four elaborates on the future projections of the relationship between landscape and the soil through science fiction films and series which are considered as visual communication tools. These examples, which portray an imagined picture of the world hundreds of years later from now, raise an awareness for future possibilities by making people question the present events. Most of the science fiction movies create a perception that the soil will be invaluable because it becomes unreachable in the future. The same section of the study includes three-dimensional visuals of the projects prepared with computer-based programs. Here the concept of greenwashing became a guide for the study and it is underlined that these visuals are generally instrumental in hiding the truth about the future. As a result of the study, key words related to the analysis of the history of the relationship between landscape and the soil as well as the present perspectives and future projections with regards to them are listed as follows: for past analysis; existence and spatial limit, for present perspectives; re-use, repair and revaluation, for future predictions; scarcity, famine, deformation and return to self. All the time periods mentioned above are interrelated and refer to each other. Further explanation is provided in the discussion and conclusion sections of this study.
Benzer Tezler
- Spatio-temporal projection of cultural landscape: Case of Alanya
Kültürel peyzajın zamansal-mekansal izdüşümü: Alanya örneği
FATMA BEKAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA AYÇİM TÜRER BAŞKAYA
- Bahçeden peyzaja geçişte etkileşimsel bir unsur olarak peyzaj resmi
Landscape painting as an interactive medium in the transition from the garden to the landscape
FATMA SULTAN BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU ERBAŞ GÜRLER
- Sualtı kültürel peyzajının dokümantasyonu ve haritalanması: Likya antik bölgesi - Kaş
Documentation and mapping of underwater cultural landscapes – case study: Ancient Lycia – Kaş
SİNEM GÜREVİN
Doktora
Türkçe
2020
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASİN ÇAĞATAY SEÇKİN
- İstanbul kent çeperlerinde kırsal arazilerin dönüşümü Ağaçlı-Yeniköy yöresi örneği
Transformation of rural areas on Istanbul fringe Agacli-Yenikoy sample
GÜLCE KANTÜRER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK AKPINAR
- İstanbul Tarihi Yarımadası'nda bulunan ayazmalar ve Vefa Meryem Ana Kilisesi ve Ayazması koruma projesi
Holy water springs (Ayazmas) of İstanbul Historical Peninsula and conservation project of Virgin Mary Church and Ayazma
MERVE TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ MAZLUM