Geri Dön

Halk arasında santral sinir sistemi rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılan bitkilerin fitokimyasal ve biyolojik etki açısından incelenmesi

Investigation of phytochemical properties and biological effects of the plants used for the treatment of central nervous system disorders in folk medicine

  1. Tez No: 556308
  2. Yazar: FATMA TUĞÇE GÜRAĞAÇ DERELİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ESRA AKKOL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Farmakognozi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 228

Özet

Türkiye'de yapılan etnobotanik çalışmalarda, halk arasında santral sinir sistemi rahatsızlıklarına karşı kullanılan pek çok bitki olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada, halk arasında bu amaçla kullanıldığı belirlenen Centaurea kurdica Reichardt, Corydalis erdelii Zucc., Lotus corniculatus L. subsp. corniculatus, Melilotus officinalis (L.) Pall., Primula vulgaris Huds. ve Xanthium orientale L. subsp. italicum (Moretti) Greuter bitkilerinin depresyon üzerindeki etkinliklerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda, C. kurdica bitkisinin çiçekleri ile dal ve yapraklarından; C. erdelii, M. officinalis ve X. orientale subsp. italicum bitkilerinin yapraklarından; L. corniculatus subsp. corniculatus bitkisinin toprak üstü kısımlarından; P.vulgaris bitkisinin ise rizomlarından halk arasındaki kullanılışları göz önünde bulundurularak öncelikle sulu ekstreler, sonrasında ise sırasıyla n-hekzan, etil asetat (EtOAc) ve metanol (MeOH) ekstreleri hazırlanmıştır. Hazırlanan ekstrelerin etkinlikleri çeşitli in vivo depresyon modelleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Uygulanan deney modellerinde, C. kurdica bitkisinin dal ve yapraklarından hazırlanan n-hekzan ekstresi ile çiçeklerinden hazırlanan metanollü ekstrenin yüksek antidepresan aktivite göstermesi nedeniyle, bu bitki üzerinde“Biyolojik Aktivite ile Yönlendirilen Fraksiyonlama (BAYF)”çalışmalarının yürütülmesine karar verilmiştir. Bu doğrultuda, C. kurdica bitkisinin dal ve yapraklarından hazırlanan n-hekzan ekstresi, silika jel kolon kromatografisi ile fraksiyonlanarak 5 ana fraksiyon [Fr. (1-42); Fr. (43-78); Fr. (79-105); Fr. (106-139); Fr. (140-183)] elde edilmiştir. Elde edilen fraksiyonlardan Fr. (43-78) ve Fr. (140-183)'ün, kullanılan depresyon modellerinde önemli derecede aktivite gösterdiği tespit edilmiştir. Bu fraksiyonlar üzerinde yapılan izolasyon çalışmalarında Fr. (43-78)'den β-sitosterol ve stigmasterolden oluşan bir karışım ile β-amirin, Fr. (140-183)'den ise kostunolit izole edilmiştir. Biyolojik aktivite çalışmalarında aktif çıkan bir diğer ekstre olan ve C. kurdica bitkisinin çiçeklerinden hazırlanan MeOH ekstresi ise RP-18 silika jel kolon kullanılmak suretiyle vakum sıvı kromatografisine tatbik edilmiş ve [Fr. (1-4); Fr. (5-8); Fr. (9-23); Fr. (24-28)] olmak üzere 4 ana fraksiyon elde edilmiştir. Elde edilen fraksiyonlardan Fr. (9-23)'ün kullanılan depresyon modellerinde önemli derecede aktivite göstermesi nedeniyle, bu fraksiyon üzerinde yapılan izolasyon çalışmalarında kersitrin, izokersetin ve naringenin-7-O-glukopiranozit izole edilmiştir. Sonuç olarak, C. kurdica bitkisinin depresyona karşı gösterdiği aktivitenin içerdiği sterol, flavonoit ve terpen türevi bileşiklerden kaynaklanıyor olabileceği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler : Etnobotanik, Asteraceae, Centaurea kurdica, Depresyon, Flavonoit, Sterol, Seskiterpen lakton

Özet (Çeviri)

In ethnobotanical studies conducted in Turkey, it was determined that there are numerous plants used for the treatment of central nervous system disorders among the people. The present study aimed to investigate the antidepressant efficacy of several plants which are used for central nervous system disorders among the people such as Centaurea kurdica Reichardt, Corydalis erdelii Zucc., Lotus corniculatus L. subsp. corniculatus, Melilotus officinalis (L.) Pall., Primula vulgaris Huds. and Xanthium orientale L. subsp. italicum (Moretti) Greuter. In this context, taking into account the use of plants among the population, firstly the aqueous extracts and then n-hexane, ethyl acetate (EtOAc) and methanol (MeOH) extracts were prepared from the branches, leaves and flowers of C. kurdica, leaves of C. erdelii, M. officinalis and X. orientale subsp. italicum, aerial parts of L. corniculatus subsp. corniculatus and rhizomes of P.vulgaris, successively. The efficacy of the prepared extracts were evaluated using several in vivo models of depression. As the n-hexane extract prepared from the branches and leaves and the methanolic extract prepared from the flowers of C. kurdica showed high antidepressant activity in depression models, it was decided to conduct bioactivity guided fractionation technique on C. kurdica. In this respect, the n-hexane extract was fractionated by silica gel column chromatography to yield 5 main fractions [Fr. (1-42); Fr. (43-78); Fr. (79-105); Fr. (106-139); Fr. (140-183)]. Fr. (43-78) and Fr. (140-183) showed significant activity in the used depression models. According to isolation studies on these fractions, β-amyrin and the mixture of β-sitosterol and stigmasterol were isolated from Fr. (43-78) and costunolide was isolated from Fr. (140-183). The MeOH extract was applied to the vacuum liquid chromatography by using RP-18 silica gel column fractionation was performed to obtain four main fractions [Fr. (1-4); Fr. (5-8); Fr. (9-23); Fr. (24-28)]. Fr. (9-23) showed significant antidepressant activity in the used models. During the isolation studies on this fraction quercitrin, isoquercetin and naringenin-7-O- glucopyranoside were obtained. Consequently, the efficacy of C. kurdica against depression could be due to its sterol, flavonoid and terpene derivative compounds. Key Words : Ethnobotany, Asteraceae, Centaurea kurdica, Depression, Flavonoid, Sterol, Sesquiterpene lactone

Benzer Tezler

  1. Lavandula stoechas L. subsp. stoechas üzerinde biyolojik aktivite rehberli çalışmalar

    Bioactivity-guided studies on Lavandula stoechas L. subsp. stoechas

    SÜMEYYE AYHAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eczacılık ve FarmakolojiHacettepe Üniversitesi

    Farmakognozi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE UZ

  2. Eczane ve aktarlarda satılan lavanta çiçeği örnekleri üzerinde farmakope çalışmaları

    Pharmacopoeia studies on flores lavandulae sold in pharmacies and herbalists

    BANU ÇİÇEK DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eczacılık ve Farmakolojiİstanbul Üniversitesi

    Farmakognozi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÇAĞLAYAN GÜRER

  3. Türkiye'de yetişen bazı Stachys l. ve Teucrıum l. taksonları üzerinde farmakognozik araştırmalar

    Pharmacognostical investigations on some Stachys l. and Teucrium l. taxa growing in Turkey

    HEDİYE KAMURAN İLERİ ÖZLER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eczacılık ve FarmakolojiAnkara Üniversitesi

    Farmakognozi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAYRİYE GÜLÇİN SALTAN İŞCAN

  4. Hypericum perforatum fraksiyonlarının hepatoprotektif etkisinin araştırılması

    Başlık çevirisi yok

    TUBA HEREKMAN DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Eczacılık ve FarmakolojiAnadolu Üniversitesi

    Farmakoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YUSUF ÖZTÜRK

  5. Gentiana Lutea subsp. Symphyandra (Murb.) Hayek iridoitleri

    Başlık çevirisi yok

    NİLGÜN ÖZTÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Eczacılık ve FarmakolojiAnadolu Üniversitesi

    Farmakognozi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. K. HÜSNÜ CAN BAŞER