Anadolu Demirçağ toplumları'nın sosyal, siyasal, dinsel hayatlarında at
Horse in social, political and religious lives of Iron-Age Anatolian civilizations
- Tez No: 556918
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜL IŞIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Tarih, Archeology, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 370
Özet
“Anadolu Demir Çağ Toplumlarının Sosyal, Siyasal, Dinsel Hayatlarında At”başlığı altında sunulan bu çalışmanın amacı: Demir Çağ Anadolu'sunda at - insan ilişkisini, atın sosyal, siyasal, dinsel yaşamdaki yerini, bu sürecin geçirdiği tarihsel aşamaları osteolojik buluntular, maddi kültür kalıntıları ve epigrafik veriler ışığında araştırmak ve Anadolu kültür tarihine katkıda bulunmaktır. Anadolu özelinde at ile ilişkili kapsamlı bir çalışmanın yapılmamış olması tez çalışmasının önemini ve gerekliliğini ortaya koymaktadır. Çalışmada farklı disiplinlerin birbirinden bağımsız yaptıkları kazılar ve araştırmalar içerisinde yeralan at ile ilişkili veriler derlendi ve irdelendi. Bu kapsamda araştırma konusu multi - disipliner bir yapı içerisinde bütüncül bir bakış açısı ve kronolojik bir anlatımla ele alındı. Çalışmada sunulan materyallerin hepsi literatür taraması ile elde edilmiştir. Müzelerde korunan, kaçırılma, satınalma ya da zor alım yöntemiyle ele geçen ve yayını yapılan arkeolojik materyaller çalışmamıza dahil edildi. Ayrıca Anadolu ve Anadolu ile ilgili bilgilere ulaştığımız Mezopotamya yazılı kaynakları, arkeolojik veriler ile birlikte değerlendirilerek kültürler arası bağlantılar takip edilmiştir. Kronolojik süreç içerisinde tez çalışması iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, Prehistorik ve Tunç Çağ olarak iki alt başlıkta ele alındı. Tunç Çağ kapsamında Anadolu Tunç Çağ'ına ait at ile ilişkili buluntular derlendi ve irdelendi. Çalışmamızda Tunç Çağ'e ait verilerin detaylı araştırılması, Demir Çağ'da ortaya çıkan değişim ve gelişimin daha net anlaşılabilmesi için önemli olmuştur. İkinci bölümde Demir Çağ'a ait buluntular araştırma coğrafyasında yeralan uygarlıkları kapsayan alt başlıklar altında incelendi. Urartu, Yeni Hitit Şehir Devletleri, Phryg, Lydia ve diğer Batı Anadolu merkezleri başlığı altında beş bölüm oluşturuldu. Bu kapsamda ata dair maddi kültür kalıntıları (gemler, at koşum takımları ve süsleme malzemeleri) ve ikonografik verileri oluşturan sanat eserlerini (kabartma, heykel, pişmiş toprak figürinler, seramik ve duvar resimleri vb.) kapsayan iki ana katalog hazırlandı. Katalogların literatürü, eserlerin ve benzerlerinin bulunduğu yayınları kapsamaktadır. Ayrıca osteolojik veriler ayrı başlıklar altında ele alındı. Araştırma süreci M.Ö. 1000 – 500 yılları arasını kapsamaktadır. M. Ö. 9. yüzyıl ile birlikte süvariler betimlemeler üzerinde görülmeye ve yazılı kaynaklarda savaş ile ilişkili metinlerde anılmaya başlar. Erken Demir Çağ toplumlarının yaşamında ortaya çıkan at ile ilişkili bu önemli yenilik, at koşum takımlarını içeren materyallerde çeşitlenme ve artış, demir gemlerin kullanımının yaygınlaşması ile birlikte görülür. Bu aynı zamanda demir madeninin yaygın kullanımı ile ilişkili değişimin ve teknik ilerlemenin de önemli göstergelerinden biridir. Araştırma sürecinin belirlenmesinde; atın insan ve toplumlar için kullanımında ortaya çıkan bu yenilikler ve değişimler temel oluşturmuştur. Tez konusu erken veriler ışığında, geniş kapsamlı ele alınarak, Anadolu Demir Çağ Toplumlarının yaşamında atın yeri ve erken süvarilerin çıkışına ilişkin yeni bilgilere ulaşılmıştır. Ayrıca hazırlanan kapsamlı iki katolog ışığında ortaya konan çalışma araştırma konusu ile ilişkili devam edecek araştırmalar için de temel bir kaynakça oluşturmuştur.
Özet (Çeviri)
Horse in Social, Political and Religious Lives of Iron-Age Anatolian Civilizations The aim of this study entitled“Horse in Social, Political and Religious Lives of Iron-Age Anatolian Civilizations”is to investigate the horse-human relationship, and the position of horses in the social, political and religious life in Iron-Age Anatolia, as well as to explore the concept throughout historical periods in light of osteological findings, physical cultural remains and epigraphic data, thereby to contribute to the Anatolian cultural history. The fact that an extensive analysis of horses specifically in Anatolia is missing demonstrates the importance and necessity of this study. Horse-related data from excavations and research carried out by independent groups from distinct disciplines were compiled and reviewed for the study. In this context, the subject was addressed with a multidisciplinary structure, integrative point of view and chronological narrative. All materials presented in the study were gathered by reviewing the literature. Published archeological materials housed in museums, smuggled, bought or seized were included in the study. Additionally, Anatolian written sources and Mesopotamian sources on Anatolia were investigated together with archeological data in order to establish connections between cultures. Chronologically, this thesis consists of two main parts. The first part is subdivided into two as Prehistoric and Bronze Age Periods. In the scope of Bronze Age, horse-related findings dating to the Anatolian Bronze Age were compiled and reviewed. Detailed analysis of Bronze Age records is crucial for better understanding the transition and progress that took place during the Iron Age. In the second part of the thesis, findings from the Iron Age were given in subheadings for each civilization located within the study region. As such, five subheadings were used dedicated to Urartu, New Hittite City States, Phrygia, Lydia and other Western Anatolia centers. In this context, two main catalogs were prepared that involved physical remains (bridles, horse harnesses and decorative materials) and art pieces that constitute the iconographic data (stone carvings, statues, baked clay figurines, ceramics, wall paintings, etc.). The literature related to the catalogs is comprised of publications on these records or their analogues. Osteological data were also discussed in distinct headings. The study period covered 1.000 – 500 BC. cavalries have begun to appear on decorative materials and war-related written records as early as 9th century BC. This important horse-related alteration in the lives of Early Iron Age societies is demonstrated by variation and increase in horse harnesses, and widespread use of iron bridles. This phenomenon is also a major indicator of coincident transition and technical advancement in the use of iron ore. These innovations and alterations related to the use of horses by individuals and communities were pivotal for determining the study period. Thorough analysis of the early data studied in the thesis has led to novel findings related to the status of horse and the emergence of early cavalries in Iron-Age Anatolian civilizations. Furthermore, this thesis, accompanied with the two comprehensive catalogs prepared, will serve as an elementary reference to future studies in related subjects.
Benzer Tezler
- Demokrasiye geçiş sürecinde Demokrat Parti'nin din ve laiklik politikalarının sosyolojik tahlili
Sociological analysis of the Democratic Party's religion and secularism policies in the transition to democracy
CİHAN KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiAdıyaman ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEFA SALİH AYDEMİR
- Çok partili siyasi hayata geçiş ve Demokrat Parti iktidarı
Transition to multi patry political life and Demokrat Party power
MUSTAFA SEÇKİN KAÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerAksaray ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHAT YILDIRIM
- Demir Çağ ve sonrası Batı Anadolu'da Frig kültür etkileri
Phrygian cultural effects in Western Anatolia during the Anatolian Iron Age and After
EMRE ERDAN
Doktora
Türkçe
2015
ArkeolojiAdnan Menderes ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERAP YAYLALI
- Ege havzası tunç ve demir çağ toplumlarının ölü gömme gelenekleriyle ilişkili fibulaların fonksiyon, inanç, tipoloji ve kimlik bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of the fibulae associated to the burial customs of bronze and iron age societies of Aegean basin in context of function, belief, typology, and identity
YİĞİT BURAK YÜKSEKTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRE ERDAN
- Adli dental antropoloji:Dental antropoloji açısından Minnetpınarı ve Güllüdere toplumlarının dişlerinin karşılaştırmalı analizi
Forensic dental antropology:In terms of dental antropology the populations of Minnetpinari and Gülldere's teeth constrastive analysis
ZEHTİYE FÜSUN YAŞAR