Geri Dön

Prioritization of risk factors for international construction projects : Arabian peninsula and commonwealth independent states as case study

Uluslar arası inşaat projeleri için risk faktörlerinin önceliklendirilmesi : Arap yarımadası ve bağımsız devletler topluluğu için vaka çalışması

PDF İndir

  1. Tez No: 558314
  2. Yazar: BARIŞ CAN BAŞMAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FATMA HEYECAN GİRİTLİ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Proje ve Yapım Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 143

Özet

İnşaat sektörü sağladığı binlerce istihdam ve ekonomiye kattığı pay ile bugün Türkiye'nin en önemli sektörlerinden birisidir. Türk inşaat firmaları da yurtiçi ve yurtdışında üstlendikleri binlerce proje ile global piyasada önemli bir rol oynadıklarını kanıtlamışlardır. Bugün ENR Dünyanın en büyük 250 müteahhiti listesine baktığımızda 2015'te 40, 2016 ve 2017'de 46 Türk firmasının listede olduğu ve Çin'den sonra listede en çok firması bulunan ülke olduğu görülmektedir. Pasifik'ten Kuzey Kutbu'na kadar bir çok ülkede faaliyetlerini sürdüren Türk inşaat şirketleri sektördeki yerini gelecekte de korumaya çalışacaklardır. 2002-2017 yılları arasındaki süreç incelendiğinde, yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin ilk 6 yılda gerek proje sayısında gerekse toplam proje bedelinde arttığı gözlemlenmektedir. 2012 yılında toplam proje sayısı azalmış olmasına rağmen 30 milyar dolardan fazla bir bedelle yurtdışında yapılan müteahhitlik hizmetlerinin toplamı kendi rekorunu kırmıştır. 2012 yılından sonraki süreçte ise hem proje sayısında hem de toplam proje bedelinde gerileme görülmektedir. İlk olarak 1972 yılında yurtdışı müteahhitlik hizmetlerine başlayan Türk inşaat firmaları geçen 45 yıllık süreçte bir çok ülkede proje gerçekleştirmiş olmasına rağmen bazı bölgelerde yoğunlaşmıştır. Türk inşaat firmalarının son yıllardaki ülkelere göre proje dağılımları incelendiğinde Rusya, Türkmenistan, Kazakistan gibi Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri ile Suudi Arabistan, Katar gibi Arap Yarımadası ülkelerinin önemli pazarlar olduğu görülmektedir. Özellikle gelişmekte ve nüfus artışı göstermekte olan BDT ülkelerindeki konut, altyapı, ulaştırma projeleri ihtiyaçları ile Arap Yarımadası ülkelerinin büyük endüstriyel ve mega proje yatırımları incelendiğinde bu pazarların yakın gelecekte de önemini koruyacağı öngörülmektedir. Araştırmanın giriş bölümünde sektörün son yıllardaki durumu, geleceği ve yönelimleri incelenmiş, bu araştırmanın yapılmasındaki problemin tanımı, çalışmanın amacı ve aşamaları anlatılmış daha sonra da iki bölge ülkelerinin ortak özellikleri, iklimleri, ekonomileri, nüfus ve nüfus artış oranları ile bölgede son yıllarda aktif eden politik problemler araştırılarak ve ortaya konulmuştur. Arap Yarımadası ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerindeki projeler sadece büyük inşaat şirketleri için değil, orta ve küçük büyüklükteki firmalar için de ciddi iş olanağı oluşturmaktadır. Bu bölgelerde proje geliştirilirken, bölgedeki riskleri tanımak ve bu risklere göre çözüm stratejileri üretmek firmanın bölge ve proje başarısı için çok önemlidir. Firmalar inşaat öncesi evrelerde maliyet tahmini yaparken ve teklif sunarken proje karlılığını korumak amacıyla toplam maliyete risk primlerini eklerler. Eklenen risk primleri genellikle tecrübeye dayalı olmakla beraber aynı zamanda proje başarısı için de kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda çalışmanın temel amaçları incelendiğinde, • İnşaat projelerinde maliyet artışına neden olan risk faktörlerinin bölgesel ve proje bazlı olarak incelenmesi • Farklı yöntemler kullanılarak bu risk faktörlerinin proje ve bölge bazlı önceliklendirilmesi ve yöntem sonuçlarının karşılaştırılması • Risk önceliklendirmede bölgesel farklılıkların araştırılması esas amaçlardır. İlk aşamada risk tanımı yapılarak risk yönetiminin temel prensiplerinden bahsedilmiştir. Literatür incelendiğinde risk yönetimi temel olarak riskin belirlenmesi, riskin analiz edilmesi ve risk için müdahale stratejisi oluşturulması ana aşamalarından oluşmaktadır. Riskin belirlenmesi risk yönetiminin en önemli aşamasıdır ve projenin en erken safhalarında tüm proje paydaşlarının katılımı ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada risklerin belirlenmesi için detaylı bir literatür taraması yapılmıştır ve bu tarama kısmında İTÜ Tarıyorum ve Science Direct arama motorları kullanılarak, son yıllarda inşaat projelerinde maliyet artışına ve proje hedeflerine etki eden risk faktörleri üzerinde çalışılan makaleler belirlenmiş, bu makalelerdeki risk faktörleri taranmış ve en çok üstünde çalışılan risk faktörleri bu araştırmaya dahil edilmiştir. Aynı zamanda önceki çalışmalar taranarak risk faktörlerinin sınıflandırılması incelenmiş, literatürde ve sektörde kullanılan risk analiz yöntemleri araştırılarak avantaj ve dezavantajları karşılaştırılmıştır. Risklerin sınıflandırılmasında bölgesel bazlı ve proje bazlı olmak üzere 2 ana 5 ise alt grup oluşturulmuştur. Bölge bazlı risk faktörleri kendi içinde ülke bazlı ve ekonomik risk faktörleri olarak ikiye ayrılırken, proje bazlı risk faktörleri yerel, finansal ve yönetimsel olarak bölünerek incelenmiştir. Belirlenen tüm risk faktörleri açıklanmış ve sınıfları dahilinde incelenmiştir. Risk yönetiminin ikinci aşaması risk analizidir. Temelde kalitatif ve kantitatif olarak ikiye ayrılan risk analiz yöntemlerinden gerek literatürde gerekse sektörde birden fazla yöntem bulunması sebebi ile yöntemlerin vereceği sonuçları karşılaştırmak ve farkları incelemek için 3 analiz yöntemi bu araştırmaya dahil edilmiştir. Bu analiz yöntemlerinden ilki ve aynı zamanda en çok kullanılanı Hata Modu ve Etki Analizi yöntemidir. Bu yöntemde riskin olma olasılığı, riskin gerçekleşmesi durumunda maliyet artışına etkisi ve riskin gerçekleşmeden önce tespit edilebilirliği değerlendirilerek bu parametrelerin çarpımıyla risk öncelik değeri hesaplanır. Hesaplanan risk öncelik değerleri risklerin sıralanması ve yorumlanmasında kullanılır. Çalışmada kullanılan ikinci yöntem yine aynı parametrelerin farklı hesap yöntemi kullanarak oluşturdukları risk öncelik endeksidir. İlk yönteme göre literatürde daha az rastlanan bu yöntem, Hata Modu ve Etki Analizi yönteminin bazı dezavantajlarını karşıladığı için bu çalışma kapsamında incelenmiştir. Son yöntemde ise Gri Sayılar Teorisi'nin Hata Modu ve Etki Analizi yöntemi üzerindeki modifikasyonu incelenmiş ve uygulanmıştır. Risk yönetiminin son aşaması ise müdahale stratejileridir. Literatürde bulunan esas müdahale stratejileri çalışma kapsamında incelenmiş ve açıklanmıştır. Anket çalışması bu araştırmanın temel araştırma yöntemidir ve sektördeki profesyonellerin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Ankete katılan 106 kişiye farklı kaynaklardan ulaşılmış ve 10 soru sorulmuştur. Anket çalışmasına katılabilmek için Arap Yarımadası ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinde en az 1 projede görev almış olmak ise başta şart olarak konulmuştur. 1.-5.sorular araştırmacıların ad,soyad, firma, pozisyon, eğitim durumu, sektördeki toplam tecrübe, çalışılan proje sayısı gibi temel bilgilerinden oluşmaktadır. 6.-10.sorular ise çalışmada belirlenmiş olan 47 risk faktörünün maliyet artışı üzerine etkisi, bölgesel ve proje bazlı olasılıkları ile tespit edilebilirliklerini değerlendirmeye yöneliktir. Anket çalışmasından alınan sonuçlar risk analiz yöntemlerine uygulanmadan önce değer biçiciler arası güvenilirlik testi uygulanmış ve anketin güvenilirliği test edilmiştir. Her bir risk faktörü için anket çalışması ile belirlenen olasılık, etki ve tespit edilebilirlik değerleri alınarak bu araştırmada kullanılan 3 ayrı analiz yöntemi ile faktörler üzerinde çalışılmıştır. Bu çalışma sonucunda her bir yöntem ile aşağıdaki 3 tablo belirlenmiştir, • Arap Yarımadası Bölgesel Risk Faktörleri Öncelik Sıralaması • Bağımsız Devletler Topluluğu Bölgesel Risk Faktörleri Öncelik Sıralaması • Proje Bazlı Risk Faktörleri Öncelik Sıralaması Sıralamaların ardından tablolar karşılaştırılmış ve en tehlikeli 10 risk faktörü bölgesel olarak yorumlanmıştır. Farklı analiz yöntemlerinin oluşturduğu farklı sıralamalar da birbirleri ile karşılaştırılmış ve sonuçlar yorumlanmıştır. Bu kısımda aynı zamanda analiz sonuçlarından çıkan en önemli risk faktörleri için önceki çalışmalarda incelenmiş olan müdahale stratejileri araştırılmış ve sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

The construction sector is one of the significant sectors in Turkey and generates thousands of employment and contributes the Turkish economy substantially. Turkish construction companies have proved that their own role in the global market with thousands of project they undertake in Turkey and foreign countries. Today, if we look at the global market Turkish contactors have been the ENR world's largest 250 contractors list, in 2015 with 40 companies, 46 companies in 2016 and 2017 and after China, the Turkish construction sector has been the second in the most company category (Engineering News Record, n.d.). Turkish construction companies, which have been operating businesses in many countries from Pacific to the North Pole, will try to protect their place in the sector in near future. When the project distribution of Turkish construction companies according to the countries in recent years is examined, it is seen that the countries of the Commonwealth of Independent States like Russia, Turkmenistan, Kazakhstan and Arabian Peninsula countries such as Saudi Arabia and Qatar are important markets. When the needs of housing, infrastructure and transportation projects in the CIS countries, which are developing and population growth, and the large industrial and mega project investments of the Arabian Peninsula countries are considered, it can be said that these markets will maintain their importance in the near future. Projects in the Arabian Peninsula and CIS countries are not only important for large construction companies, but also for medium and small-sized firms. While developing projects in these regions, identifying the risks in the region and producing monitoring strategies in terms of these risks is very important for the company's region and project success. Firms add risk premiums in order to maintain project profitability while offering cost estimates in pre-construction phases and offer proposals. The added risk premiums are generally based on experience, but also they are critical to project success. The main purpose of this study is to analyze, compare and prioritize of the risks in these two regions as a result of a large literature study and the participation of professionals in the sector. For this, firstly risk factors which affect cost overrun were determined with a detailed literature review. Secondly a survey questionnaire was designed and applied and with experienced professionals in these regions. Finally, using various methodologies, determined and classifed risk factors were prioritized according to regions and project based.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    554350

    Türkiye İnşaat Sektöründe Risk Yönetimi Olgunluğu Üzerine Değerlendirme

    Risk management maturity assessment on the construction sectory in turkey

    DİLEK EREN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSEYİN ATİLLA DİKBAŞ

  2. Tez No

    512046

    2018-2023 yılları arasında Türkiye'nin yenilenebilir enerji yatırım portföyünün kurgulanması: Çok amaçlı doğrusal programlama metodu önerisi

    Construction of a renewable energy investment portfolio in Turkey (2017-2023): A multi-objective linear programing model proposal

    BERKER BAYAZIT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Enerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLGÜN KAYAKUTLU

  3. Tez No

    389374

    Risk analysis for marine accidents on the İstanbul Strait by utilizing fuzzy-analytic hierarchy process

    Bulanık-analitik hiyerarşi sürecini kullanarak İstanbul Boğazı'nda deniz kazaları risk analizi

    İBRAHİM KILIÇ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Denizcilikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Deniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. CEMİL YURTÖREN

  4. Tez No

    864682

    Risk assessment under fuzzy fmea approach for working at height operations in maritime transportation

    Deniz taşımacılığında yüksek işletmelerde çalışmalara yönelik bulanık fmea yaklaşımı altında risk değerlendirmesi

    DOĞUKAN KURUM

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Denizcilikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Deniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMRE AKYÜZ

  5. Tez No

    559968

    Yurt dışı tesis kurma yatırımları: Aralık değerli sezgisel bulanık ahp ve edas entegre yöntemi ile analizi

    Investments of foreign facility establishment: Analysis interval-valued intuitionistic fuzzy ahp and intuitionistic fuzzy edas

    SİBEL TEMÜRLENK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN

Geri Dön