Air pollution modeling of turkey wide by geographic information system
Türkiye genelinde mevcut hava kirliliğinin Coğrafi Bilgi Sistemiyle modellenmesi
- Tez No: 558876
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞÜKRÜ DURSUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Kentsel atmosferdeki hava kirliliği, nüfus yoğunluğu, hızlı kentleşme, sınai gelişme, üretimde kullanılan fosil yakıtlar ve evsel ısınma süreçleri nedeniyle günden güne artmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ArcGIS yazılım ortamında Invers Distance Weighted (IDW) yöntemini kullanarak 2015-2019 dönemi için tüm Türkiye bölgelerini kapsayan aylık ortalama PM10 ve SO2 dağılım haritalarını oluşturnaktır. Ayrıca mevsimsel AQI ve yıllık NOx değerlerinin mekansal dağılım haritalarına ek olarak, PM10 konsantrasyonunun mekansal dağılımını değerlendirirken farklı değişkenlerin katkısını tahmin etmek için Cokriging uygulanıp, bu çalışmada kullanılan farklı değişkenler PM10, SO2 ve NOx, Hava kirliliği verilerini görselleştirmek için modüller oluşturmaktır. Bu çalışmada hava kirletici konsantrasyonları ve meteorolojik faktörler arasındaki ilişki çoklu regresyon analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçlar, genel olarak, Türkiye'nin çoğu ilinde kış aylarında ve özellikle Kasım, Aralık Ocak ve Şubat, aylarında aynı istasyonlarda, kış aylarında evsel ısınmada fosil yakıtların kullanılması nedeniyle kış aylarında artan PM10 ve SO2 konsantrasyonlarının, ve 2015-2018 dönemlerinde yaz aylarında azaldığı, PM10'un konsantrasyonlarının ise bazı illerde Temmuz - Ekim ayları arasında arttığı, bunun Türkiye'nin güneydoğu şehirlerinin kesiminde Sahra tozundan dolayı oluştuğu tahmin edilmektedir. Edirne-Keşan ölçüm istasyonunda maksimum SO2 emisyon değeri 932.4 µg/m3 değerle en yüksek ulaşmıştır. Türkiye iç anadolu bölgelerinde ölçümlerin büyük bir kısmında NOx konsantrasyonları izin verilen sınır değerini (30 μg/m3) geçmekte, özellikle sırasıyla 2016, 2017 ve 2018 yıllarında sırasıyla % 77,4,% 79 ve% 65,5'dir. Yüksek nitrojen oksit seviyeleri, insan solunum sistemine zarar verebilir ve insanların ciddi solunum hastalıklarına ve astıma karşı duyarlılığını artırabilmektedir. AQI'ye göre PM10 ve SO2 için, ülkenin güneydoğu, orta ve batı bölgelerinin çoğunun hava kalitesi yönünden sağlıksız, çok sağlıksız ve tehlikeli sınıflandırma içinde gerçekleştiğini gösteren sonuçlar ortaya çıkmış, PM10 içinde özellikle kış mevsiminde, 2015-2018 yılları arasında emisyon kaynakları için çözümler bulmalıdır. 2017-2018 kış ayları verileri için Basit CoKriging metodu uygulanmış, bağıml değişken olarak uygulanan PM10 için en iyi model Exponential semivariogram çıkmış, SO2 ve NOx için bağımlı deişken modellemeside sırasıyla J-Bessel ve Gaussian semivariogram modellemesi uygun çıkarken, kirlilik dağılımıda bağımsız değişken olarak uygulandığında diğer Kriging yöntemlerinden daha uygun çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
The air pollution in the urban atmosphere is rising gradually as a result of the increase in population density, rapid urbanization, industrial growth, fossil fuels consumed in manufacture and home heating processes. The objective of this research is producing the spatial distribution maps of the monthly average of PM10 and SO2 that covered all Turkey regions for the period 2015–2019 by applying Inverse Distance Weighted (IDW) technique within the ArcGIS software environment. In addition to the spatial distribution maps of seasonal AQI and annual NOx values, Cokriging was then applied to estimate the contribution of different covariates when assessing the spatial distribution of PM10 concentration. The different covariates utilized in this study are SO2 and NOx, and developing several modules to visualize air pollution data. The correlation between concentrations of air pollutant and meteorological elements was analyzed applying multiple regression method. The results were showing generally, the concentrations of PM10 and SO2 increasing in winter months in most provinces of Turkey and approximately at the same stations especially in January, February, November and December because of using the fossil fuels in domestic heating in winter months, and decreasing in the summer months during periods from 2015-2018, except in southeastern part of some Turkey cities where the concentrations of PM10 was increasing during the months July to October, may be due to occurring of desert dust. The maximum value of SO2 emissions reached to 932.4 µg/m3 in Edirne-Keşan station. The most NOx concentrations exceeding (30 μg/m3) the allowable limit value, about 77.4%, 79% and 65.5% during 2016, 2017 and 2018 respectively, especially in the central parts of Turkey. The high levels of nitrogen oxides can happen damage to the person respiratory tract and rise a person's vulnerability to, and the seriousness of, respiratory diseases and asthma. According to AQI for PM10 and SO2, the results shown the most parts of the southeastern, central and west parts of country occurs within unhealthy, very unhealthy and hazardous classification during 2015-2018 especially in winter seasons, therefore must find solutions for the emission sources of PM10 in these parts. Simple CoKriging method had been applied during winter 2017-2018, the best semivariogram modeling for PM10 was Exponential semivariogram modeling that applied as dependable variable, for SO2 and NOx was J-Bessel and Gaussian semivariogram modeling, respectively that applied as undependable variable, based on this method the distribution of pollution spread more than other Kriging methods.
Benzer Tezler
- İstanbul-Paşaköy-B.Bakkalköy arası enerji nakil hattı kamulaştırma bilgi sistemi pilot çalışması
Başlık çevirisi yok
NURAY BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GONCA COŞKUN
- Coğrafı̇ bı̇lgı̇ teknolojı̇lerı̇ ı̇le akıllı şehı̇r tasarımı
Designing geographic information system framework for smart cities
ABDULLAH SAİD TÜRKSEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHSİN YOMRALIOĞLU
- İnsansız deniz araçları (İDA) geliştirilmesinde model tabanlı sistem mühendisliği (MTSM) ile gereksinim yönetimi ve örnek olay incelemesi
Requirements management with model-based systems engineering (MBSE) in the development of unmanned surface vessels (USV) and case study
EYÜP AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. İSMAİL ÇİÇEK
- Eğlence gürültü haritalarının hazırlanması:İstanbul Boğazı Kuruçeşme mevkii örneği
Noise mapping in recreational precinct:Istanbul Bosphorus Kuruçeşme district example
MERVE BÖLÜKBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ
- Afet bölgesinde yer alan kentlerde PM10 ve SO2 düzeylerindeki değişimlerin incelenmesi
Analysis of changes in PM10 and SO2 levels of cities in the disaster area of Turkiye
ALİ OZAN KURUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYHAN KAHYA