Farklı yöntemlerle kurutulan Arapgir mor reyhanının (Ocimum basilicum) kuruma davranışlarının incelenmesi ve kuru ürünün bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi
Investigation of the drying behaviour of Arapgir purple basil (Ocimum basilicum) dried using different methods and determining some quality characterictics of the dry product
- Tez No: 560772
- Danışmanlar: DOÇ. SAFİYE NUR DİRİM, PROF. DR. ALİ ADNAN HAYALOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gıda Mühendisliği, Food Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Tıbbi ve aromatik bitki türlerinden olan ve Malatya'nın Arapgir ilçesinde yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan mor reyhan bitkisi, morfolojik ve fizyolojik olarak diğer türlerine göre farklılık göstermektedir. Antioksidan ve antimikrobiyal maddeler açısından zengin bitkiler arasında yer alan mor reyhan yapraklarının farklı yöntem ve koşullarda kurutulması ile reyhan çayı üretimi, çorba ve salata soslarında lezzetin arttırılması ve ayrıca insan sağlığının korunması/iyileştirilmesi amacıyla alternatif bir toz ürün üretimi hedeflenmiştir. Tıbbi ve aromatik bitkilerin hassas olmaları sebebiyle kurutma işlemleri sırasında ürüne uygun kurutma yöntemleri ve koşullarının seçimi ayrı bir önem arz etmektedir. Ürünün farklı koşullarda kurutulup en uygun kurutma yönteminin belirlenmesi ile raf ömrü arttırılmış, ambalajlama, taşıma ve doz ayarlama kolaylığı sağlanmış yüksek kaliteli ürün elde edilmsi çalışmanın hipotezini oluşturmuştur. Bu bağlamda, mor reyhan yapraklarının farklı kurutma yöntem ve koşullarında (dondurarak kurutma, güneşte kurutma, 45, 50 ve 55 ºC sıcaklıkta tepsili kurutucuda kurutma ve 350, 460 ve 600 W mikrodalga gücü ile mikrodalga kurutma) kurutulması, kurutmanın ürünün kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenerek ürünün kuruma davranışlarının incelenmesi ile kurulan hipotezin test edilmesi amaçlanmıştır. Elde edilen toz ürünlerde fiziksel analizler (nem içeriği, su aktivitesi ve renk), toz ürün analizleri (çözünürlük, ıslanabilirlik, yığın ve sıkıştırılmış yoğunluk, akabilirlik, yapışkanlık), kimyasal analizler (toplam fenolik madde, antioksidan, antosiyanin, GC-MS ile uçucu bileşen ve uçucu yağ analizleri), mikrobiyolojik (toplam aerobik mezofilik bakteri sayımı ve küf ve maya sayımı) ve gama ışınlama analizleri ve duyusal analizler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen toz ürünlerin nem içeriği ve su aktivitesi sırasıyla %3.09-8.01 ve 0.120-0.262 aralığında bulunmuştur. Kurutulan tüm örneklerin a* değerlerinin azaldığı gözlenmiştir. Genel olarak toz ürün özelliklerinin kurutma yöntemi ve koşul farklılığından etkilendiği belirlenmiştir. Diğer kurutma yöntemlerine kıyasla, mikrodalga kurutma yöntemi ile kurutulan örneklerin toplam fenolik madde miktarı kaybı ortalama %9.52 oranında daha az bulunmuştur. Tepsili kurutucu sıcaklığının artmasıyla, tepsili kurutucuda kurutulan örneklerin antioksidan aktivitelerinin ve antosiyanin miktarının azaldığı gözlenmiştir. Toplam mezofilik aerobik bakteri ve küf-maya ve sayıları 10 kGy ışınlamadan sonra sırasıyla 2.63 ve 1 log kob/g seviyesinin altına düşmüştür. Taze ve kurutulmuş örneklerde ana bileşen olarak bulunan uçucu bileşenlerin; linalol (81.19-1176.09 μg/g km), 1,8-sineol (45.15-816.16 μg/g km) ve metil sinamat (13.20-637.65 μg/g km) olduğu tespit edilmiştir. Taze ve kurutulmuş örneklerde en fazla bulunan uçucu yağ bileşenlerinin metil sinamat (%11.68-57.66) ve linalol (%0.02-20.39) olduğu gözlenmiştir. Genel beğeni değerlendirmesinde, en çok puan alan örnek 50℃'de tepsili kurutucuda kurutulan reyhan tozları olmuştur. Reyhan yapraklarının kuruma davranışlarının belirlenmesi için 11 farklı kurutma modeli test edilmiş, bu modeller arasında, dondurarak kurutma için Logaritmik Model, güneşte kurutma için Modifiye Henderson Model ve tepsili kurutucu ve mikrodalga kurutma için Page adlı modeller kuruma davranışlarını açıklayan en iyi modeller olarak bulunmuştur. Kurutulmuş reyhan yapraklarının etkin difüzivite (D_eff) değerlerinin 1.62×〖10〗^(-9) ile 7.09×〖10〗^(-8) arasında değişen değerlerde olduğu görülmüştür. Tepsili kurutucuda ve mikrodalga kurutma yöntemi ile kurutulan örneklerin aktivasyon enerjileri sırasıyla, 23.35 kJ/mol ve 11.89 W/g olarak bulunmuştur. Ayrıca, reyhan yapraklarının kurutulmasında, diğer metotlar ile karşılaştırıldığında mikrodalga kurutmanın daha kısa zaman ve daha az enerji gerektirdiği gözlenmiştir. Anahtar Sözcükler; Arapgir mor reyhanı, kurutma, modelleme, uçucu bileşen, gama ışınlama
Özet (Çeviri)
Purple basil is one of the medicinal and aromatic plant species is densely grown in Arapgir, a district in Malatya, differs from other species as morphologically and physiologically. Reyhan tea productıon was targed with the purple basil leaves, which is among the foodstuffs rich in antioxidant and antimicrobial substances, were dried in different methods and conditions. An alternative powder was produced with the purpose of increasing the flavor in soup and salad dressings and also for the purpose of protecting/improving human health. Selection of appropriate drying methods and practical conditions for the product is of particular importance because of medical and aromatic herbs are most sensitive to drying processes. After drying of the product using different drying methods and conditions with the determination of the most suitable drying method, the shelf-life of the product will be extended, packaging, storage, transportation and dosage will be easy, the high quality characteristics of the product will also be obtained. The aim of this thesis is to investigate the drying different methods and conditions (freeze drying, sunlight drying, convective drying at 45, 50 and 55ºC, and microwave drying at 350, 460 and 600 W) of purple basil leaves, to determine of the effect of the drying on quality characteristics of the product and to study the drying behavior of the product. Physical analysis (moisture content, water activity and color), powder properties (solubility, wettability, bulk and tapped densities, flowability, and cohesiveness), chemical (total phenolic compounds, antioxidant activity, anthocyanin, volatile compounds and essential oils analyzed by GC-MS), microbiological analysis (total aerobic mesophilic bacteria, yeasts and molds), gamma radiation analysis and sensory analysis of the obtained powder were carried out. The moisture content and water activity value of the obtained powder were found to be below 9% and 0.262, respectively. It was observed that a* values of all dried samples decreased. Generally, the difference of drying methods and conditions had significant effect on powder properties. Compared to other drying methods, the total amount of phenolic compounds loss of microwave dried samples was found to be less than average of 9.52%. It was observed that antioxidant activities and anthocyanin content of the tray dried samples decreased with the increase in tray drying temperature. After gamma irradiation dose of 10 kGy, the counts of total aerobic mesophilic bacteria dropped below 2.63 ve 1 log CFU/g, respectively. As the main component of the volatile components; linalol (81.19-1176.09 μg / g km), 1,8-cineol (45.15-816.16 μg / g km) and methyl cinnamate (13.20-637.65 μg / g km) were found in the fresh and dried samples. Methyl cinnamat (%11.68-57.66) and linalool (%0.02-20.39) were the major essential oil compounds in the fresh and dried samples. In the overall acceptance, the purple basil leaves were tray-dried at 50°C had greater acceptance. In order to determine the drying behaviour of basil leaves, eleven thin-layer drying models, (Lewis, Page, Modified Page I, Henderson and Pabis, Modified Henderson and Pabis, Logarithmic, Midilli, Modified Midilli, Two-Term, Two-Term Exponential, and Wang and Singh) were fitted to the experimental data, among the these models Handerson and Pabis for freeze drying, logarithmic for sun drying and Page for convective and microwave oven drying were found to be the best models for explaining the drying behavior of the purple basil leaves. The effective moisture diffusivity (Deff) values of the dried purple basil leaves were calculated and ranged from 1.62×〖10〗^(-9) and 7.09×〖10〗^(-8). Activation energy values of convective and microwave dried samples were found to be 23.35 kJ/mol ve 11.89 W/g, respectively. Furthermore, microwave drying required shorter time and less energy in the drying of the basil leaves compared to the other methods. Keywords; Arapgir purple basil, drying, modelling, volatile compounds, gamma radiation
Benzer Tezler
- Farklı yöntemlerle kurutulan enginarların (Cynara cardunculus L. Var. Scolymus) fizikokimyasal özelliklerinin araştırılması ve kurutma karakteristiklerinin matematiksel modellenmesi
Investigation of physicochemical properties of artichoke (Cynara cardunculus L. Var. Scolymus) dried by different methods and mathematical modelling of drying characteristics
KÜBRA GİZEM ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Gıda MühendisliğiBursa Uludağ ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER UTKU ÇOPUR
- Farklı yöntemlerle kurutulan zeytin yaprağından üretilen bitki çayının biyoaktif bileşenleri, antioksidan kapasitesi ve duyusal beğenisi
Dried with different methods produced from olive leaf plant tea bioactive components, antioxidant capacity and sensory appreciate
ERCAN IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Gıda MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÇİĞDEM PALA
- Farklı yöntemlerle kurutulan havuç pestillerinin kurutma karakteristikleri ile bazı kalite parametrelerındeki değişimin modellenmesi ve ın vıtro biyoyararlılıklarının belirlenmesi
Modelling of drying characteristics and some quality parameters of carrot leathers dried by different methods and determination of in vitro bioavailability
AZİME ÖZKAN KARABACAK
Doktora
Türkçe
2021
Gıda MühendisliğiBursa Uludağ ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER UTKU ÇOPUR
- Farklı yöntemlerle kurutulan gilaburu meyvelerinin bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerinin belirlenmesi
Determination of some physical and chemical properties of gilaburu fruit obtained by different drying techniques
FATMA FULYA DAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Gıda MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERKAN KARACABEY
- Farklı yöntemlerle kurutulan Bayburt yöresi tarhun (Artemisia dracunculus) bitkisinin fonksiyonel nitelikler ve bitkisel yağ stabilitesine etkisi bakımından araştırılması
Research of tarragon plant (Artemisia dracunculus) that is grown in Bayburt area which is dried by various methods in terms of functional traits and vegetable oil stability effect
TUĞBA HAMURCU
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Gıda MühendisliğiBayburt ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN HÜSEYİN KARA