Kamu mülkiyetindeki kent topraklarının dönüşümü: İstanbul'da askeri alanların dönüşümü üzerine bir inceleme
Transformation of the urban land in public property: An analysis on the transformation of military areas in İstanbul
- Tez No: 561824
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TANSEL ERBİL, PROF. DR. MURAT CEMAL YALÇINTAN, DR. ÖĞR. ÜYESİ LEYLA SURİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 197
Özet
Küreselleşme sürecinde kentler, ulusal sınırların ötesine geçerek sosyoekonomik sistem içerisinde güçlü aktörler olarak yer almış ve artık değerin yatırıma dönüştüğü merkezler haline gelmiştir. Yırtıcı küreselleşme ve deregülasyon şemsiyesi altında aşırı rekabetin dayatmasıyla oluşan eşitsiz mekansal gelişim sonucunda kısıtlı olan kentsel kaynakların tükenmesi ile, daha önce erişilemeyen kaynakların erişilebilir hale getirilmesi gerekmiştir. Kentsel mekan, toplumsal ihtiyaçlar, sosyal değişim ve ekonomik büyüme gereksinimi ile başa çıkmayı hedefleyen siyasetin yönetim ve yönlendirmesiyle sürekli olarak yeniden inşa edilmektedir. Türkiye'de kentsel mekanın yeniden üretilmesi sürecinde yerel idarelerin yetki alanlarına merkezden yapılan müdahaleler etkili olmuş ve devlet yapılanması bağlamında yeniden ölçekleme tartışmalarını da beraberinde getirmiştir. 2002 yılından sonra yapılan reform hareketleri, merkez/yerel ilişkilerinin düzenlenmesi ve kurumsal yeniden yapılanmalar sonucunda, geniş yetkilerle donatılan özel kanunla kurulmuş aracı kurumlar tarafından kamu mülkiyetlerinin kentsel mekanın üretimi sürecinde etkin kullanıldıkları görülmüştür. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de çoğunlukla sermayenin müdahalesine kapalı alanlar olarak görülen ve kendi içerisinde sağladığı imkanlarla kentsel mekanla bütünleşmeden var olan askeri alanlarda, küresel çapta değişen dengeler uyarınca yaşanan dönüşümü ele almaktır. İstanbul özelinde incelenen askeri alanların kentin gerek merkezinde gerekse çeperlerinde yoğun bir şekilde mevcut bulunduğu, çoğunlukla etrafı yapılaşmış olan bu alanların dönüşmeleri ile birlikte kentsel dengeleri bütünüyle yeniden tanımlayabilecek nitelikte oldukları görülmüştür. Askeri alanların yasal statüleri, askeri alan dönüşümünü sağlayacak yasal ve yapısal düzenlemelerle birlikte 1980 ve 1995 tarihli İstanbul Nazım Planları ile 2009 tarihli İstanbul Çevre Düzeni Planında askeri alanlara yönelik geliştirilen plan kararlarının okuması yapılmış, geçmişten günümüze askeri alanlarda ve kamu mülkiyetlerinde yürütülen politikalar ele alınmıştır. 2010 yılından itibaren dönüşen 21 örnek alan üzerinden yapılan inceleme sonucunda, dönüşümlerin çoğunlukla merkezden yürütülen, üst ölçek plan kararlarına aykırı içerikte ve katılımcı olmayan süreçlerle geliştirilen projeler olduğu tespit edilmiştir. Örnek alanlar içerisinden planlama ve yapılaşma sürecinin tamamlandığı“Köy”projesinin ayrıntılı okuması yapılarak Türkiye'de yaşanan kentsel mekanın üretimi süreciyle ilişkisi kurulmuştur.
Özet (Çeviri)
Throughout the globalization era, without being confined to national borders, urban centers turned out to be the strong actors of socio-economic systems and became the centers of gravity for investment stemming from accumulated surplus value. Under the umbrella of predatory globalization and deregulation, uneven urban development forced by fierce competition has depleted limited urban spatial resources, leading to an urgent need to access to previously inaccessible resources. Urban space is continuously being redeveloped thanks to the administrative and legal enterprise of politics aiming at coping with communal needs, social change and warranted rate of economic growth. In Turkey, the process of urban redevelopment has witnessed incursions from the central administrative bodies effectively overruling locally administered municipal zoning legislation thereby creating disputes with regard to state scaling. Following the substantial reforms initiated as of 2002, thanks to the redefining of central/local realms of authority, and institutional restructurings, designated intermediary institutions equipped with excessive authorizations as well as vast powers have been seen playing unprecedented effective roles in developing urban space utilizing publicly owned/held properties. The aim of this study is to shed light upon the urban transformation which was brought about by mobility and availability of global financial capital within the military enclaves previously managed to stay beyond the reach of capital and existed without being integrated into the city to which they are embedded as a result of ecosystem created within. It has been observed that particularly in İstanbul, there existed plenty of military zones/areas within mid-town as well as scattered around the periphery, and the transformation of these areas demonstrated to be of the scale so as to redefine and rebalance the entire urban space. In this study, a detailed overview was done concerning the legal status of military zones, İstanbul's City Master Plans dated 1980 and 1995 together with legal and administrative regulations converting military zones into areas available for new land development projects and plan notes related to military zones attached to the Metropolitan Plan dated 2009. Especially the policies followed from the past all the way to present day dealing with state owned properties, particularly the ones in military use were studied and discussed. It has been determined over the review of 21 sample cases of transformation started as of 2010 that those conversion projects were initiated and completed by the central administration in violation of notes and principles established by the current city master plans and without any involvement from the municipal authorities. A detailed study of Köy project planning and construction of which was completed was done and findings were related to the application of urban development processes encountered in Turkey.
Benzer Tezler
- Use of public lands for mass housing projects in the privatization process-İzmir case
Özelleştirme sürecinde kamu arazilerinin toplu konut amaçlı kullanımı-İzmir örneği
NERİMAN YÖRÜR
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SEMAHAT ÖZDEMİR
- Kamu mülkiyetindeki arazilerin üniversite yerleşkelerinin yer seçimi sürecindeki belirleyiciliği
Determination of public lands on the location selection of university campusses
TUĞÇE YÜREKLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaKonya Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÇAĞLAR MEŞHUR
- Tarihi kent merkezlerinde kentsel dönüşüm uygulamaları: Antalya örneği
Practices of urban regeneration at the historical city centers: Case of Antalya
MELİKE GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Kamu YönetimiAkdeniz ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLSER ÖZTUNALI KAYIR
- Kent planlama ve uygulama süreci içinde kamu mülkiyeti varlığının kent makroformuna etkileri İstanbul metropoliten alanı doğu yakası örneği
Başlık çevirisi yok
AYŞE SİREL(BAYOĞLU)
Doktora
Türkçe
1993
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiPROF. DR. MEHMET ÇUBUK
- Kentlerde kamu mülklerinin satışı ve devlet eliyle kentsel rant üretimi: İstanbul örneği
In cities, the selling of public land and production of urban rent via hand of state: A case study of Istanbul
TAYFUN KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ÜNSAL