Mekansal planlar ve yenilenebilir enerji yatırımları ilişkisi
The relationship between spatial plans and renewable energy investments
- Tez No: 561952
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ADEM ERDEM ERBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu tezde yenilenebilir enerji kaynaklı elektrik üretim tesisleri yatırımları mekansal planlar bağlamında incelenmiştir. Yenilenebilir enerji türleri arasından güneş enerjisi santrali, rüzgar enerjisi santrali, jeotermal enerjisi santralleri ve hidroelektrik santralleri çalışma kapsamına dahil edilmiştir. Türkiye'de yapılan yenilenebilir enerji yatırımları ile ilgili mevzuat, son on yılda gelişmiş ülkelerdeki örnekler, uluslararası sözleşmeler ve anlaşmalar gibi etkenlere göre şekillenmiştir. Pratikte ise bu etkenlerin mekana yansıdığı söylenemez. Devletin yenilenebilir enerji yatırımlarına yönelik teşvikleri, yatırımcıların bu alana yönelmesine sebep olmuş ve önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Yatırımcıların yenilenebilir enerji kaynaklarına olan yönelimini, kaynağın yenilenebilir oluşu, çevresel kaygılar, ülkenin enerjide dışa bağımlılığının azaltılması gibi etkenler değil daha çok akçal, maddi etkenler sebep olmuştur. Öte yandan kamu kurumları ise yatırımların olumsuz etkilerini önleyici yeterli bir donanıma sahip değildir. Bu sistemsel eksikle beraber yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı oranının artması için kimi zaman kamu kurumları, planlama ilke ve esaslarına uygun olmayan yatırımlara da onay vermektedir. Planlama disiplini açısından; kamu yararı, üst ölçekli planlar ve planlar arası eşgüdüm, plan yapım süreci, plan yapım tekniği ve gösterimi, ÇED süreci, yer seçimi ve arazi kullanımı, kaynakların sürdürülebilir kullanımı ve verimliliği gibi başlıklarda bu yatırımlar incelendiğinde sürecin birçok aksaklığı olduğu görülmektedir. Yenilenebilir enerji yatırımları ile ilişkili olan çevre düzeni planları, geleceğe yönelik olarak bir enerji planlamasına yer vermemekte, yenilenebilir enerji yatırımlarını yönlendirememekte ve herhangi bir kapasite belirleyememektedir. Mevcut yapıda yenilenebilir enerji yatırımlarıyla ilişkili hatta tek etkin mekansal plan türü olan imar planları ise Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun tasarladığı sürecin genellikle son aşamasında, sürecin tamamlanması için hazırlanan bir belge olarak rol almaktadır. Çevre düzeni planları ve imar planları dışında diğer mekansal plan türleri ise herhangi bir aşamada yer almamaktadır. Öte yandan sit alanları, meralar, tarım alanları, orman alanları, kıyılar gibi korunması gereken doğal, tarihi, kültürel alanların, yenilenebilir enerji yatırımlarına konu edilebildiği görülmektedir. Yine yer seçim kararlarının hangi ilke ve analiz sürecine göre belirlendiği net olmamakla beraber, planlama sürecinden bağımsız ilerlediği görülmektedir. Arazi kullanım kararları da yer seçimi ve diğer eksik kararlara bağlı olarak, yeterli veri ve analizlere dayanmadan verilmektedir. Bir diğer sorun ise yapılan yenilenebilir enerji yatırımları ile ilgili imar planlarının bölgesi içerisindeki diğer planlarla eşgüdümlü hazırlanmamasıdır. Tüm bu sorunlar ve mevcut yenilenebilir enerji kaynağı potansiyeli göz önüne alındığında sürecin bir bütün olarak ele alınması gerektiği bunun da yeni ve doğru bir planlama süreciyle mümkün olabileceği ortaya çıkmaktadır. Çalışmanın sonuç bölümünde Türkiye'de enerji planlamasının mekansal planlar ile entegrasyonunun sağlanacağı, yasal ve yönetsel yapının revize edilmesi gerektiği, enerji konulu bir mekansal strateji planının hazırlanması gerektiği ve mekansal planların daha etkin rol alabileceği bir yöntem önerisi yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the investments of electricity generation facilities with renewable energy sources are examined in context of spatial plans. Renewable energy types as such as solar power plants, wind power plants, geothermal power plants and hydroelectric power plants are subject of this study. Eventhough the legislation related to renewable energy investments in Turkey over the last decade is being shaped by factors like models from developed countries, international conventions and agreements, it still differs from developed countries when it comes to practice. The government's initiatives for renewable energy investments led investors to focus on this area and significant developments took place as a result. Orientation of investors to renewable energy sources was affected by economic reasons rather than factors such as environmental concerns and country's dependence on foreign energy. On the other hand, public institutions are not capable to prevent the negative effects of such investments. In addition to this systemic deficiency, public institutions aiming to increase the rate of use of renewable energy sources sometimes approve investments that are not in compliance with the planning principles. In terms of planning discipline; it is obvious that the process has many malfunctions when it comes to examining these investments in terms of public interest, interaction with upper scale plans and other plans, plan preparing process and plan preparing technique and representation, environmental impact assessment process (EIA), site selection and land use, sustainable use of resources and efficiency. When it comes to renewable energy investments; zoning plans, which are a type of spatial plans cannot direct investments, they cannot even determine any capacity or produce spatial decisions such as site selection. Zoning plans are just taking part in the final stage of the process lead by the Energy Market Regulatory Authority. Plan types other than spatial and zoning plans are not included in any stage. On the other hand, natural or protected areas such as sites, pastures, agricultural areas, forest areas and tourism areas are being subject to renewable energy investments. Although it is not clear in which principles and analysis process are the site selection decisions based, it is obvious that they progress independently from the planning process. Land use decisions are also made based on site selection and other wrong decisions without relying on sufficient data and analysis. Another problem is that the zoning plans related to renewable energy investments are not coordinated with other related plans. Considering all these problems and the potential of the renewable energy sources, it is clear that the process should be considered as a whole, with a holistic approach and this may be possible through a new and correct planning process. In the conclusion of this study, a new method is suggested. This suggested method will provide integration of spatial plans and energy planning in Turkey, it should revise legal and administrative structure, it also emphasizes the necessity of preparing energy based spatial strategic plans and strengths the role of spatial plans.
Benzer Tezler
- Türk deniz gücü stratejisi kapsamında deniz taşımacılığı ve limanların avrupa birliği politikaları ile karşılaştırılması, eksiklikler ve öneriler
Comparison of maritime transportation and ports within the framework of turkish sea power strategy to european union policies, deficiencies, and recommendations
GÜRKAN BİLGE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDenizcilik Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT KIRVAL
- Kentsel sürdürülebilirliğin ölçülmesi ve değerlendirilmesi için CBS tabanlı bir model önerisi
A GIS based model for measurement and evaluation of urban sustainability
GÖKÇER OKUMUŞ
Doktora
Türkçe
2017
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- Examining the site selection of wind power plants in Turkey in time: A GIS/spatial statistics-based approach
Türkiye'de rüzgar enerji santrallerinin mekansal yer seçimlerinin yıllar içindeki değişim ve gelişiminin CBS ve mekansal istatistik yöntemi ile açıklanması
ÇİĞDEM ÇİÇEK ÖZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
EnerjiDokuz Eylül ÜniversitesiCoğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. K. MERT ÇUBUKÇU
- Van kentinde enerji tüketiminin mekânsal analizi
Spati̇al analysi̇s of the Van city of energy consumption
YILMAZ ENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
CoğrafyaYüzüncü Yıl ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RIDVAN ERDOĞAN