Haydarpaşa istasyonu: Mimari bir değerlendirme
Haydarpaşa station: An architectural evaluation
- Tez No: 562983
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TOLGA BOZKURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Sanat Tarihi, Architecture, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
Bu çalışmada tarihi Haydarpaşa İstasyonu'nun mimarlık, sanat ve toplumsal bellek özelinde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Haydarpaşa İstasyonu, İstanbul Anadolu Yakası'nda Kadıköy'de konumlanmıştır. Anadolu ve Avrupa'nın demiryolu ile birbirine bağlandığı nokta olan Haydarpaşa İstasyonu stratejik konumu ile önem teşkil etmektedir. Yapı, düzenlenen yarışma sonucunda Otto Ritter ve Helmuth Cuno isimli iki Alman mimarın planları uygulanarak Alman belediye saraylarına benzer nitelikte inşa edilmiş ve 1908 yılında işletmeye açılmıştır. Yıllar içerisinde dönemin ihtiyaçları ve şartları doğrultusunda Haydarpaşa İstasyonu, stratejik öneminin yanı sıra simgesel anlamlar da kazanmıştır. Özellikle 1950'li yıllardan sonra Anadolu'dan İstanbul'a yoğun bir göç hareketi başlamıştır. Bu göçlerde hasretin başladığı yer olan Haydarpaşa İstasyonu; heybetli duvarları ile büyük şehrin korkutuculuğunun bir ön gösterimi olarak algılanmıştır. Bu çalışmada; edebiyatta, sinemada ve resim sanatında gara ilişkin toplumda yer alan duygusal etkilerin izleri sürülmüş, gazete-süreli yayın ve eski fotoğraflarla bu duygusal geçiş süreci belgelenmiştir. Bu kapsamda 1940-2018 yılları arası çekilen ve Haydarpaşa İstasyonu'nda sahnesi bulunan 60 adet dizi-film tespit edilmiş ve incelenmiştir. Aynı şekilde şiir, roman, hikaye ve anı türlerinde icra edilmiş olan toplam 27 adet eserde gar binasının yer aldığı bölümlerin analizleri yapılmaya çalışılmıştır. Beyaz perdede istasyonun çoğunlukla gurbet ve hasreti; edebiyatta ise yalnızlık, hüzün, ayrılık gibi duyguları temsil ettiği görülmüştür. Bununla birlikte, incelenen 11 tablo ile garın resim sanatındaki yansımalarında, bütün bu duygu birikiminin nostaljik bir etkiyle sağlandığı görülmüştür. Bu tezde Haydarpaşa Garı'nın mimarlık ve sanat tarihi niteliklerinin, simgesel anlamları ile beraber disiplinler arası ilişkiler kurularak irdelenmesi amaçlanmıştır. Bünyesinde Avrupa mimarlık ve bezeme unsurlarını barındıran tarihi Haydarpaşa İstasyonu'nun, milli bir unsur halini alışı aşamalar halinde gözlenmiş ve tartışmaya açılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to evaluate the historical Haydarpaşa Station in terms of architecture, art and social memory. Haydarpaşa Station is located in Kadıköy on the Anatolian side of İstanbul. Haydarpaşa Station, which is the point where Anatolia and Europe are connected by rail, is important with its strategic location. As a result of the competition, the building was built by the plans of two German architects, Otto Ritter and Helmuth Cuno, in a similar way to the German Municipality Palaces after and commissioned in 1908. Throughout the years, Haydarpaşa Station has gained symbolic meanings in line with the needs and requirements of the day as well as its strategic importance. Especially after the 1950's, an intensive migration movement started from Anatolia to İstanbul. Haydarpaşa Station where longing was started in these migration movements was perceived as a preliminary presentation of the frightening of the big city with its imposing walls. In this study, the emotional effects in the community related to Station were traced in literature, cinema and painting arts and the emotional transition process is documented with newspapers, periodicals and old photographs. Within this scope, 60 series and movies, which were shot between 1940-2018 and has a scene in Haydarpaşa Station, were identified and studied. Similarly, in 27 works of poetry, novels, stories and memoirs, the sections of the Station Building were analyzed. It was observed that the Station represented mostly homesickness and longing in the cinema and feelings like loneliness, sadness and separation in literature. In addition, in the reflections of the Station in the art of painting, it was seen that all the emotion was provided with a nostalgic effect in the 11 drawings examined. In this thesis it is aimed to examine the architectural and art historical qualities of the Haydarpaşa Station with symbolic meanings and interdisciplinary relations. The historical Haydarpaşa Station, which hosts European architecture and decoration elements, was observed as a national element and it was opened to discussion.
Benzer Tezler
- Haydarpaşa Garı ve çevresindeki yapıların tarihsel araştırması, askeri karakol ve muhacır misafirhanesi yapılarının yeniden değerlendirilmesi
Historical research on Haydarpasa railway station and surroundings, re-evaluationof military station house and migrant guesthouse
SEÇİL YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FÜSUN ALİOĞLU
- 19. yüzyıl sonu 20. yüzyıl başlarında İstanbul'da Alman mimarların yaptıkları mimari eserler
The architectural works in Istanbul by the German architects at the end of the nineteenth and beginning of the twentieth century
MEHMET YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMZA GÜNDOĞDU
- Station buildings in the history of Turkish railways:Catalogue of buildings constructed between 1850s-1950s
Türkiye demiryolları tarihinde istasyon binaları:1850ler ve 1950ler arasında inşa edilen binaların katalogu
ŞULE SEZGİNALP
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDAN BALAMİR
- Haydarpaşa - Gebze demiryolu hattında 19. yüzyılda yapılmış demiryolu istasyon binaları
Başlık çevirisi yok
ŞULE KOÇER
- Anadolu demiryolu çevresinde gelişen mimari ve korunması
The architecture along the Anatolian railway and ıts preservation
YONCA KÖSEBAY ERKAN