Geri Dön

Aydınlanmacı fikir akımları karşısında İslam kelamcılarının tutumu

Mutakallimun's stand against intellectual enlightenment movements

  1. Tez No: 568188
  2. Yazar: MERYEM BEYZA EGEMEN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ RIZA KORKMAZGÖZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 150

Özet

Kelâm ilmi, tarih içerisinde değişik merhalelerden geçmiştir. İslam topraklarının fetihler sonucu sınırlarını genişletmesi Müslümanlar'ın farklı medeniyetlerle karşılaşmalarına neden olmuştur. Ortaya çıkış gerekçesi siyasî meselelerden kaynaklanan bu ilmin konularına, değişik kültürlerle karşılaşılmasının bir sonucu olarak yeni bahisler eklenmiştir. Özellikle Yunan felsefesindeki birtakım metafizik bahisler kelam ilmine dâhil edilmiştir. Kelâmî tartışmaların yapıldığı bu ilk döneme, kelam ilminin kurucusu Mu'tezile öncülük etmiştir. Bu dönemde kelâm ilmi litetratürüne, Yunan felsefesine ait olan“atom”,“cevher”,“araz”gibi bazı kavramlar dâhil edilmiştir. Mütekaddimûn dönemi, kelâm ilmi açısından, farklı fikirlerin üretildiği, farklı konuların mevzû edilerek tartışıldığı münbit bir dönem olmuştur. İlk fikri hareketler ve mütekaddimûn döneminden sonra müteahhirûn dönemi başlamış, bu dönemde mütekellimûn tarafından felsefe ile kelâm cem edilmiştir. Bu dönemde kelâm ilmi, şerh ve hâşiyelerle varlığını devam ettirmiştir. 19. yüzyıl sonlarına yaklaşırken tüm İslamî ilimlerde yaşanan değişimler gibi kelâm sahasında da revizyona gidilme ihtiyacı hissedilmiştir. Bu ihtiyacın hissedilmesindeki en temel sebep, Batı dünyasında yaşanan gelişmelerdir. Batı dünyası, 17. yüzyılda Rönesans ve Reform hareketlerinin bir sonucu olarak 18. yüzyılda Aydınlanma dönemini tecrübe etmiştir. Bu dönemin ardından Batı, toplumsal, politika, ekonomi ve bilim gibi birçok alanda gelişme göstererek; dünya üzerinde hâkim güç konumuna gelmiştir. 19. yüzyılda Aydınlanma düşüncesinin ekollerinden olan Darwinizm, Materyalizm, Pozitivizm akımları ortaya çıkmıştır. 19. yüzyılın sonlarından itibaren günümüze kadar olan süreçte kelâmcılar, Aydınlanma döneminin bu ana akımlarına cevap vererek veya antitez üreterek kelâm ilminde birtakım yenilikler ve ıslahatlar yapma yoluna gitmişlerdir.

Özet (Çeviri)

Discipline of Kalam had been through various stages throughout history. The expansion of the lands ruled by Islam led Muslims to meet with other civilizations. New discussion topics that are the results of meeting with different cultures has been added to the already existing problems of this discipline which originate from political issues. Especially some metaphysical subjects of Greek philosophy have been included to the discipline. This period which witnessed the first theological discussions was led by the founder of the discipline of Kalam, Mu'tazila. During this period, terms that belonged to Greek philosophy such as“atom”“jawhar”and“araz”had been included to the kalam terminology. The period of Mutaqaddimûn was a productive one in which different ideas were introduced for the first time and different topics were subjected to discussions. First ideological movements took place during Mutaakhirûn period after the Mutaqaddimûn era and in this era philosophy and kalam was merged by mutakallimûn. In this period, the discipline of Kalam continued its activities with book of commentaries and footnotes to existing works. As we approached to the end of 19th century, Kalam just like all the other Islamic sciences required some changes. The fundamental reason for this requirement was the developments in western world. West had experienced the enlightenment era in 18th century as an active result of Reform Movement and Renaissance. After that, the western world became the ruling power on earth with all the improvements in politics, science and economy. During 19th century, different movements belonged to enlightenment era such as Darwinism, Materialism and Positivism emerged. Starting with the end of 19th century till today, kalam scholars have chosen to bring in some innovations and reformation to Kalam by producing answers to these movements and coming up with antitheses.

Benzer Tezler

  1. Cumhuriyet Dönemi felsefe eğitimi (1923-1938)

    Philosophy education in Republic period (1923-1938)

    HÜSEYİN TOLGA ARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Eğitim ve ÖğretimYeditepe Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. EROL MÜTERCİMLER

  2. 21. yüzyıl resminde doğa kavramı

    The concept of nature in the 21st. century painting

    ENİS MALİK DURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Güzel SanatlarÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Resim Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. UMUT GERMEÇ

  3. Modern zamanların oluşumunda egemenliğin el değiştirmesini etkileyen faktörler

    Factors affecting the change of sovereignty in the formation of modern times

    KAAN ABATAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Siyasal BilimlerİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÇİĞDEM ÜSTÜN

  4. XIX. asır Türk edebiyatında Jean Jacques Rousseau tesiri

    Jean Jacques Rousseau in 19th century Turkish literature

    FATMA ŞENİZ FEYZİOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERDOĞAN ERBAY

  5. Descartes comme héritier d'Aristote dans le contexte des preuves de Dieu

    Tanrı ispatları bağlamında Aristoteles'in mirasçısı olarak Descartes

    İHSAN HAYRİ BATUR

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    2023

    FelsefeGalatasaray Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SELAMİ ATAKAN ALTINÖRS