Oryantalist koleksiyoner Levinus Warner (D.1619-ö.1665) derlemesi Türkçe atasözleri ve deyimler
Collation of Turkish proverbs and idioms by orientalist collector Levi̇nus Warner (B.1619-d.1665)
- Tez No: 568583
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM DENİZ YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Sözlü kültürün en önemli taşıyıcıları olan atasözleri ve deyimler, kendilerini meydana getiren milletlerin dilsel kodlarını, kültürlerini, yaşayış tarzlarını, örf ve ananelerini en iyi şekilde yansıtan dilsel unsurlardır. Atasözleri, hayatta karşılaşılan pek çok konu üzerine ataların, tecrübe süzgecinden geçirilmiş bilgi birikimini, kısa ve öz olarak yol göstermesi niyetiyle nesillerce aktardığı kalıplaşmış ifadelerdir. Deyimler ise genellikle gerçek anlamının dışında, mecazi bir anlatımla dikkati çeken kalıplaşmış yapılardır. Bu teze konu olan atasözü ve deyimlerin bulunduğu iki defterin derleyicisi L. Warner, 1619-1665 yılları arasında yaşamış Alman asıllı Hollandalı bir oryantalist ve yazma eser koleksiyoneridir. 1644 yılında İstanbul'a gelip 1665 yılına kadar İstanbul'da yaşamış, birçok yazma eser toplamıştır. 1665 yılında İstanbul'da vefat ettikten sonra vasiyeti üzerine bütün koleksiyonu Leiden Üniversitesi'ne nakledilmiştir. Leiden Üniversitesi'nde Cod.Or. 1119 ve Cod.Or. 383 numaralarla kayıtlı Levinus Warner'a ait iki ayrı defterde bulunan Türkçe atasözleri ve deyimler bu tezin özünü oluşturmaktadır. Bu defterlerin içerisinde atasözleri ve deyimlerin yanında kalıp sözler, beyitler ve atasözleri ve deyimlere kaynaklık oluşturan Arapça, Farsça ibarelerle bazı ayet ve hadisler de yer almaktadır. Bu tezde defterlerdeki atasözleri ve deyimler Latin harflerine aktarıldıktan sonra Türk Dil Kurumu'nun Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü ile Ömer Asım Aksoy'un Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü'nden hareketle derlemede yer alan atasözleri ve deyimlerin Türkiye Türkçesindeki karşılıkları tespit edilmiştir. Bunların dışında kalanlar ise Türkiye Türkçesine aktarılmamıştır. Fakat atasözü, deyim, kalıp söz gibi dil birliklerinden hangisine ait oldukları literatür tanımları esas alınarak tespit edilip karşılarına yazılmıştır. Ayrıca çalışmada defterlerde yer alan unsurların kısa bir dil incelemesi yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Proverbs and idioms, which are the most important carriers of oral culture, are linguistic elements that best reflect the linguistic codes, cultures, lifestyles, customs and traditions of the nations that make them. Proverbs are stereotyped expressions which are passed down fby the ancestors for the purpose of giving short and concise guidance, advice and ideas on many subjects encountered in life. As for idioms are generally static structures with a metaphorical expression. L. Warner, who lived between the years of 1619-1665, is a Dutch-born German orientalist and a collector of manuscripts. He came to Istanbul in 1644 and lived in Istanbul until 1665 to his death. As long as he lived in Istanbul, he bought many writings, collected anecdotes about Ottoman culture and many proverbs and idioms which are the subject of this thesis. After he died in 1655 in Istanbul his collection was transfered to Leiden University upon his will. The core of this thesis consist of the collection of proverbs and idioms in two notebooks belong to L. warner which are registered to Leiden University with the codes Cod.Or.1119 ve Cod.Or. 383. In addition to proverbs and idioms, these notebooks include Arabic, Persian phrases and some verses by Ottoman poets with hadiths and quranic verses, which constitute resources to the proverbs and idioms. First of all every lingustic element tranferred into Latin alphabet. After that Dictionary of Proverbs and Idioms by Turkish Language Institution and Omer Asım Aksoy's Dictionary of Proverbs and Idioms were examined to find the Moderns Turkish acceptions of the proverbs and idioms. Hereat some of them survived completely, some of the with a number of changes in Modern Turkish. So these acceptions were shown in the thesis. On contrary rest of them were not in use in Modern Turkish. So these ones are classified with their lingusitics categories having regard to the body of literature. Except this a linguistic examination of the elements in the notebooks is made.
Benzer Tezler
- Amerikalı oryantalist ressam, gezgin, yazar, koleksiyoner: Miner Kilbourne Kellogg
American orientalist painter, traveler, writer, collector: Miner Kilbourne Kellogg
ŞÜKRÜ SEMİH ALSANCAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat TarihiBursa Uludağ ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELVAN TOPALLI
- 19. yüzyılda İngiliz kadın ressamların gözünden Osmanlı dünyası: VAM Searight koleksiyonu
Ottoman world from the perspective of British women painters in the 19th century: VAM Searight collection
ZEKİYE REYHAN ASLAN
Doktora
Türkçe
2022
Güzel SanatlarHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. A. PELİN ŞAHİN TEKİNALP
- Sultan II. Mahmud Dönemi'nde Osmanlı İmparatorluğu'na (Türkiye toprakları) gelen İngiliz sanatçılar (1808-1839)
English painters visiting Ottoman Empire (Turkish territories) in the period of Sultan Mahmud II (1808?1839)
Z. REYHAN ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. PELİN ŞAHİN TEKİNALP
- Fransız oryantalizmi ve tasavvuf
French orientalism and sufism
YASİN UĞRAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET CAHİD HAKSEVER
- Pera Müzesi'nde bulunan XVIII. yüzyıl Kütahya seramiklerinde kadın figürü
The female figure in XVIII century Kutahya ceramics in Pera Museum
CUMHUR TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MüzecilikVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLER YILMAZ