Şeyhülislam Yahya Divanı'nda soyut unsurlar
Abstract concepts in Shei̇kh-al Islam Yahya's Divan
- Tez No: 571219
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH AZMİ BİLGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Şeyhülislam Yahya, Divan, Soyut-somut unsurlar, benzeyen, benzetilen, Sheikh-al Islam Yahya, Divan, Abstract-concrete concepts, resembling-resembled
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Bu tezin konusu, XVII. yüzyılın en önemli şairlerinden olan Şeyhülislam Yahya Divanı'ndaki soyut kavramlardır. Bu çalışmada hedef soyut unsurların sözlük anlamının dışında metin içerisinde kazandığı yeni anlam genişlemelerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Böylece Yahya'nın hayâl dünyası daha ayrıntılı incelenmiş, şiir dünyası ve anlayışı hakkında daha fazla bilgi sahibi olunmuştur. Çalışmamızın Giriş kısmında çalışmanın konusu ve önemi, yöntemi, kaynakları ve şairin hayatı ve edebi yönü üzerinde durulmuştur. Giriş kısmının yanı sıra Yahya Divanı okunup bu divandaki soyut kavramlar Tabiat, Kozmik Âlem, Evren, İnsan, Din ve Tasavvuf ve Toplum olmak üzere 4 bölüme ayrılmıştır. Bu 4 bölümdeki soyut unsurlar ve bunların benzetildiği somut unsurlar alfabetik olarak sıraya dizilip beyitler günümüz Türkçesine aktarılıp benzeyen ve benzetilen yönünden incelenmiştir. Aynı soyut-somut unsura sahip beyitlerden en edebî olanı tercih edilip bazen birden fazla beyit de incelemeye konu olmuştur. Yeri geldiğinde edebi sanatlara da yer verilmiştir. Bu 4 bölüm içerisinde en uzun kısmını İnsan, en kısa bölümü de Toplum oluşturuyor. Ayrıca soyut unsurlar benzeyen-benzetilen ve benzetilen şeklinde iki tablo halinde alfabetik olarak gösterildi. Sonuç kısmında ise çalışmanın kısa bir değerlendirilmesi yapılmış, şairin şiirleri ve edebî yönü üzerinde durulmuş, soyut ve somut unsurların nasıl işlendiği hakkında bilgiler verilip rakamsal sonuçlara da yer verilmiştir. Çalışmamız soyut unsurların somut unsurlara benzetilmesi yoluyla sözlüklerde olmayan ve metin içinde kazandıkları farklı mana ve değişimleri tespit etmektedir.
Özet (Çeviri)
The topic of this thesis is the abstract concepts in Sheikh-al Islam Yahya's Divan who is one of the most important 17th century poets. The purpose of this study is detecting new semantic extensions which abstract concepts gain within the context, apart from their lexical meanings. In this way, Yayha's imagination is analyzed more elaborately; also more information about his poetic world and perspective has been obtained. The topic, the importance, the method and the resources of our study beside the poet's life and his literary aspect are treated in the introduction part of our thesis, Along with the introduction, Yahya's Divan has been read and the abstract concepts in this Divan are divided into 4 chapters as Nature, Cosmic World, Human, Religion and Mysticism and Society. The abstract concepts in these 4 chapters and the analogous concrete concept are arranged in alphabetical order, the couplets are translated into modern Turkish and they are examined in terms of the resembling and the resembled. The most artistic one among the couplets which have the same abstract-concrete concept is preferred; sometimes more than one couplets have been mentioned. When the occasion arises, literary arts have been mentioned as well. In these 4 chapters, Human is the longest one, while the shortest one is Society. Furthermore, the abstract concepts are shown in two tables as resembling-resembled and resembled. As for conclusion part, a brief evaluation has been done, the poet's poems and literary aspect are discoursed, information about how abstract and concrete concepts are processed, and statistical inferences are included as well. Our study detects semantic changes and different meanings that abstract concepts gain in the text through the way of resembling of concrete concepts to abstract concepts.
Benzer Tezler
- Şeyhülislam Yahya Divanı'nda 1-252. gazellerde ahenk unsurları (Cinas, İştikak, Kalb)
Harmony elements in the gazelles 1-252 of Shayk Alislam Yahya literature (Pun, Derivation, Kalb)
TUĞBA ADALAR KIZILDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN ALTINZENCİR
- Şeyhülislâm Yahyâ Divanı'nda mazmunlar
Mazmun in Seyhulislam Yahya's Diwan
MEYSURE GÖKÇEGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE PARLAKKILIÇ MUCAN
- Şeyhülislam Yahya Divanı'nda ahenk unsurları
Harmony aspects in th works of shaykh al-islam Yahya
ALİ BALALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ YILDIRIM
- Şeyhülislâm Yahyâ Divanı'nda rindlik
Rind in Divan of Shaykh al-Islam Yahya
MEHMET ALCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıÇağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BELDE AKA
- Şeyhülislam Yahya Divanı'nda 253-452. gazellerde ahenk unsurları (cinas, iştikak, kalb)
Harmony elements in the gazelles 253-452 of Shayk Alislam Yahya literature (pun, derivation, kalb)
TUĞBA TURKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. HASAN ALTINZENCİR