Arap dilinde Mefûlü Mutlak ve Kur'ân-ı Kerîm'de kullanımı
Al-Maf'ul al-Mutlaq in Arabic language and its use in holy Qur'an
- Tez No: 574614
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERRUH KAHRAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Bu çalışma, Arap dili ve belagatına özgü kullanımı ile diğer mefullerden farklı bir karakteristiğe sahip olan ve çeşitli yönlerden eyleme açıklık getirmenin bir aracı olarak başvurulan mefûlü mutlak öğesini konu almaktadır. Mefûlü mutlak'ın nahiv literatüründeki yeri, amille ilişkisi bağlamında ortaya çıkan anlam boyutları ve Kur'ân-ı Kerîm'de kullanımı konunun ana hatlarını teşkil etmektedir. Araştırmanın temel hedefi, mefûlü mutlak ekseninde literatüre giren kavram ve terimlerin aslına bağlı kalmak suretiyle, söz konusu öğenin dil ve anlatım açısından sahip olduğu farklı işlevleri tespit etmektir. Üç ana bölüm halinde sunulan çalışmanın birinci bölümünde, mefûlü mutlak teriminin kavramsal ve tarihsel bağlamda geçirdiği süreç ele alınmıştır. Burada ilk olarak, mefûlü mutlak öğesine dair kadîm dilcilerce kullanılan birtakım ıstılahların tespiti yapılmıştır. Ardından nahiv kitaplarında zikredilen mefûlü mutlak tanımları aktarılarak söz konusu öğenin mahiyeti ve kapsamına ilişkin öne sürülen argümanlar bütüncül bir bakış açısı ile analiz edilmiştir. İkinci bölümde, anlam boyutları ekseninde bir mefûlü mutlak tasnifi yapılarak bu konumda irab edilen ifadelerin cümle içerisindeki farklı işlevleri ve ortaya çıkan anlam çerçevesi etraflıca ele alınmıştır. Mastarla mefûlü mutlak rolünü paylaşan naibi mastar suretindeki ifadeler, yapılan tasnif gereği bağımsız bir başlık altında incelenmiştir. Üçüncü bölümde, mefûlü mutlak'ın Kur'ân-ı Kerîm'de ne tür bir anlam çerçevesi sunduğu ve ayetler bağlamında nasıl tahlil edildiği, önceki bölümde yapılan tasnif ekseninde konuya dair örneklerle aktarılmaya çalışılmıştır. Nitel araştırma yönteminin esas alındığı çalışmada, analiz edilen verilerin kaynağı doküman incelemesine dayanmaktadır. Çalışmada; mefûlü mutlak öğesinin, dil ve anlatımdaki işlevselliği ile gerek Arap kelamında gerekse Kur'ân-ı Kerîm'de geniş bir kullanım yelpazesine sahip olduğu ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study focuses on al-maf'ul al-mutlaq which is used as a means of clarifying the action in various ways and has a characteristic that is different from other objectives with its use unique to Arabic language and rethoric. The main content of the current research consists of the place of al-maf'ul al-mutlaq in the grammar literature, the meanings in the context of relationship with amil and its use in Holy Qur'an. The main objective of the current study is to determine the different functions of the element in terms of language and expression by adhering to the origin of the concepts and terms entered in the literature on al-maf'ul al-mutlaq. In the first chapter of the study, which is presented in three main chapters, the process of al-maf'ul al-mutlaq in conceptual and historical context is discussed. Firstly, some of the terms used by the previous linguists regarding al-maf'ul al-mutlaq were found out. Then, al-maf'ul al-mutlaq terms mentioned in the grammar books are transferred and the arguments put forward regarding the nature and scope of the element are analysed from a holistic perspective. In the second chapter, al-maf'ul al-mutlaq classification in the axis of meanings and the different functions of the expressions assuming this function in the sentence and the resulting meaning framework are discussed in detail. The expressions in the aspect of al-naib an al-mastar, who share al-maf'ul al-mutlaq role with al-mastar, have been examined under an independent title according to the classification. In the third chapter, what kind of meanings al-maf'ul al-mutlaq presents in Qur'an and how it is analysed in the context of Ayahs is tried to be explained with examples on the subject in the classifications made in the previous chapter. In the current study which is based on qualitative research method, the source of the analysed data is based on literature analysis. Moreover, it has been demonstrated that al-maf'ul al-mutlaq has a wide range of use both in Arabic language and the Qur'an with its functionality in language and expression.
Benzer Tezler
- El- mefâil fi'l- lugati'l-Arabiyyeti fi itâri sûreti'l- Isrâ
İsra suresi bağlamında Arap dilinde mefuller
MOHANAD SHAKIR DADOOSH DADOOSH
Yüksek Lisans
Arapça
2018
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENES ERDİM
- Ahmed Cevdet Paşa'nın Belagat-ı Osmaniyyesi transkripsiyonlu metin - indeks (s. 101 - 203)
Ahmed Cevdet Paşa's Belagat-ı Osmaniyye (s. 101 - 203) transcription text - index
FİLİZ KALYON
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıHarran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. MUHSİN KALKIŞIM
- Arap dili ve belağatında mefuller (mefulu bihi-mefulu mutlak-mefulu fih-mefulu leh-mefulu maah)
In Arabic language (mefulu bihi-mefulu mutlak-mefulu fih-mefulu leh-mefulu maah)
AHMET DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DilbilimMarmara Üniversitesiİlahiyat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NUSRETTİN BOLELLİ
- Arap dilinde mefʿûller ve Enʿâm suresindeki kullanımları
Accusati̇ves i̇n the Arabi̇c language and thei̇r usage i̇n sūrat l-Anʿām
RAMAZAN MEŞE
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADİR KINAR
- İman-l Nevevi'nin El-Erbain adlı hadislerinde ism-i fail ism-i meful ve sıfat-l müşebbehenin lügavi delaletlerini inceleme
دراسة دلالية لغوية لاسمي الفاعل والمفعول والصفة المشبهة في أحاديث الأربعين النووية
MOHANAD SHAKIR DADOOSH DADOOSH
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
دكتور. مدرس خاص عضو في HİDAYET ZERTÜRK