Doğu roma ve Sâsânîler arasındaki iktisadi ilişkiler (Ms. V. ve VI. yüzyıllar)
Economic relations between Eastern Roman and Sassanids (Ms. 5th and 6th centuries)
- Tez No: 575042
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET ALTUNGÖK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Doğu Romalılar (Bizans) ve Sâsânîler (İran) tarihsel zaman içerisinde güçlü birer devlet olarak karşımıza çıkmaktadır. İktidarlıklarını sağlamlaştırmak, ekonomilerini güçlendirmek, sınırlarını genişletmek, dünya gücü olmak vb. için birbirleriyle temas halinde olmuşlardır. Bu iki devlet Doğu Roma'nın 330'da kuruluşundan İran'ın III. Yezdicürd Döneminin sonuna kadar (652) yaklaşık 300 yıl Anadolu'nun doğusunda sınır komşusu olarak yaşamışlardır. Şiddetli düşmanlıklara rağmen mücadelelerde bir tarafın diğer tarafa üstünlük sağlayamadığı görülmektedir. V. ve VI. yüzyıllar Doğu Roma ve Sâsânî ilişkilerinde ayrı bir öneme sahiptir. İki devletin mücadelesi savaş alanlarıyla sınırlı kalmamıştır. İlişkilerinde söz konusu olan konular arasında; tarım ürünleri, ticaret ve ticari yollar, sanayi ve sanayi ürünleri, madeni kaynaklar, endüstri ürünleri, stratejik yerlere sahip olma, ekonomik ve askeri yönden üstün gelme vb. yer alır. İktisadi açıdan birbirine karşı üstün gelmek amacıyla çeşitli yollar denemişlerdir. İpek yoluna hâkim olma mücadelesi, Kafkasya, Kızıldeniz ve Hazar Denizi üzerine çekişmeler, Kuzey Mezopotamya'daki pazar şehirlerine egemen olma yarışı bunlara örnek gösterilebilir. Özellikle Amid'i (Diyarbakır) Sâsânîler ele geçirince Bizans'ın doğu politikasında önemli değişiklikler olmuştur. Doğu Roma'nın Sâsânîlerin ekonomilerine darbe vurmak için Fırat havzasına yerleşme çabaları; İran'ın Karadeniz'e açılma politikası, Suriye ve Akdeniz'e yerleşme isteği diğer meseleler arasında yer almaktadır. Doğu Roma ve Sâsânî birbirlerinin ezeli rakibi olarak kendilerini diğer toplumlardan üstün görüp dünyanın yönetimine hâkim olmayı hedefleyen iki imparatorluktur. Defalarca karşı karşıya gelmişler ve hemen hemen her alanda çatışma içerisinde olmuşlardır. Mücadeleleri Medine'de inşa edilen İslam Devletinin Dört Halife Döneminde Arap yarımadası dışına fetih hareketlerine başlamasına kadar devam etmiştir. Başarılı seferler düzenleyen Müslüman Araplar Sâsânî Devletinin yıkılmasında etkili olurken Bizans'ın güç kaybetmesine neden olmuştur.
Özet (Çeviri)
We see East Roman (Byzantine) and Sâsânîan (Iran) as strong empires throughout history. They had a relationship to reinforce their power, enlarge their economy, expand their boundaries, and become a world power etc. These two states had lived as neighbors in eastern Anatolia approximately 300 years from the establishment of East Roman Empire in 330 until the end of the period of Yezdicurd III in Iran (652). Despite their intense hostilities, none of them could dominate the other side. Fifth and sixth centuries have a special importance in Eastern Roman and Sâsânîan relations. The struggle of the two states was not limited to the battlefields. Their relations included such subjects as agricultural products, trade and commercial roads, industry and industrial products, mineral resources, possession of strategic locations, economic and military domination etc. In order to be establish economic superiority, they tried different methods. For instance, controlling the Silk Road; struggle over the Caucasus, Red Sea and the Caspian Sea; having market towns in North Mesopotamia. Especially when the Sâsânîans captured Amid (Diyarbakir), there had been important changes in the eastern policy of Byzantium. Among other issues were East Rome's efforts of establishing in the Euphrates basin in order to strike the Sâsânîan economy; Persian policy of accessing the Black Sea; the desire to settle in Syria and the Mediterranean. East Rome and Sâsânîan Empires were fierce rivals that considered themselves superior to other societies, aiming world domination. They confronted each other in almost every field many times. Their struggle continued until the Muslim state established in Medina began engaging in conquest outside of the Arabian Peninsula during the early Caliphal period. While Muslim Arabs undertook successful campaigns that led to the demolition of Sâsânîan Empire, they also caused Byzantium to lose power as well.
Benzer Tezler
- Bizans İmparatorluğu Döneminde Trabzon (Siyasi, iktisadi ve idari tarihi 395-1204)
Trebizond at the Period of Byzantine Empire (Political, economic and administrative history 395-1204)
ALİ GENÇ
Doktora
Türkçe
2019
TarihManisa Celal Bayar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞÜKRAN YAŞAR
- Bizans İmparatorluğu Döneminde Nusaybin'in siyasi, sosyal, iktisadi, mimari ve kültürel durumu: IV.-X. yüzyıl
The political, social, economic, architectural and cultural situation of Nisibis during the Byzantine Empire: IV.-X. centuries
AHMET KÜTÜK
- Selçuklu döneminde Konya, Kayseri ile Sivas şehirleri arasında ulaşımın gelişmesi ve tesirleri
The development of transportation between the cities Konya, Kayseri and Sivas in Seljuk era and its effects
SERRA KIRDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADNAN ESKİKURT