Tarih-i Emniye'nin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Transcription and evaluation of Tarih-i Emniye
- Tez No: 576164
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. KONURALP ERCİLASUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 331
Özet
Tarihî metinleri tahlil edip iç ve dış tenkidlerini yaparak onları her yönüyle ortaya koymak şüphesiz ki tarihî araştırmaların sıhhati açısından mühim bir husustur. Ayrıca ilerleyen zaman içerisinde alfabe değişmelerinden dolayı da onları daha anlaşılır kılmak için de transkripsiyonlarının yapılması bu tür çalışmaların gereğidir. Bu çalışmalarda kaynak değeri taşıyan metin, mümkün mertebe ilmî usûllerle tenkide tâbi tutulduktan sonra bütün özellikleri ile tanınacağı için ondan faydalanacak olan araştırmacılar kullanacakları eserin bilgilerini daha sağlıklı bir Ģekilde tanıma imkânına ulaĢmıĢ olurlar. Tarih-i Emniye‟nin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi adlı tez çalışmamızda Türkistan‟da ve özellikle Doğu Türkistan bölgesinde Moğollar sonrasından 20. yüzyılın başına kadar cereyan eden olayları teferruatlı bir şekilde anlatan, bu dönemlerle ilgili mühim kaynaklardan biri olan Molla Mûsa Sayramî‟nin Tarih-i Emniye adlı eserinin değerlendirmesi ve transkripsiyonu yapılmıĢtır. Bu çalışmada öncelikle eserin yazıldığı dönemdeki dünya konjonktürü hulasa edilmiş, sonra bahis mevzuu olan Doğu Türkistan tarihinin Moğollardan itibaren ki tarihi özetlenmiĢtir. Eserin anlattığı dönemler ve olayların daha açık anlaşılması için ise Tarih-i Emniye‟nin özeti verilmiştir. Tarihî metinlerin incelenmesinde mümkün olduğu kadar müellifin hayatının ve şahsiyetinin her yönüyle açıklığa kavuşturulması eserin sağlıklı bir tahlilinin yapılması için büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple eserin müellifi Molla Mûsa Sayramî‟nin hayatı ve şahsiyeti, kaleme aldığı diğer eserler incelenmiştir. Bir kaynak eser olarak Tarih-i Emniye, tarihî metinleri inceleme usûlleri çerçevesinde iç ve dıĢ tenkide tâbi tutulmuĢtur. Eserin adı, telif sebebi ve tarihi, kaynakları araĢtırılmıĢ bunlarla ilgili aydınlatıcı bilgiler verilmiştir. Doğu Türkistan‟da gelişen tarihî sürecin farklı dönemleri ile ilgili olarak eserin verdiği bilgiler çok yönlü bir şekilde değerlendirilmiştir. Transkripsiyon kısmının daha iyi bir şekilde anlaşılması için transkripsiyon çalışmasındaki nüsha ve tutulan yol ile ilgili bilgiler verilmiştir. Eserin tamamının transkripsiyonu yapılmıştır. Sonuç bölümünde de eserin değerlendirmesinin genel bir hulâsası verilerek çalışma sona ermiştir.
Özet (Çeviri)
It is certainly an important issue for the correctness of historical researches to analyze historical texts by making their both inner and outer criticism and so putting forward them with their all aspects. Besides, it is a necessity to make transcriptions of such texts, because of the alphabetical changes with the passing time, for making them clear meaningful and understandable. In these studies, since the text which has a value of becoming a source, will be recognized with all its aspects after being criticized by all scientific methods, the researchers who will use the texts will get the opportunity of recognizing the information‟s of such works, which they will use after words in a healthy way. In our study, under the name of the Transcription and Evaluation of Tarih-i Emniye, we made transcription and evaluation of the study which accepted as one of the most important source of Molla Musa Sayrami related to the events came out in Turkistan and especially in East Turkistan after Mongolian time until the beginning of 20th century, in a detailed way. In this study at first, the world‟s social and economical situation had been summarized at the time of the books being written. Later on the subject under discussion about the history of East Turkistan since Mongolian time had been summarized. The summary of Tarih-i Emniye had been given to make it clear and understandable about the period and events mentioned in this study. It has a great importance in analyzing a study to reveal the biography and character of the author in these historical works. For this reason we examined the life character an books of the author Molla Musa Sayrami Tarih-i Emniye, as a source book was exposed to inner and outer criticism via investigations methods of historical texts. The name publication reason, date and sources of the book had been investigated and a lot of enlightening information was given related to these items. The information of the book about different periods of developing historical process was evaluated in different aspects. Information about the transcript and methods in the study of transcription was given in order to make the transcriptions parts be understood better. The transcription of the whole book was made. The study was completed by giving summary of general evaluation of the book in conclusion section.
Benzer Tezler
- 'el-vasfu'l-kamil fi ahvali veziri'l-adil' adlı yazma eserin transkrıpsiyon ve değerlendirilmesi
Transcription and evaluation of the hand-written literary work called 'El-vasfu'l-Kamil fi Ahvali Veziri'l-adil'
FAHRİ OLUK
- H.1249-1253 (M. 1833-1837) tarihli Şer'iyye Sicili'nin transkripsiyonu ve tahlili (Midilli Adası)
Transcription and evaluation of Shar'iyya Record that dates back to H.1249-1253 (M. 1833-1837) (Mytilene Island)
MUHAMMED CEYHAN
- H.1069 m.1658/1659 tarihli Harput Şerʻiyye Sicili (Transkripsiyon ve değerlendirme) (s.1-80)
Harput Shar'iyyah Record dated H.1069/M.1658-1659 (Transcription and evaluation) (P.1-80)
BUKET EĞİTMEN
- 1144 numaralı Kudüs-i şerif Surre Defteri (M. 1620-21/h. 1030) (Transkripsiyon-değerlendirme)
1144 numbered al-Quds al-shareef Surre Register (A.d. 1620-21/hijri. 1030) (Transcription - assessment)
ÖZGE USLU
- Musa Sayrami'nin Tarih-i Eminiye adlı eseri ve tarihi kaynak olarak değerlendirilmesi
Musa Seyrami's Tarih-i Eminiye and it's evaluation as a historical source
GÜLBEHREM GÖKKUT
